Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2013/1147 Esas 2013/5894 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2013/1147
Karar No: 2013/5894

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2013/1147 Esas 2013/5894 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davalı Belediye tarafından oturma ruhsatı verilen bir binanın, ruhsat alınmayan parsel yönünden tespit davası açan davacı tarafından tespiti istenmiştir. Mahkeme davanın kabul edilmesine karar vermiştir ancak Yargıtay, tespit davası konusunun sadece hukuki ilişkiler ile sınırlı olduğunu ve maddi vakıaların tespit davasının konusu olamayacağını belirtmiştir. Görülen davanın ise bir idari işlemin değiştirilmesi sonucunu doğuracak şekilde ruhsat verilmeyen parsel yönünden binanın o parselde bulunduğunun tespiti ile 72 parsel yönünden ruhsat alınmasını amaçladığı, bu nedenle uyuşmazlığın idari yargıda görülmesi gerektiği açıklandığı için davanın reddine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Karar 6100 sayılı kanunun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nın 428. maddesi gereğince bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- 6100 sayılı Kanunun 106. maddesi: \"Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir. Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yar

1. Hukuk Dairesi 2013/1147 E. , 2013/5894 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : BARTIN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/10/2012
NUMARASI : 2011/391-2012/457

Yanlar arasında görülen tespit davası sonunda, yerel mahkemece, davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi N.B.raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, oturma ruhsatı verilen binanın 72 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunduğunun tespiti isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bilindiği ve 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Kanunun 106. maddesinde düzenlendiği üzere; "Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir. Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır. Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz.” 1086 sayılı HUMK döneminde ise her ne kadar tespit davası kanunda düzenlenmemiş ise de, gerek Yargıtay uygulamalarında gerekse doktrinde ittifak halinde tespit davasının açılabilmesi için hukuki yarar bulunması öncelikli olarak aranan şarttır. Tespit davasının konusu ancak hukuki ilişkiler olabilir. Maddi vakıalar tespit davasının konusu olamaz. Ancak delil tespiti yoluyla bunların tespiti yapılabilir. Görülmekte olan veya açılacak bir davada iddia ve savunma olarak ileri sürülebilecek konular için müstakil bir tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır.
Somut olaya gelince; davacının, davalı Belediye tarafından yapılmış bir idari işlemin değiştirilmesi sonucunu doğuracak şekilde ruhsat verilmeyen parsel yönünden binanın o parselde bulunduğunun tespiti ile 72 parsel yönünden ruhsat alınmasını amaçlayan bir dava açtığı, talebinin eda davası niteliğinde olduğu bu sebeple uyuşmazlığın idari yargıda görülmesi gerektiği açıktır.
Hal böyle olunca; davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle kabulüne karar verilmiş olması isabetsizdir.
Davalı vekillinin, temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK."nın 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 18.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.