Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1528 Esas 2021/32 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1528
Karar No : 2021/32

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...


İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 04/12/2019 tarih ve E:2018/3127, K:2019/4094 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Yeni binek otomobil ve hafif ticari araç üreticisi ve dağıtıcısı teşebbüslerin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi sonrasında birlikte hareket ederek fiyat artışına gittikleri ve mal arzını kıstıkları iddiasıyla yapılan şikâyet üzerine yapılan ön araştırma sonucunda, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığına ve şikâyetin reddine ilişkin olarak verilen … tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 04/12/2019 tarih ve E:2018/3127, K:2019/4094 sayılı kararıyla;
Dairelerinin 18/12/2012 tarih ve E:2009/6980, K:2012/3887 sayılı davanın reddi yolundaki kararına yönelik olarak davacı tarafından temyiz isteminde bulunulduğu, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/01/2016 tarih ve E:2013/2449, K:2016/7 sayılı kararı ile;
"...Dosyanın incelenmesinden; yeni binek otomobil ve hafif ticari araç üreticisi ve dağıtıcısı teşebbüslerin, Bakanlar Kurulu'nun,16/03/2009 günlü, 27171 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Bazı Mallara Uygulanacak Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Kararı” uyarınca yapılan ÖTV indirimi sonrasında birlikte hareket ederek fiyat artışına gittikleri ve mal arzını kıstıkları iddiasıyla yapılan şikâyet üzerine Kurul tarafından yapılan ön araştırma sonucu düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesi sonucu verilen dava konusu karar ile, yapılan önaraştırma sırasında şikâyete konu firmaların arzı kontrol etmek için ortak hareket ettikleri iddiasını doğrulayacak veya paralel fiyat artışlarına ilişkin olarak teşebbüsler arası rekabeti sınırlayıcı koordinasyonu gösterir herhangi bir iletişime veya bilgi paylaşımına rastlanmadığı, bu çerçevede şikâyet konusu davranışların teşebbüsler arasında rekabeti kısıtlayıcı herhangi bir anlaşma ya da uyumlu eylemden kaynaklandığına dair ciddi ve yeterli belge ve bulgular bulunmadığı kanaatine varıldığından bahisle, şikâyet konusu iddialara yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığına ve şikâyetlerin reddine karar verildiği anlaşılmış ise de, yürütülen önaraştırma sürecinde yapılan yerinde incelemeler sırasında, önaraştırma kapsamında bulunan 12 teşebbüsün üyesi olduğu Otomotiv Distribütörleri Derneği'nde pazar araştırma uzmanı olarak çalışan ve üyeler ile Dernek arasında iletişimi sağlayan kişinin bilgisayarından elde edilen e-posta örneklerinde, üyelerden alınan bilgilerle derlenen raporların paylaşıldığı, marka bazında binek otomobil ve ticari araç filo satışlarının, il bazında binek otomobil ve ticari araç satışı verilerinin ve marka bazında olmamak üzere, toplam binek otomobil pazar ve hafif ticari araç pazar tahminleri ile Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Grup Başkanlığı'nın talebi üzerine alınan stok bilgilerinin araç tipine göre dağılımını içeren tablonun bulunduğu, yine, 20/05/2009 tarihinde teşebbüslerden birinde yapılan yerinde inceleme sırasında, çeşitli pozisyonlarda bulunan kişilerin bilgisayarından elde edilen 27/10/2008, 19/12/2008, 20/02/2009, 01/04/2009 tarihli e-postalardan, rakip teşebbüslerin, fiyat üretim ve satış konularında geleceğe ilişkin bir kısım bilgi ve tahminlerini paylaştığı, 14/04/2009 tarihli e-postada ise, "Sanayi Bakanlığı tüm bayilerimizi Ankara'da dolaşıyor. Avukatlarımızla görüşüp tek bir ağız yapıp bir yol haritası çizelim bence...Avukatlar bize yol göstersinler. Bundan sonra sıra Rekabet Kurulu'na gelecektir. İş ciddi boyutlara gidebilir..." ifadesi gibi teşebbüslerin, şikâyet konusu hususlarda anlaşma ve uyumlu eylem içinde olduklarına dair şüpheli durumların tespit edildiği, bu çerçevede, belirtilen bu bilgi ve belgeler doğrultusunda, firmaların ÖTV indirimi sonrasında, birlikte hareket ederek mal arzını kısıtladıkları ve fiyat artışına gidip gitmediklerinin açıklığa kavuşturulması için soruşturma açılması gerekirken, Rekabet Kurulu tarafından alınan dava konusu kararla, soruşturma açılmamasına ve şikâyetin reddine karar verildiği, bununla birlikte, aynı toplantıda alınan 9-20/405-M sayılı Kurul kararıyla, aynı belgeler esas alınarak, uyuşmazlık konusu ön araştırma kapsamında bulunan 12 teşebbüsün de üyesi olduğu Otomotiv Distribütörleri Derneği ile Otomotiv Sanayi Derneği üyesi olan 19 teşebbüs hakkında, Dernek çatısı altında çeşitli toplantılarda bir araya gelerek, geleceğe ilişkin fiyat, üretim, satış gibi bilgi ve tahminlerini paylaşmak suretiyle 4054 sayılı Kanun'u ihlal edip etmediklerine yönelik olarak önaraştırma açılmasına karar verildiği, sonrasında yürütülen soruşturma aşamasında dört teşebbüsün daha sürece dahil edildiği ve nihayetinde soruşturma sırasında elde edilen bilgi ve belgeler doğrultusunda verilen 18/04/2011 günlü, 11-24/464-139 sayılı Kurul kararıyla, ihlal iddiası yerinde görülerek 15 teşebbüse para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Görüldüğü üzere, Rekabet Kurulunca, uyuşmazlık konusu süreç sonucu alınan dava konusu karar ile, aynı günlü toplantıda verilen Kurul kararı ile başlatılan yeni bir önaraştırma ve daha sonrasında rekabet ihlali tespiti yapılarak idari para cezası verilmesi ile neticelenen soruşturma sürecine dayanak alınan bilgi ve belgeler arasında esasen bir farklılık bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu ön araştırma kapsamında yapılan yerinde incelemeler sırasında elde edilen bu bilgi ve belgeler dikkate alınarak, yeni binek otomobil ve hafif ticari araç üreticisi ve dağıtıcısı teşebbüslerin, şikayet konusu davranışlarıyla 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin açık bir şekilde ortaya konulması için soruşturma açılması gerekirken, şikâyet konusu iddiaları doğrular nitelikte bilgi ve belge bulunmadığından bahisle, soruşturma açılmaması yönünde karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır." gerekçesiyle davacının temyiz isteminin kabul edilerek Dairelerinin anılan kararının bozulmasına karar verildiğinin anlaşıldığı;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre, Danıştay dava dairelerince ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarınca bozulması hâlinde Danıştay dava dairelerine ısrar imkânı tanınmadığından, bozma kararına uyularak Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararında belirtilen gerekçelerle dava konusu Kurul kararının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, şikâyet edilen teşebbüslerin ÖTV indirimi sırasındaki fiilleri de dahil olacak şekilde birtakım ihlalleri dolayısıyla cezalandırıldıkları, bu nedenle iptal kararının uygulanamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin ikinci fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulmasının;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; dördüncü fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin dördüncü fıkrasında ise Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/01/2016 tarih ve E:2013/2449, K:2016/7 sayılı bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 04/12/2019 tarih ve E:2018/3127, K:2019/4094 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/01/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.