MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil

... ve müşterekleri ile Hazine ve ... aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen dosyanın işlemden kaldırılmasına dair Çaycuma 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 18.02.1993 tarih ve 39/61 sayılı hükmün Dairenin 06.10.2011 gün ve 4673/4863 sayılı ilamiyle hükmün onanmasına karar verilmişti. Davalı Hazine vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

KARAR

Davacılar, miras yoluyla intikal ve 50 yıldan fazla süren eklemeli kazanmayı sağlayan zilyetlik nedenlerine dayanarak 938 parselin tapu kaydının iptaliyle adlarına tapuya tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı Hazine vekili, kazanma süresi ve koşullarının davacılar lehine gerçekleşmediğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, önceki kararda; davanın kabulüne, 938 parselin tapu kaydının iptaliyle A harfiyle gösterilen 2986 m2 yerin davacılar adına tapuya tesciline, B harfiyle gösterilen bölümün Devlet karayolu altında kalması nedeniyle zilyetliğinin davacılar adına tespitine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairece, A ile gösterilen bölüm üzerinde davacılar lehine kazanma koşullarının oluştuğu anlaşıldığından hükmün bu bölümünün onanmasına, B harfiyle gösterilen bölüm hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava ve istek bulunmadığından bu yerin zilyetliğinin davacılar adına tespitine karar verilmiş olmasının isabetsiz görüldüğüne işaret edilerek hükmün B harfiyle gösterilen bölümünün bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak davayı takip etmeyen davacı ...’ye ait dava dosyasının HUMK.nun 409.maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına, diğer davacıların davasının kabulüne, 938 parselin tapu kaydının iptaliyle davacılardan ... payı açıkta bırakılmak suretiyle payları oranında diğer davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairece usul ve yasaya uygun bulunan hükmün onanmasına üzerine; davalı Hazine vekili tarafından süresi içerisinde kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Tarla niteliğindeki 2986 m2 yüzölçüme sahip 938 parsel, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup Osman Geldi tarafından 1940 yılında tarla haline getirildiği ve 1960 yılında oğlu...’ye bağışlandığı açıklanarak, 766 sayılı Kanunun 37.maddesi uyarınca 05.01.1978 tarihinde Hazine adına tespit edilmiş, ...’nin itirazı üzerine, Kadastro Komisyonunun 23.05.1980 tarihli kararıyla yerinde görülmeyen itirazın reddine, taşınmazın tespit gibi Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş, komisyon kararının 25.07.1980 tarihinde kesinleşmesi üzerine, tapu kaydı oluşmuş, eldeki dava 19.09.1988 tarihinde açılmıştır.
Dava; TMK.nun 713/1, 3402 sayılı Kanunun 14.maddesi uyarınca tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Dava dosyasının zayi olması üzerine, 4473 sayılı Kanun uyarınca dosya ihya edilmek suretiyle yargılamaya devam olunmuş, bazı evrak ve belgeler temin edilememiş, bazı belgelerinin ise asıllarının bulunmadığı veya okunamadığı görülmüştür. Davacılar, bozmadan önceki aşamada taşınmazın miras yoluyla kaldığını bildirmişler, ancak taksim hususunda bir açıklamada bulunmamışlardır. O halde, 1988 yılında ölen miras bırakan...’nin terekesi TMK.nun 701 ve 702.maddeleri uyarınca elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabidir. Davanın açıldığı tarihte tüm mirasçılar davada taraf olmuşlar ve usulüne uygun olarak taraf teşkili yapılmıştır. Taşınmaz elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olduğuna göre, davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı söz konusu olup davacılardan birinin davayı takip etmiş olması gerekli ve tereke adına davayı takip etmiş sayılacağından yeterlidir. Tüm mirasçıların davayı takip etmesine gerek bulunmamaktadır. Bu bakımdan mahkemece, davacılardan ... yönünden dava dosyasının HUMK.nun 409.maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına ve ... payının açıkta bırakılmak suretiyle payları oranında diğer davacılar adına tapuya tesciline karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Diğer yönden; mahkemece, önceki kararda teknik bilirkişi raporunda A harfiyle gösterilen 2986 m2 (938 parsel) yerin davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş, davalı Hazine vekilinin temyizi üzerine, Dairece; A harfiyle gösterilen hüküm bölümünün onanmasına, 938 parsel dışında kalan B harfiyle gösterilen bölüme ilişkin hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Dosya, 4473 sayılı Kanun uyarınca ihya edildiğinden tarafların karar düzeltme yoluna gidip-gitmediği gerek karar örneği gerekse dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmamakla birlikte onama-bozma ilamından sonra yargılamaya devam edilmiş olması dikkate alındığında A harfiyle gösterilen (938 parsel) bölüme ilişkin kararının Dairece onanması üzerine bu bölüm hakkındaki kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır.B harfiyle gösterilen bölüm hakkındaki bozma üzerine yargılamaya devam olunmuş ve yazılı şekilde karar verilmiştir. O halde; A harfiyle gösterilen bölüm yönünden karar düzeltme isteğinde bulunulmadığından bu bölüme ilişkin kabul kararı kesinleşmiş olup mahkemece sadece bozmaya konu B harfiyle gösterilen bölüm hakkında karar verilmesi gerekirken Dairenin denetiminden geçerek kesinleşen A harfiyle gösterilen yer hakkında yeniden hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup yok hükmündedir. Mahkemece bu hususun gözden kaçırılmış olması doğru olmamıştır.
Bundan ayrı; 938 parsel 26.09.1980 tarihinde kadastro yoluyla Hazine adına tescil edilmiş olup dava mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır. Mahkemece, davayı takip etmeyen ... payı açıkta bırakılmak suretiyle davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Tapu sicilinin düzgün tutulması, kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde tutulması gerekli ilkelerdendir. Her ne kadar davacı tarafça hüküm temyiz edilmemiş ise de yukarıda açıklanan ilke ve esaslar dikkate alınarak, belirlenen aykırılıklar bozma nedeni yapılmıştır. Kamu düzenine ilişkin düzenlemelerin resen dikkate alınmış olması aleyhe bozma yasağının ihlali olarak değerlendirilemez.
Mahkemece, öncelikle muristen intikal eden taşınmazın elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olduğu, mirasçılardan birinin veya birkaçının davayı takip etmesi yeterli olup terekeyi temsilen hareket ettiğinin dikkate alınması, Dairece verilen önceki onama ilamı göz önünde tutularak A harfiyle gösterilen bölüm yönünden verilen kararın kesinleşip-kesinleşmediğinin araştırılması, ondan sonra bozma ilamı çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi ve Dairece maddi hataya dayalı olarak hükmün onanmış olması doğru görülmemiştir.
Davalı Hazine vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 06.10.2011 tarih 2011/4673-4863 Esas ve Karar sayılı maddi hataya dayalı onama ilamının KALDIRILMASINA, usul ve yasaya aykırı hükmün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3.maddesi yollamasıyla HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA, 02.07.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.