2- C.Ö., 3- E.E., 4- E.G. Mirasçıları: a) Ş.G., b) H.G., c) F.F., d) Ş.G., 5- A.T.

Vekili      : Av. A.E.  

Davalı      : Bağcılar Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. H.S.T.                                                             

O L A Y  : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, Mahmutbey Mahallesi, 3430 Ada, 2 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında yol, park ve yeşil alan olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilli süresi içinde verdiği dilekçede özetle, taşınmazın park alanında kalan kısmına fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ve taşınmazın kamulaştırılarak, Belediyeleri adına tapuda terkininin yapıldığını, ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

BAKIRKÖY 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 15.11.2012 gün ve E:2012/277 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Bağcılar Belediye Başkanlığı vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Bahri AYDOĞAN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan AKARSU ve Metin ULUKANLIGİL’in katılımlarıyla yapılan 4.6.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında yol, park ve yeşil alan olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla;  işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

           b) İmar Planları; N.ım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin N.ım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.   

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yol, park ve yeşil alanda kaldığı, ancak dosyanın incelenmesinden, davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin cevap dilekçesinde (ve Bağcılar Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğünün 18.7.2012 gün ve 62711 sayılı yazılarında); dava konusu taşınmazda yapılan incelemede, taşınmazın 15.9.2008 tarihli 1/1000 ölçekli Bağcılar Uygulama İmar Planında kısmen yol, kısmen de yeşil (park) alanında kaldığı, taşınmazda imar planına uygun olarak yol ve kaldırım çalışması yapıldığı, ancak taşınmaz üzerinde fiili olarak parkın mevcut olmadığı ve park olarak ayrılan kısma yönelik fiili bir çalışmanın (el atmanın) da olmadığının tespit edildiği belirtilmekle birlikte, Bağcılar Belediye Başkanlığı Plan ve Proje Müdürlüğünün 23.7.2012 gün ve 64192 sayılı yazısı ile “Mahmutbey Mahallesi F21cl7c4d pafta, 1241 parsel sayılı960,00 m2alanlı taşınmazda 3194 sayılı yasanın 18. maddesi gereğince yapılan imar uygulaması neticesinde taşınmazın %40 ını aşan203,27 m2alanlı kısmın kamulaştırılması Harita Müdürlüğünün 11.10.2006 tarih ve 1541-3442 sayılı yazısı ile Müdürlüğümüzden istenmiştir. Taşınmazda yapılan imar uygulaması neticesinde oluşan %40 geçen ve malikler adına kayıtlı olan kısım 15.09.2008 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli Bağcılar Uygulama İmar Planında kısmen yol ve yeşil alanında kaldığından bu taşınmazın kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi hususunda 17.10.2006 tarih ve 2118 sayılı Başkanlık Onayı alınmıştır. Taşınmazın Kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi hususunda karar alınmak üzere dosya 20.10.2006 tarih ve 2159 sayılı yazımız ekinde Belediye Encümenine sunulmuştur. Taşınmazın kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi hususunda Belediye Encümenince 26.10.2006 tarih ve 3880 sayılı Karar alınmıştır. Kıymet Takdir Komisyonuna yazılan 02.11.2006 tarih ve 2218 sayılı yazımız ile taşınmazın değer tespitinin yapılması istenmiştir. Mahmutbey Mahallesi 1241 parsel sayılı taşınmazda yapılan imar uygulaması sonucunda oluşan203,27 m2alanlı F21cl7c4d pafta, 3430 ada, 2 parsel sayılı taşınmaz 18.01.2007 tarihinde 913 yevmiye numarası ile malikleri adına tescil edilmiştir. Kıymet Takdir Komisyonunun 04.07.2011 tarih ve 163 sayılı raporuyla taşınmaza 900.00 TL/m2 birim fiyatı ile taşınmazın tamamına 900,00 X 203,27 = 182.943,00 TL (yüz seksen iki bin dokuz yüz kırk üç TL) değer tespiti yapılmıştır. Mahmutbey Mahallesi F21cI7c4d pafta, 3430 ada, 2 parsel sayılı203,27 m2alanlı taşınmaz maliklerinden D.A. vekili A.A.ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki D.A. adına kayıtlı 7/120 hissenin tamamının 10.600,00 TL (on bin altı yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 216 sayılı, taşınmaz maliklerinden A.A. ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki A.A. adına kayıtlı 7/200 hissenin tamamının 6.300,00 TL (altı bin üç yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 217 sayılı, taşınmaz maliklerinden F.T. ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki F.T. adına 7/200 hissenin tamamının 6.000,00 TL (altı bin üç yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 218 sayılı, taşınmaz maliklerinden Ş.A. ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki Ş.A. adına kayıtlı 7/200 hissenin tamamının 6.300.00 TL (altı bin üç yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 219 sayılı, taşınmaz maliklerinden H.A. ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki H.A. adına kayıtlı 7/200 hissenin tamamının 6.300,00 TL (altı bin üç yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 220 sayılı, taşınmaz maliklerinden N.A. ile yapılan pazarlık sonucunda taşınmazdaki N.A. adına kayıtlı 7/200 hissenin tamamının 6.300,00 TL (altı bin üç yüz TL) bedelle kamulaştırılmasında uzlaşmaya varılarak 17.11.2011 tarih ve 221 sayılı Uzlaşma Tutanakları düzenlenmiştir. Taşınmazdaki D.A., A.A., F.T., Ş.A., H.A. ve N.A. adlarına kayıtlı hisselerin kamulaştırılması, anılan hisselerin Belediyemiz adına tescil işlemlerinin yapılması ve kamulaştırma bedellerinin taşınmaz maliklerine ödenmesi hususunda karar alınmak üzere Başkanlık Makamına yazılan 24.11.2011 tarih ve 7130 sayılı yazımız ekinde dosya Belediye Encümenine sunulmuş olup, Belediye Encümenince 24.1 1.201 1 tarih ve 4688 sayılı Karar alınmıştır. Taşınmaz maliklerinden D.A., Ş.A., A.A., H.A., F.T., N.A. taşınamazdaki adlarına kayıtlı hisselerin tamamı Bağcılar Tapu Müdürlüğünde 31.01.2012 tarihinde 1913 yevmiye numarası ile Belediyemiz adına tescili yapılmıştır…” denilmiştir.

3194 sayılı Yasaya göre yapılan imar planı ve bu planın uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın, İmar mevzuatı uyarınca, idarenin kamu gücünü kullanılarak tek yanlı tesis ettiği idari işlemden  kaynaklandığı açıktır.

Bu durumda, 3194 sayılı Kanun gereğince tesis edilen idari nitelikteki uygulama işleminden dolayı uğranılan zararın tazminine ilişkin bulunan davanın, imar mevzuatı ve  2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1/b bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Bakırköy 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ   : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Bakırköy 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.11.2012 gün ve E:2012/277 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 4.6.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.