MAHKEMESİ : Trabzon 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02/04/2013
NUMARASI : 2012/34-2013/149

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.02.2012 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın F. H. ve M.. S.. yönünden zamanaşımı nedeniyle reddine diğer davalılar yönünden kabulüne dair verilen 02.04.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_

Dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, tarafların ortak murisi O. S."a davacıların yurt içi ve yurtdışından para göndermek suretiyle adlarına taşınmaz alınmasını istediklerini, ancak murislerinin bu taşınmazları kendi adına tescil ettirdiğini, ölümü ile T. ili M. U. Köyünde bulunan .. ve .. parsel sayılı taşınmazların davalılar adına intikal ettiğini ileri sürerek davalılar adına mevcut tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına hisseleri oranında tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar M.. S.. ve E. K. davayı kabul etmiştir.
Davalılar M.. S.. ve F. H. zamanaşımı savunmasında bulunmuş, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, davalılar M.. S.. ve E. K. yönünden davanın kabulüne, davalılar M.. S.. ve F. H. yönünden davanın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
İnançlı işlemler, inananın teminat oluşturmak veya yönetilmek üzere mal varlığı kapsamındaki bir şey veya hakkını, inanılana devretmesi ve inanılanın
da inanç anlaşmasındaki koşullara uygun olarak inanç konusu şeyi kullanmasını, amaç gerçekleştiğinde ise belirlenen şekilde inanana iade etmesini içeren işlemlerdir.
İnançlı bir işlem ile inanan, sahibi olduğu bir mülkiyet veya alacak hakkını inanılana kazandırıcı bir işlemle devretmekte ancak borçlandırıcı bir sözleşme ile de onu bazı yükümlülükler altına sokmaktadır.
İnançlı işlemin taraflarını, inanan ve inanılan oluşturur. Bir hakkı ya da nesneyi, güvendiği bir kişiye inançlı olarak devreden kimseye “inanan” adı verilir. Devredilen hak veya nesneyi, kendisine ait bir hak olarak kendi yararına, doğrudan doğruya ve dolaylı olarak kullanan kişiye de “inanılan” denir. İnananın, inanılana inançlı olarak kazandırdığı hak ya da nesne ise “inanç konusu şey” olarak nitelenir. İnançlı bir işlemde, kazandırıcı işlemin tarafları ile borç doğuran anlaşmanın tarafları aynıdır.
İnançlı işlemde inanılan, hakkını kullanırken kararlaştırılan koşullara uymayı, amaç gerçekleşince veya süre dolunca hak veya nesneyi tekrar inanana (veya onun gösterdiği üçüncü kişiye) devretmeyi yüklenmektedir. İnançlı işlem, kazandırmayı yapan kişiye yani inanana belirli şartlar gerçekleşince, kazandırmanın iadesini isteme hakkı sağlayan bir sözleşmedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde bunun dava yoluyla hükmen yerine getirilmesi istenebilir.
İnanç sözleşmesi, 5.2.1947 tarihli ve 20/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ancak, yazılı delille kanıtlanabilir. Bu yazılı delil, tarafların getirecekleri ve onların imzalarını taşıyan bir belge olmalıdır.
Açıklanan nitelikte bir yazılı delil bulunmasa da, yanlar arasındaki uyuşmazlığın tümünü kanıtlamaya yeterli sayılmamakla beraber bunun vukuuna delalet edecek karşı tarafın elinden çıkmış (inanılan tarafından el ile yazılmış fakat imzalanmamış olan bir senet veya mektup, daktilo veya bilgisayarla yazılmış olmakla birlikte inanılanın parafını taşıyan belge, usulüne uygun onanmamış parmak izli veya mühürlü senetler gibi) yazılı delil başlangıcı niteliğinde bir belge varsa 6100 sayılı HMK’nın 202. maddesi uyarınca inanç sözleşmesi “tanık” dahil her türlü delille ispat edilebilir.
Yazılı delille veya yazılı delil başlangıcı yoksa inanç sözleşmesinin ikrar (HMK m.188) yemin (HMK m.225 vd) gibi kesin delillerle de ispat edilmesi olanaklıdır. Davacının yemin deliline dayanması halinde mahkemenin davacıya bu hakkını hatırlatması gerekir.
İnanç sözleşmesinden doğan davalar için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmediğinden Borçlar Kanununun 125. maddesi hükmü gereğince inanç sözleşmesinden kaynaklanan davalarda zamanaşımı süresi on yıl olarak kabul edilmektedir. Burada zamanaşımı başlangıcı Borçlar Kanununun 128. maddesi uyarınca alacağın istenebilir hale geldiği tarih, başka bir deyişle de iddiada bulunanın ferağ umudunu yitirdiği tarihten başlar. Davacılar, ferağ umudunu murisleri O. S."ın ölümünden sonra tapuda intikal tarihi olan 31.07.2003 ve 15.06.2011 tarihlerinde yitirdiklerinden ve görülmekte olan dava 07.02.2012 tarihinde açıldığından, zamanaşımı süresi dolmamıştır.
Mahkemece, davayı kabul etmeyen davalılar yönünden çekişmenin esasının incelenerek hüküm kurulması yerine istemin zamanaşımının varlığı sebebiyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 20.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.