Danıştay 8. Daire 2016/8621 Esas 2020/6340 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/8621
Karar No : 2020/6340

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : … Harç San. ve Tic. A. Ş.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, İstanbul İli Ümraniye İlçesi … köyü sınırları içinde işletilen kalker madeni sahası için ormanlık alanda madencilik faaliyetine yönelik üst toprak depolama alanı, açık işletme izni ve alt yapı tesis izinlerine ilişkin 10 (on) yıl süreli temdit talebinin uygun görülmeyerek 31.12.2014 tarihine kadar izin verilmesine dair Orman Genel Müdürlüğü İzin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; orman alanlarında yapılacak maden faaliyetlerinde verilecek her türlü izin temdit talebinin uzatılması konusunda davalı idarenin yetkisi kapsamında bulunmakta olup, davalı idarece bu alanlarda verilecek izinler konusunda belirli bir takdir yetkisi bulunduğu, ancak idarenin sahip olduğu takdir hakkının, mutlak ve sınırsız olmadığı takdir hakkının kullanılmasına sebep olan saikin belirli olması gerektiği, davalı idarece mahkemeye sunulan savunma dilekçesinde her ne kadar davacı tarafından yapılan çalışmalar sonucu alanda aşınım oluştuğu ve bunun müfettiş raporuyla tespit edildiği beyan edilmiş ise de, dava konusu işlemin somut ve objektif gerekçelere dayanmadığı, idarenin sahip olduğu takdir yetkisinin de mutlak ve sınırsız olmadığı davacının izin temdit talebinin belirli bir süre ile sınırlandırmasının hukuki güvenlik ilkesine aykırı olacağı nedeniyle dava konusu işlemin hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
1982 Anayasası'nın 169. maddesinde; Devletin, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyacağı ve tedbirleri alacağı, bütün ormanların gözetiminin Devlete ait olduğu, kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamayacağı, ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemeyeceği düzenlemesine yer verilmiştir.
3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7/4. maddesinde; "Devlet ormanları içinde yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleri ile bu faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine bağlı olarak yapılan geçici tesislere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu hükümlerine göre izin verilir." hükmüne, 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesinde; "Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri hariç, bedeli alınarak Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilir. Ancak, temditler dahil ruhsat süresince müktesep haklar korunmak kaydı ile Devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Çevre ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlıdır. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin; baraj, gölet, liman ve yol gibi yapılarda dolgu amaçlı kullanacağı her türlü yapı hammaddesi üretimi için yapacağı madencilik faaliyetleri ile zorunlu tesislerinden bedel alınmaz." hükmüne yer verilmiş, 30.09.2010 günlü, 27715 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Orman Kanununun 16 ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği"nin 14.maddesinde ise; "(1) İzin sahibinin mevcut ya da ilgili kanun hükümlerine göre temdit edilmiş ruhsatla, izin süresi son günü mesai bitimine kadar bölge müdürlüğüne müracaatı halinde önceki iznin bitim tarihinden itibaren bu Yönetmelik hükümlerine göre izin yenilenebilir. (2) İzin süresi ile birlikte ruhsat süresinin de sona erdiği izinlerle ilgili olarak; İzin sahibinin, izin süresi son günü mesai bitimine kadar temdit edilmiş ruhsatla müracaat edememesi halinde, ruhsat hukukunun yürürlükte olduğuna dair belge ile birlikte bölge müdürlüğüne müracaatı halinde, mevcut taahhüt senedi hükümlerine göre izin süresinin bitim tarihinden itibaren dokuz ay süreyle izin ve sorumlulukları devam eder. Bu süre sonuna kadar temdit edilmiş ruhsatı ibraz etmeyenlerin izinleri iptal edilir." hükmü düzenleme altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, … Köyü sınırlarında bulunan … sayılı kalker maden ocağı ruhsatının süre uzatımı için Maden İşleri Genel Müdürlüğü nezdinde yaptığı müracaat sonucu ruhsatının 26.10.2021 tarihine kadar uzatıldığı, uzatım talebinde bulunulmadan önce İSKİ ve DSİ'nin olumlu görüşlerinin alındığı, Ömerli Orman İşletme Müdürlüğü sınırlarında toplam 266,772 m² saha üzerinde üst toprak depolama alanı, açık işletme izni, alt yapı tesisi için verilen izinlerin 10 süre ile temdit edilmesi istemi ile yapılan başvuru üzerine davalı idarece … tarih ve … sayılı işlem ile "kalker madeni sahası için daha önce izne konu edilen 214.331,35 m²'lik alanın iptal edilen 40.960,43 m²'lik kısmı düştükten sonra kalan 173.370,92 m²'lik alanın 3.055,69 m²'lik kısmının üst toprak depolama alanı olarak, 170.315,23 m²'lik kısmının açık işletme olarak, 32.462 m²'lik tesis izninin ve 59.369 m²'lik altyapı tesis izinlerinin olduğu, 12.02.2012 tarihinden itibaren 31.12.2014 tarihine kadar temdidini ve yeni 1.570,08 m²'lik ormanlık alanda ENH için 31.12.2014 tarihine kadar izin verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda davalı Orman Genel Müdürlüğü Müfettişliğinin … tarihli raporunda , yapılan ölçümler neticesinde toplam 38.765 m²'lik alanın ruhsat sahası içinde orman izni olmadan kullanıldığı, bu alanların 2004 yılı müfettiş raporunda da aşım olarak belirtilmesine rağmen yine bu yerlerin kullanılmaya devam edildiği tespit edilmesi üzere; davalı idarece idarenin uğradığı zararın tazmini istemi ile … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:… sayılı esasında açılan alacak davasında Mahkemece davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu hale göre, idarenin davaya konu ormanlık alanda bulunan maden ruhsat sahasında aşım yapıldığı iddiasının sabit olduğunun anlaşılması nedeniyle; 10 yıl süre temdit temdit talebinin uygun görülmeyerek 31.12.2014 tarihine kadar izin verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamakta olup; işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 31/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.