Danıştay 2. Daire 2020/373 Esas 2021/76 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/373
Karar No : 2021/76


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Davacı; ... Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hekim olarak görev yapmakta iken; psikolojik ve fiziksel rahatsızlıkları nedeniyle kendisine mobbing uygulandığından bahisle, uğramış olduğu zarar için (fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla) 100.000-TL maddi ve 500.000-TL manevi olmak üzere toplam 600.000- TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bu davayı açmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; dava konusu olayda, davacının mobbing iddialarının kaynağını, idarenin eylemleri (otopark tahsis edilmemesi, baskı ve yıldırmaya dayalı olarak istifaya zorlanması vb.) ile işlemlerinin (sağlık engeline rağmen evde sağlık biriminde görevlendirilmesi, görev yerinin birim içerisinde haksız yere değiştirilmesi vb.) oluşturduğu, idarenin eylem ve işlemlerinin iç içe geçtiği dikkate alındığında, davacının mobbinge uğradığını ileri sürdüğü dönemden sonra malulen emekli edilmesine ilişkin Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İnsan Kaynakları Kurum Başkan Yardımcılığının 17/12/2015 günlü, E.25911 sayılı işleminin tesis edildiği, anılan işlemin iptali istemiyle davacının ... İdare Mahkemesinin ... esasına kayıtlı davayı açtığı, Mahkemenin ... günlü, E...., K. ... sayılı kararı ile "...dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, davacının müracaatı ile %90 oranında vücut fonksiyon kaybının bulunduğu hususunun sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi sonucunda yukarıda yer verilen mevzuat gereği oluşan malullük şartları dikkate alınmak suretiyle davacının malulen emekliye sevk edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir." gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, davacının, malulen emekli edildiği tarih itibarıyla (17/12/2015) altmış (60) günlük süre içerisinde dava açması gerekirken, 02/05/2018 tarihinde işbu davayı açtığı görüldüğünden, mobbingden kaynaklı bu tazminat davasının süre aşımı nedeniyle esasını inceleme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi Kararının Özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı ile; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğunun anlaşılması ve dilekçede ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmemesi nedeniyle istinaf başvurusunun reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davacı tarafından; ... İdare Mahkemesince sadece haklarının ihlal edilmiş olduğu tarihin esas alınması suretiyle, sürenin geçirildiği belirtilerek davanın reddine karar verildiği; oysaki malulen emekli edilmesine ilişkin işlemin de mobbingin bir unsuru olduğu ve anılan malulen emeklilik işleminin iptali istemiyle açılan davanın ertesinde işbu tazminat davasının hukuki süreler geçirilmeden açıldığı, üstelik malulen emekli edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada Mahkemece işlemin iptaline karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, 2577 sayılı Kanun'un 17/2. maddesi uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; davacının, İstanbul ... Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hekim olarak görev yaptığı dönemde psikolojik ve fiziksel rahatsızlıkları nedeniyle mobbinge maruz kaldığından bahisle, uğramış olduğu zarar için (fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla) 100.000-TL maddi ve 500.000-TL manevi olmak üzere toplam 600.000- TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dava dilekçesi incelendiğinde, davacının mobbingin unsurları olarak; sağlık durumu elverişsiz olmasına rağmen evde sağlık biriminde çalıştırılması, ısrarlı başvuruları sonucu görev yerinin değiştirilmesine rağmen kendisine bodrum katta penceresi olmayan, havalandırması bozuk bir klinik verilmesi sonucu sağlık durumunun daha da bozulması, yapılan denetimler üzerine hakkında tutanaklar tutulması, defalarca talepte bulunmasına rağmen kendisine engelli otoparkı tahsis edilmemesi, kurs ve seminerlere katılmak amacıyla yaptığı başvuruların işleme konulmaması ve son olarak da sağlık raporunu hastane yönetimine sunarak çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebinde bulunmasına rağmen malulen emekli edilmek suretiyle kurumla ilişiğinin kesilmesini gösterdiği görülmektedir.
Öte yandan; davacının, malulen emekliye sevkine dair ... günlü, E.... sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı davanın reddine ilişkin kararının, ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla Mahkeme kararında usul hükümlerine uygunluk görülmediği gerekçesiyle kaldırıldığı ve yeniden karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği; ilk derece mahkemesince bu defa ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla dava konusu işlemin iptaline hükmedildiği, davalı idarenin istinaf başvurusunun İstanbul Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı ile reddedildiği ve davalı İdare tarafından kararın temyiz edilmesi üzerine dosyanın Danıştay Onikinci Dairesine gönderildiği ve davanın halen anılan Dairenin 2019/7740 sayılı esasında derdest olduğu anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 12. maddesinde idari işlemlerden, 13. maddesinde ise idari eylemlerden doğan zararların karşılanması amacıyla açılacak tam yargı davalarının açılma yöntem ve süreleri düzenlenmiş bulunmaktadır.
"İptal ve Tam Yargı Davaları" başlığını taşıyan 12. maddede "İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11. madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır." hükmünü içermektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 12. maddesine göre, maddi ve manevi zarara neden olan idari işlemlerden dolayı ilgililer tarafından doğrudan doğruya tam yargı davası açılabileceği gibi iptal ve tam yargı davaları birlikte de açılabilecek ya da önce iptal davası açılarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın tebliğinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açma yoluna da gidilebilecektir.
İdari işlemin iptali istemiyle açılan davanın karara bağlanması, işlemin tebliğinden itibaren açılabilecek tam yargı davasına ilişkin olarak yeni bir dava açma süresi başlatmakta olup, bu durum önceden mevcut dava açma süresini ortadan kaldırmamaktadır. Bu itibarla, idari işlemden ötürü hakları muhtel olan kişiler, süresinde açacakları iptal davası ile kullanmaları mümkün olan tazminat talep haklarını, iptal davasının karara bağlanması üzerine Kanunda öngörülen süre içinde kullanabilecekleri gibi iptal davası sonuçlanmadan da ileri sürebileceklerdir.
Dava konusu olayda; mobbing iddialarının kaynağını hem idari eylemler, hem de idari işlemler oluşturmaktadır. Davacının, mobbinge uğradığını ileri sürdüğü çalışma dönemi akabinde malulen emekliye sevk edilme işlemini de mobbingin unsuru olarak ileri sürmesi ve malulen emekliye sevk işleminin iptali istemiyle açılan davanın halen derdest olduğu dikkate alındığında, 02/05/2018 tarihinde açılan temyizen incelenmekte olan davada süre aşımı bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle; dosyanın tekemmül ettirilip işin esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davanın süre aşımı yönünden reddi yolunda verilen temyize konu Mahkeme kararında hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi, ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 07/01/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.