5. Hukuk Dairesi 2015/1753 E. , 2015/13983 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Divriği Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/09/2014
NUMARASI : 2014/4-2014/305
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tesbiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davacı idare ile davalılardan G.. M.. vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tesbiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı idare vekili ile davalılardan G.. M.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır, alınan raporlar ve yapılan araştırma hüküm kurumaya elverişli değildir. Şöyle ki;
1)Dava konusu taşınmaz mal arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanununun kıymet takdir esaslarını belirleyen 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Dava konusu taşınmaza değer biçilirken, emsal olarak alınan taşınmaz davacı idare ile tapu maliki arasında kamulaştırma nedeniyle uzlaşma yoluyla yapılan bir devir olup, serbest alım satım esasından uzaklaşıldığından emsal olarak kabul edilemez.
Bu durumda; taraflara dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, dava konusu taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Sicil Müdürlüğü"nden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere olan mesafesini de gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu ile mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2) 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 Sayılı Kanunun 10.maddesi gereğince açılan tespit ve tescil davalarında değerlendirme; aynı kanunun 15.maddesi uyarınca dava tarihi itibariyle yapılır.
Bu nedenle, dava konusu taşınmaz üzerindeki yapılara 2014 yılı yapı birim maliyet cetvelleri esas alınarak değer biçilmesi gerektiği halde, 2013 yılı birim değerlerine göre değer biçilmesi suretiyle eksik bedel tespiti,
3) Dava konusu taşınmazda müştemilat yapısı olarak sayılan bahçe duvarı, garaj ve depo yapılarına resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma oranı da düşülmek suretiyle değer biçilmesi gerektiği düşünülmeden maktuen değer biçilmesi,
4) Kabule göre de; davacıların yapı, müştemilat ve ağaç üzerinde 2/3 hisse ile malik oldukları nazara alınmadan tam bedel tespiti,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davacı idare ile davalılardan G.. M.."den peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 17.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.