10. Hukuk Dairesi 2014/2077 E. , 2015/662 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, yersiz ödenen emekli aylıklarının tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı kurum va davalı ... avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5434 Sayılı Yasa hükümlerine göre istihdam edilip de 15.03.2003 tarihinden itibaren 5434 Sayılı Yasanın geçici 205"inci maddesi kapsamında resen emekli edilen davalının resen emeklilik işlemine karşı açtığı idari dava sonucunda verilen kabul ve işe iade kararı ile dosyadaki belgelerden 23.08.2004 tarihinde mahkeme kararı gereğince yeniden işe başlatıldığı, fakat işe geri dönmesi nedeniyle davacı Kurumca 08.11.2004 tarihli işlem sonrasında 15.03.2003-31.12.2004 tarihleri arasında davalıya ödenen emekli aylıklarının 5434 Sayılı Yasanın 121"inci maddesi kapsamında emekli iken yeniden aktif olma nedeniyle yersiz ödeme olduğu gerekçesi ile tahsili için eldeki davayı öncelikle Asliye Hukuk Mahkemesine açmış ise de, Mahkemece verilen kararın temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin İş mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesi ile bozması sonrasında iş Mahkemesi görevli hale gelmiş olmakla, dosyanın incelemesinden mahkmece davanın kısmen kabulüne karar verilmişl ise de verilen kararın hatalı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5434 sayılı Kanunun 121/2. md. göre "Herhangi bir nedenle sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerin, bu hatalı işlemlerin düzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek 5 yıllık tutarları tahsil edilir. Tahsilin ne şekilde yapılacağı yönetmelikle düzenlenir" hükmüne yer verilmiştir.
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu"nun 121/2. maddesine dayalı olarak çıkartılan yönetmelikte; "madde 6-Yanlış beyanda bulunmak veya gerçeğe aykırı belge ibraz etmek suretiyle....Genel Müdürlüğü"nün yanlış işlem ve ödeme yapmasını sebebiyet verenler adına 5. madde hükmüne göre çıkarılan borç ile bu borca ödeme tarihi ile tahsil tarihi arasında geçen süre için hesaplanacak kanuni faiz olmak üzere toplam borç; .....tahsil edilir." şeklinde düzenlenmiş bulunmaktadır.
Somut olayda; davalının mahkeme kararı gereğince 23.08.2004 tarihinden itibaren yeniden ve fiilen çalıştırılmaya başlandığı dikkate alınarak, aynı anda çalışma karşılğı ve aylık alınamayacağı için 23.08.2004 tarihinden 31.12.2004 tarihine kadar yapılan ödemelerin iadesi gerekecektir. Lakin bu iade hususunda yönetmelik hükümlerinin de dikkate alınması gerekmekte olup, davalının, davacı idareyi yanlış işlem ve ödeme yapmasına sebebiyet verecek bir davranışı (yanlış beyanda bulunması veya gerçeğe aykırı belge ibraz etmesi) olmaması nedeniyle borcun yönetmeliğin 4. maddesi hükmü gereğince "faizsiz" olarak hesaplanması gerekmektedir. Borcun tahakkuk ettirilmesinden sonra uygulanacak faiz ise; sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre (gecikme) temerrüd faizidir.
Nedensiz zenginleşme nedeniyle gecikme faizi yürümesi için, borçlunun yani haksız mal edinenin, ya bir ihtar ile ya da aleyhine bir dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir.
Mahkemece, davacı Kurumun; davalıya, dava konusu borcun ödenmesine ilişkin ihtarının tebliği olup olmadığının araştırılması ile var ise, tebliğ tarihinden itibaren faiz hesabının yapılması gerekirken; ödeme tarihlerinden, faiz hesabı yapılmış olması doğru görülmemiştir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 19.01.2015 günü oybirliği ile karar verildi.