Davacı ... ile davalı ... aralarındaki alacak davasına dair ... 12.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 09/06/2016 günlü ve 2014/491 E.-2016/203 K. sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 07/03/2017 günlü ve 2016/14410 E.-2017/2595 sayılı ilama karşı mirasçı ... tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, babası olan davalının rızasıyla oturduğu dairede (2011 yılında) çeşitli imalatlar yaptırdığını, ancak davalının açmış olduğu dava nedeniyle daireyi tahliye etmek zorunda kaldığını, kendisi tarafından yaptırılan imalatların değerinin yapılan tespit ile 53.500 TL olarak belirlendiğini, davalının yapılan imalatlar nedeniyle sebepsiz olarak zenginleştiğini ileri sürerek; 53.500 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davanın zamanaşımına uğradığını, esas yönünden ise davacının, kendisinden muvafakat almaksızın yapmış olduğu imalatların zorunlu imalatlar olmadığı gibi imara da aykırı olduğunu belirterek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile 35.865 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hükmün davalı vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 07.03.2017 Tarih, 2016/14410 E., 2017/2595 K. sayılı ilamıyla hükmün davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti yönünden düzelterek onanmasına karar verilmiş, bu karara karşı davalı mirasçısı (...) vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir.
Davada sıfat; tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf sıfatı (husumet); maddi hukuka göre belirlenen, bir subjektif hakkı dava etme yetkisini ya da bir subjektif hakkın davalı olarak talep edilebilme yetkisini gösteren bir kavramdır. Dava şartı olan taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir.
Görüldüğü üzere, taraf sıfatı usul hukuku sorunu olmayıp, dava konusu sübjektif hakkın özüne ilişkin bir maddi hukuk sorunu olduğundan taraf sıfatının yokluğu, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu için defi değil, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülmesi mümkün ve mahkemece de kendiliğinden nazara alınması zorunlu bir itiraz niteliğindedir.
Uygulamada sıfat yerine genel olarak "husumet", davacı bakımından "aktif husumet ehliyeti", davalı bakımından "pasif husumet ehliyeti" tabirleri kullanılmaktadır.
Husumet dava şartı olup, kamu düzenine ilişkin bulunduğundan, yargılamanın her aşamasında mahkemece re"sen gözetilmesi gereken bir husustur.
Somut olayda, davacı taraf, davalı babasına ait taşınmaza yaptığı iyileştirme bedellerinin iadesi için eldeki davayı açmıştır. Dosyadaki belgelerden davalının 11/01/2017 tarihinde öldüğü ve geriye mirasçısı olarak davacı oğlu ile kızı ..."ih kaldığı anlaşılmaktadır. Eldeki davada davacı, bir yandan alacaklı, diğer yandan ise davalının mirasçısı olarak borçlu durumunda olup, şahsın alacaklılık ve borçluluk sıfatı birleştiği için, miras payı oranında borç kendiliğinden düşer ve dava davacının miras hissesi oranında konusuz kalır.
Bu durumda, mahkemece yapılması gereken iş; davalı ..."in mirasçılarına (mirasçı kızına da) duruşma gün ve saatinin tebliği sağlanarak ardından yukarıda açıklanan hususlar göz önüne alınarak yargılamaya devam olunması ve hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar vermek olmalıdır.
SONUÇ: Mahkeme kararının, açıklanan bu gerekçe ile bozulması gerekirken, zuhulen düzelterek onandığı anlaşılmakla, davalı (mirasçı) tarafın bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulü ile, Dairemizin 07.03.2017 Tarih, 2016/14410 E.; 2017/2595 K.sayılı sayılı düzelterek onama kararının kaldırılarak, ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.06.2016 Tarih, 2014/491 E.; 2016/203 K. sayılı mahkeme kararının yukarıda açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 20.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.