MAHKEMESİ : Bodrum Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 04/02/2011
NUMARASI : 2004/764-2011/101

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.10.2004 gününde verilen dilekçe ile dava ve karşı dava elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne dair verilen 04.02.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_

Davacı, davalıların kendi taşınmazlarında bulunan binalarına imara aykırı olarak kapı, pencere ve balkon yaptıklarını, çekme mesafesine uymadıklarını, Belediye tarafından alınan yıkım kararlarının uygulanmadığını ileri sürerek imara aykırı müdahalenin önlenmesine, eski hale getirilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı A.. Ş.., davanın reddine, karşı davasında ise davacının imara ve komşuluk hukukuna aykırı olarak ördüğü duvarın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı M.. Ş.., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davalı A.. Ş.. tarafından imara ve onaylı mimari projeye aykırı olarak açılan iki adet pencerenin eski hale getirilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, karşı davanın kabulü ile imara aykırı olarak M.. M.. tarafından yapılan binanın ikinci katının eski hale getirilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı karşı davalı M.. M.. temyiz etmiştir.
TMK m. 683"teki "Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir” hükmü ile mülkiyet hakkının kanunla toplum yararına kısıtlanabileceği temel ilke olarak kabul edilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında, mülkiyet hakkının nasıl korunacağı hükme bağlanmış, 730 ve 737. maddeleriyle de taşınmaz malikinin başkalarına zarar vermesinin önlenmesi hedeflenmiştir.
Yapma, kaçınma, katlanma olarak özetlenebilecek bu sınırlamaların önemli bir bölümü TMK’nın "komşu hakkı" başlığı altında, 737 ile 750. maddelerinde düzenlenmiş, 751 ile 761. maddelerinde de yine malikin yapması ve katlanması gereken hususlar belirtilmiştir.
Elatmanın önlenmesi davası açılabilmesi için kural olarak zararın doğmuş olması gerekir. İleride zarar doğacağından bahisle dava açılamayacağından bu şekilde açılan davalar reddedilmelidir. Ancak, istisnai durumlarda, henüz zarar doğmadığı halde, yakın gelecekte zarar doğacağı pek muhtemel veya muhakkak ise, davacıya zarar tehlikesinin önlenmesi davasını açma hakkı tanınmalı, zararın doğması beklenmemelidir.
Mahkemece yapılacak araştırmalarda somut olayın özelliği, komşu taşınmazların yerleri, nitelikleri, konumları, kullanma amaçları göz önünde tutularak, normal bir insanın hoşgörü ve tahammül sınırlarını aşan bir elatmanın bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir. Davacının sübjektif ve aşırı duyarlılığı ile değil, objektif her normal insanın duyarlılığına göre elatmaya katlanıp katlanamayacağı araştırılmalı; sonuçta katlanılabilir, hoşgörü sınırlarını aşan bir zarar veya elatmanın varlığı tespit edildiği takdirde mülkiyet hakkının taşkın olarak kullanıldığı sonucuna varılmalıdır.
Taşkın kullanma belirlendiği takdirde takdirde elatmanın tamamen ortadan kaldırması veya tahammül sınırları içerisine çekilebilmesi için ne gibi önlemlerin alınması gerektiği bilirkişiler aracılığı ile tespit edilerek, tarafların yarar ve çıkar dengelerini gözetilerek bunların en uygununa karar verilmelidir.
Davalının kendi taşınmazı üzerine yaptığı yapının salt ruhsatsız olduğu, imara aykırı bulunduğu ileri sürülüp, TMK’nın 737. maddesi uyarınca yıkım ve eski hale getirme istenemez. Yapının imara aykırı olması yanında bir zararın doğması da şarttır. Salt imara aykırılık, idari mercileri ve idare mahkemelerini ilgilendiren bir husustur.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme sonucunda davalının kendi taşınmazı içerisine yapmış olduğu yapı nedeniyle bir zararın doğmuş olduğu belirlendiği takdirde davanın kabulüne, aksi halde reddine karar verilmelidir.
Somut olayda davalı, karşı davacı A.. Ş.., davacı karşı davalı M.. M.."in kendi taşınmazı üzerine mimari projeye ve imara aykırı olarak pencere, kapı, ilave kat ve balkon yaptığını ileri sürerek elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme istemiştir. Mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar gözetilerek davalının kendi taşınmazı içine yaptığı, pencere, kapı, balkon ve ilave kat nedeniyle davacının zararının olup olmadığı, olmuş ise nelerden ibaret olduğu ve ne şekilde giderilebileceği araştırılmadan bilirkişiden çözüm alternatiflerine ilişkin rapor alınmadan salt ruhsatsız ve imara aykırı bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 27.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.