Danıştay 13. Daire 2016/426 Esas 2021/24 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/426
Karar No:2021/24

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : .. Kurulu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Medya TV Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı yayın kuruluşuna ait "…" logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 04/04/2015 tarihinde … Yayınları sponsorluğunda yayınlanan “…” adlı programda 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 12. maddesinin ikinci fıkrasındaki “Desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamaz ve bunların alınması, satılması ve kiralanması teşvik edilemez.” şeklindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı toplantıda alınan … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; "…" logolu televizyon kanalında 04/04/2015 tarihinde saat 11.15'te "…" sponsorluğunda yayınlanan "…" adlı programa, … Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı …'un konuk edildiği, programda dershanelerin değişim süreci ve temel liselerin yapısı hakkında konuşulduğu, konuğun programın ortalarında, saat 11.39.50'de, "Ben kendi yönettiğim Kurum'da da, …'ın bütün temsilcileriyle yaptığım toplantılarda da daima şunu istiyorum. Kaliteye çok önem vereceğiz." ifadesine, saat 11.54.55'de, "Benim 45. yılım. Ben liseyi bitirdiğimde bir dershanede katiplik buldum, işe başladım. …'ın 40. öğretim yılı doldu. Ekim'de 41. öğretim yılına girecek. Güvensinler bu Kurumlara. Güvensinler." ifadelerine yer vererek konuyla ilgili düşüncelerini aktarırken … Eğitim Kurumlarına atıfta bulunduğu, programın başında verilen web adresinden … Eğitim Kurumları ile... Yayınları'nın aynı grubun parçası olduklarının görüldüğü, gerek sözel ifadelerle gerekse yayına çıkarılan konuğun bizzat kendisiyle program içinde sponsor firmaya atıfta bulunulduğundan bahisle uyarı yaptırımı uygulanması üzerine bakılan davanın açıldığı,
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu yayının "… Yayınları" sponsorluğunda yapıldığı, program konuğunun ise … Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı olduğu, … Yayınları ile …Eğitim Kurumlarının birbirinden farklı tüzel kişiler olduğu, program içeriğinde …Eğitim Kurumlarından söz edilmekte ise de, Kavram Yayınları ile ilgili herhangi bir cümleye yer verilmediği, dolayısıyla programda, destek verene ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulduğundan söz edilemeyeceği anlaşıldığından, davacı yayın kuruluşuna uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, söz konusu programda sponsor firmanın yönetim kurulu başkanı yayına konuk edilerek sponsor firmaya doğrudan yer verildiği, ayrıca konuk tarafından iki kez sponsor firmaya doğrudan atıfta bulunulduğu, mahkeme kararının çelişkili olduğu, dersane gibi eğitim kurumlarının kendi yayınlarını bastırmalarının doğal olduğu, bunların tüzel kişiliğinin aynı olmasının 6112 sayılı Kanun'da yer alan ilkenin ihlâli için şart olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, programın sponsoru/destek vereninin “…Yayınları” olduğu, programın konuğunun … Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı olduğu, programda Kavram Yayınlarına ve … Yayınlarına ait bir ürüne atıf yapılmadığı, söz konusu ifadelerin teşvik etme amacının bulunmadığı, … Eğitim Kurumları için sarf edilen cümlenin …Yayınları ile ilgisinin bulunmadığı, aynı gruba ait bir hizmet kurumundan bir cümle ile bahsetmenin ihlâl niteliği taşımaması gerektiği, Kurul'un yorumunun oldukça zorlayıcı ve editöryal bağımsızlığa müdahale eden bir yorum olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı yayın kuruluşuna ait "…" logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 04/04/2015 tarihinde saat 11.15’te “… Yayınları” sponsorluğunda yayınlanan “…” adlı programa … Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı konuk edilerek dershanelerin değişim süreci ve temel liselerin yapısı hakkında konuşulmuştur.
Konuk programın ortalarında, saat 11.39.50’de “Ben kendi yönettiğim Kurum’da da, …’ın bütün temsilcileriyle yaptığın toplantılarda da daima şunu istiyorum. Kaliteye çok önem vereceğiz.”; saat 11.54.55’te “Benim 45. yılım. Ben liseyi bitirdiğimde dershanede katiplik buldum, işe başladım. …’ın 40. öğretim yılı doldu. Ekim’de 41. öğretim yılına girecek. Güvensinler bu Kurumlara. Güvensinler.” ifadelerinde bulunmuştur.
