15. Hukuk Dairesi 2018/4345 E. , 2018/4150 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davalılar vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, tapu iptâl ve tescil istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi davanın kabulüne dair verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karara karşı yine davalılar vekilince yasal süresi içerisinde temyiz isteminde bulunulmuştur.
Dava dilekçesine dava değeri 20.000,00 TL olarak belirtilmiş, mahallinde yapılan keşfe bağlı olarak düzenlenen bilirkişi raporunda dava konusu bağımsız bölümün dava tarihi itibari ile değerinin 100.000,00 TL olduğu saptanmıştır. Mahkemece 07.06.2016 tarihi duruşma tutanağının ara kararı 2. bendinde davacı vekiline 100.000,00 TL üzerinden eksik harcı tamamlamak üzere sonraki celseye kadar süre verilmiş, dosya kapsamında mevcut olmadığı gibi uyap üzerinden yapılan taramada da noksan harcın duruşmanın bırakıldığı 04.10.2016 tarihine kadar tamamlandığına dair harç tahsil makbuzu bulunamamıştır. Buna rağmen mahkemece 04.10.2016 tarihli duruşma tutanağında eksik harcın yatırıldığı yazılıp, gerekçeli kararda yatırılan eksik harçtan söz edilmeden ve alınması gereken harçtan düşülmeksizin dava kabul edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesinin 1. fıkrasına göre taşınmazın aynına ilişkin davalarda harcın gayrimenkulun değeri üzerinden nispi harç esasına göre, aynı Kanun"un 28/1-a maddesi gereğince hesaplanıp ödenmesi gerekir. Yine Harçlar Kanunu"nun 30. maddesinde yargılama sırasında tespit edilen değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunacağı, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunamayacağı, HUMK"nın 409. (HMK"nın 150.) maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye
konulmasının noksan harcın ödenmesine bağlı olduğu hükme bağlanmıştır. Harçlar Kanunu"nda harçlarla ilgili yapılan düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olduğundan görevi gereği mahkemeler ile kanun yolu temyiz incelemelerinde bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay"ca kendiliğinden göz önünde tutulur.
Bu açıklamalardan sonra somut olaya gelince mahkemece 07.06.2016 tarihinde duruşmada verilen ara kararı ile bir sonraki celseye kadar süre verilmesine rağmen davacı tarafça eksik harç tamamlanmadığı ve tamamlandığına dair sayman mutemedi alındısı ibraz edilmediğinden mahkemece Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi yollamasıyla 6100 sayılı HMK"nın 150. maddesi gereğince eksik harç tamamlanıncaya kadar dava dosyasının işlemden kaldırması, yasal süresi içerisinde eksik harcın tamamlanıp davanın yenilenmesi halinde yargılamaya devam edilip sonuçlandırılması, 3 aylık yasal süresi içerisinde noksan harç tamamlanıp davanın yenilenmemesi durumunda HMK"nın 150. maddesine göre davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak yargılamaya devamla işin esası hakkında karar verilmesi ve istinaf başvurusunun reddi doğru olmamış, bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesi hükmünün bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi"nin 05.06.2018 gün 2017/579 Esas 2018/634 Karar sayılı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, ilk derece mahkemesinin davanın kabulüne yönelik hükmünün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalıların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 31.10.2018 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.