Danıştay 10. Daire 2016/12432 Esas 2021/59 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/12432
Karar No : 2021/59

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DİĞER DAVALI : … Valiliği / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 12/11/2015 tarih ve E:2012/8273 K:2015/4874 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Türkmenistan uyruklu olan ve Türk vatandaşı ile evliliği dolayısıyla kendisine ikamet izni verilen davacı tarafından, söz konusu evliliğinin formalite olduğundan bahisle ikamet tezkeresinin iptal edilip 15 gün içerisinde ülkeden çıkış yapması gerektiği, çıkış yapmaması halinde sınırdışı edilecekler kapsamına alınacağı yolunda tesis edilen davalı idare işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; mevcut evlilik sözleşmesinin aile birliği teşkil etmek üzere aktedilmediği, nitekim davacının, evli olduğu … isimli Türk vatandaşıyla aynı adreste ikamet etmediği gibi bu hususu tevsike yarar hiç bir belge sunamadığının dosya içeriğindeki mevcut ifade ve tespit tutanağı ile sübuta erdiği belirtilerek tesis olunan işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince, evlilik ilişkisinin geçersizliğine hükmedilmesinin ancak adli yargı yerince verilecek bir karar ile mümkün olduğu, yargı yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça idarece evliliğin muvazaalı olduğu konusunda bir değerlendirme yapılarak idari işlem tesisine hukuken olanak bulunmadığı, bu sebeple, davacının kurmuş olduğu aile birliğinin korunması anayasal bir zorunluluk olup evlendiği tarihten sonra Türkiye'de ikamet etmesine engel teşkil edebilecek nedenler ortaya konulmadıkça sınır dışı edilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmiştir.


KARAR DÜZELTME TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ikamet izninin amacı dışında kullanıldığı, tesis olunan işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu ve onanması gerektiği ileri sürülerek Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 12/11/2015 tarih ve E:2012/8273 K:2015/4874 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan ve 6458 sayılı Kanun ile 04/04/2014 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılan (Mülga) 5683 sayılı Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun'un,
"İkamet tezkeresinin reddolunacağı haller" başlıklı 7. maddesinde,
"A) Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan,
B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya faaliyette bulunan,
C) Türkiye'de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemiyeceği sabit olan,
D) Türkiye'ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan,
E) Türkiye'de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden,
Yabancılara ikamet tezkeresi verilmez" hükmüne yer verilmiştir.
"Muzır şahıslar" başlıklı 19. maddesinde ise, İçişleri Bakanlığınca memlekette kalması umumi güvenliğe, siyasi ve idari icaplara aykırı sayılan yabancıların verilecek muayyen müddet zarfında Türkiye'den çıkmağa davet olunacağı, bu müddetin sonunda Türkiye'yi terketmiyenlerin sınır dışı edilebileceği kurala bağlanmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının Türk vatandaşı ile yapmış olduğu evlilik sözleşmesinin aile birliği teşkil etmek üzere akdedilmediği hususunun dosya içeriğindeki mevcut ifade ve tespit tutanağı ile sübuta erdiği gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de, yukarıda yer verilen kurallar incelendiğinde; Türk vatandaşı ile evli olan yabancılar hakkında, evliliklerinin muvazaalı olduğundan bahisle, ikamet izni vermeme, izin süresini kısaltma ve sınır dışı etme yönünde işlem tesisi mümkün görülmemektedir. Bununla birlikte Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya Türkiye'de kalması idari icaplara aykırı sayılan yabancılar yönünden bu işlemlerin tesis edilebileceği açıktır.
Uyuşmazlıkta; 15/02/2010 tarihinde Türk vatandaşı ile evlenen ve bu evliliğine istinaden 15/02/2012 tarihine kadar ikamet tezkeresi uzatılan davacının, söz konusu evliliğine yönelik yapılan tahkikat üzerine düzenlenen 19/04/2011 tarihli tutanakta; davacının belirtmiş olduğu adres ve çevresinde yapılan araştırmada, aynı apartmanda oturan ... ve ... isimli kişilerle yapılan görüşmede, davacının ... isimli şahısla birlikte ikamet ettiği, davacının eşi olan ... isimli şahsı ise tanımadıklarının beyan edildiği; ayrıca davacı ve Türk vatandaşı eş ile ayrı ayrı yapılan mülakatlarda, benzer sorulara tutarsız ve çelişkili cevaplar verdikleri, davacı ve eşinin birbirlerinin ailelerini tanımadıkları ve görüşmedikleri, nikah fotoğrafları dışında günlük yaşamda birlikte çekilmiş fotoğraf ve video kayıtlarının bulunmadığının tespit edildiği dikkate alındığında; evlilik birlikteliği içerisinde yaşamadığı anlaşılan davacının söz konusu evliliğine istinaden ikamet izni almak için gerekli şartları taşımadığı anlaşıldığından, davacı hakkında (Mülga) 5683 sayılı Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun'un 7. maddesi ve 19. maddesinde yer alan düzenlemelere uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davanın reddi yolunda verilen temyize konu idare mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA 18/01/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.