Kurul tarafından yapılan inceleme sonucunda, konuğun her iki cümlesinde de eğitim ve öğretim kurumlarında kalitenin önemine dikkat çekerken …'a atıfta bulunduğu, kalite varsa bu kurumlara güvenle gidilebileceğini söylediği, …'ın 40. yılını doldurduğunu ifade ederek kalitesine vurgu yaptığı ve son söz olarak da kişileri …'a güvenmeye teşvik ettiği ve sponsor firmanın yönetim kurulu başkanı yayına konuk edilerek sponsor firmaya yayında doğrudan yer verildiği, programın başında gösterilen web adresine bakıldığında … Eğitim Kurumları ile …Yayınları’nın aynı grubun parçası olduğunun anlaşıldığı, sponsor firmanın ürününe program içerisinde atıfta bulunulmak suretiyle tanıtımlarına yer verilmesi ve firmaya güven hususunun teşvik edilmesi nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 2. fıkrasındaki, “Desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamaz ve bunların alınması, satılması ve kiralanması teşvik edilemez.” şeklindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle davacı yayın kuruluşuna uyarı yaptırımı uygulanmasına karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Kanun’un işlem tarihinde yürürlükte bulunan hâliyle “Program Desteklemesi” başlıklı 12. maddesinde, “(1) Bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu husus programın başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın sonunda uygun ibarelerle belirtilir. Program tanıtımlarında programı destekleyene atıfta bulunulamaz. (2) Desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamaz ve bunların alınması, satılması ve kiralanması teşvik edilemez. (...)”; 32. maddesinin 2. fıkrasında ise, “8. maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanun'un diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır. (...) kuralına yer verilmiştir.

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallardan, bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu hususun programın başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın sonunda uygun ibarelerle belirtileceği, program tanıtımlarında programı destekleyene atıfta bulunulamayacağı ve desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamayacağı, bunların alınmasının, satılmasının ve kiralanmasının teşvik edilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu programın …Yayınları tarafından desteklendiği, program konuğu olan …Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanının, “Ben kendi yönettiğim Kurum’da da, …’ın bütün temsilcileriyle yaptığın toplantılarda da daima şunu istiyorum. Kaliteye çok önem vereceğiz.”; “Benim 45. yılım. Ben liseyi bitirdiğimde dershanede katiplik buldum, işe başladım. …’ın 40. öğretim yılı doldu. Ekim’de 41. öğretim yılına girecek. Güvensinler bu Kurumlara. Güvensinler.” şeklindeki ifadeleriyle … kurumlarına atıfta bulunarak kalitesine vurgu yaptığı, kişileri bu kurumlara güvenmeye teşvik ettiği ve programa, destek veren firmanın yönetim kurulu başkanı konuk edilmek suretiyle yayında programa destek veren firmaya doğrudan yer verildiği anlaşıldığından, 6112 sayılı Kanun'un 12. maddesinin 2. fıkrasındaki, desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamayacağı ve bunların alınması, satılması ve kiralanmasının teşvik edilemeyeceği yönündeki yayın ilkesine aykırı davranıldığı görülmektedir.
Her ne kadar Mahkemece programın "… Yayınları" sponsorluğunda yapıldığı, program konuğunun ise … Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı olduğu, … Yayınları ile … Eğitim Kurumlarının birbirinden farklı tüzel kişiler olduğu, program içeriğinde … Eğitim Kurumlarından söz edilmekte ise de, … Yayınları ile ilgili herhangi bir cümleye yer verilmediğinden programda, destek verene ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulduğundan söz edilemeyeceği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş ise de, … yayınları ile … Eğitim Kurumlarının birbirinden farklı tüzel kişiler olmasının söz konusu yayın ilkesinin ihlâl edildiği gerçeğini değiştirmeyeceği, 6112 sayılı Kanun'un 12. maddesinin 2. fıkrasında program desteklemesi kapsamında atıfta bulunulamayacaklar arasında yalnızca destek verenin değil üçüncü kişilerin de yer aldığı, bu itibarla programda … Eğitim Kurumlarına atıf yapılmış olmasının da yayın ilkesinin ihlâli sonucunu doğuracağı açıktır.
Bu itibarla, “…” adlı programda 6112 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 2. fıkrasındaki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle davacı yayın kuruluşuna uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca …İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 12/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.