MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


DAVA : Davacı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 05.02.2011 tarih ve 27837 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan 2011/8 karar nolu işkolu tespit kararının iptali ile bu sayılan işyerlerinin ve yapılan işlerin 28 nolu genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı ... Sosyal Güvenlik Bakanlığı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, Türkiye Sağlık-İş Sendikasının talebi üzerine, davalı ... Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, A......... Tic. Ltd. Şti."ne bağlı işyerlerinde yürütülen işlerin niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğünün 17 sıra numaralı “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, yapılan tespitin usul ve kanuna aykırı olduğunu, davalı şirket tarafından tespite konu işyerlerinde yapılan işlerin niteliği itibariyle “Genel İşler” işkolunda yer aldığını ileri sürerek 05.02.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı"nın 2011/8 sayılı işkolu tespit kararının iptaline ve tespite konu işyerlerinin genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye Sinema Emekçileri Sendikası ve davalı işveren vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, diğer davalılar ise cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
İşkolu tespit tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 3. maddesinde sendikaların işkolu esasına göre kurulacakları belirtilmiştir. Bu itibarla, işkolu kavramının, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öge olduğu söylenebilir. İşkolu kavramı ile, benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma şartlarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşçi ve işveren sendikalarının kurulabilecekleri işkolları, mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde gösterilmiştir. Anılan maddede, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı ifade edilmiştir. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağı, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü de alınarak ve uluslararası normlar da gözönünde bulundurularak bir tüzükle düzenleneceği belirtilmiştir. Söz konusu tüzükte işkollarına giren işler, tüzüğe ekli listede belirtilmiştir. Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı tüzüğün 3. maddesinde vurgulanmıştır.
İşkolu tespit davalarında her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla işkolu tespiti gerekir. Mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde yer alan “Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır” kuralı ise, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Bununla birlikte birbirinden ayrı işyerlerinde asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Bu noktada ifade etmek gerekir ki, alt işverenin işkolu tespiti, asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenemeyeceği gibi, alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerekmektedir. Alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Zira böyle bir durumda, coğrafi olarak aynı alanda faaliyet yürütülse de, hukuki olarak, iş organizasyonu kapsamında alt işverene ait farklı bir işyeri, asıl işverene ait farklı bir işyeri söz konusudur. Nitekim 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4. maddesinin gerekçesinde “Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu iş artık asıl işveren yönünden yardımcı iş olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl iş kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir” şeklinde anılan durum açık olarak belirtilmiştir.
Somut olayda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 05.02.2011 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan tespite göre, A..........Tic. Ltd. Şti. tarafından Salihli Devlet Hastanesi Başhekimliği ve Salihli Diş Hastanesinde yapılan işlerin “İşkolları Tüzüğü”nün 17 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkolunda yer aldığına dair işkolu tespit kararı verilmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile alt işveren tarafından yapılan dava konusu işlerin genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmiştir. Mahkeme kararı, alt işverenin Salihli Diş Hastanesinde yürüttüğü faaliyet itibariyle isabetli ise de, Salihli Devlet Hastanesi yönünden dosya içeriğine uygun düşmemektedir.
Dosya içeriğinden, davalı A.........Tic. Ltd. Şti. ile Salihli Devlet Hastanesi arasında tıbbi sekreterlik hizmet alımı konulu sözleşme imzalandığı, alt işveren işçilerinin, serviste yatan hastanın giriş çıkış kayıtlarının tutulması, dosya takibi, taburcu işlemlerinin yapılması, fatura alt yapısının düzenlenmesi, proforma fatura düzenlenmesi, hasta veri girişlerinin eksiksiz yapılması, sekreterlik ve iletişim hizmetleri, hastaları yönlendirme, hasta yakınlarını ve hastaları bilgilendirme gibi işleri yaptıkları anlaşılmıştır.
Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre ve alt işveren işyerinde yapılan işlere dair işkolu tespitinin, asıl işveren işyerinden bağımsız olarak tespit edilmesi gerekliliği karşısında, alt işveren A...... Tic. Ltd. Şti. işçileri tarafından yürütülen işler, niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü"nün 17 sıra numarasında yer alan “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkolunda yer almaktadır. Bu itibarla, anılan işyeri yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, mülga 2821 sayılı Kanun"un 4. maddesi uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın KISMEN KABULÜ ile, 05.02.2011 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2011/8 sayılı işkolu tespit kararının, A....... Tic. Ltd. Şti. tarafından Salihli Diş Hastanesinde yapılan işlerin “İşkolları Tüzüğü”nün 17 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkolunda yer aldığına ilişkin kısım yönünden İPTALİNE,
3-A........ Tic. Ltd. Şti. tarafından Salihli Diş Hastanesinde yapılan işlerin niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü"nün 28 sıra numarasında yer alan “Genel İşler” işkolunda yer aldığının TESPİTİNE, fazlaya dair istemin reddine,
4-Davalı Bakanlık harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
5-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 1.800,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 2.403,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, kesin olarak 13.06.2016 tarihinde oy birliği ile karar verildi.