MAHKEMESİ : Denizli 3. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/06/2013
NUMARASI : 2012/628-2013/674

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 19.01.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 26.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı B.. K.. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile .. parsel sayılı taşınmaz lehine, .. parsel sayılı taşınmazın da yararlanması kaydıyla, .. parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, .. parsel sayılı taşınmazın paydaşı olan davalı B. K. temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
TMK"nın 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta; mahkemece, 12.04.2011 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen (4) no"lu güzergah esas alınarak hüküm kurulmuştur. Davacı, .. ve .. parsel sayılı taşınmazlarından genel yola ulaşabilmek için.. ve .. parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasını istemiş ise de hükme esas alınan bilirkişi raporu ve ekindeki krokiye göre . parsel sayılı taşınmazın kuzey ve güney doğusundaki 2 ve 3 numara ile gösterilen kadastral yollara cephesi bulunmaktadır. Bu nedenle öncelikle davacının ..sayılı parselinden bu yollara araçla çıkışının mümkün olup olmadığı araştırılmalı, yola çıkış noktalarındaki genişliğin yeterli olmaması halinde nispi geçit ihtiyacı içinde bulunduğu gözetilerek yola çıkış noktaları genişletilmek suretiyle nispi geçit ihtiyacı karşılanmalıdır.
Öte yandan, davacı tarafından lehine geçit hakkı kurulması istenen .. parsel sayılı taşınmaz yönünden de .. parsel sayılı taşınmaza araçla geçiş için her iki parsel leh ve aleyhine bilirkişilerce belirlenecek uygun yerden geçit tesis edilmesi gerekir.
Mahkemece, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 20.02.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.