Danıştay 12. Daire 2020/3628 Esas 2021/16 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3628
Karar No : 2021/16

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ :Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Merzifon Polis Meslek Eğitim Merkezinde (POMEM) 19/1-3. dönem öğrenim süresini tamamlayan davacının, 13/09/2019 tarihinde yapılan eğitim sonu mülakat sınavda başarısız sayılarak atamasının yapılmamasına ilişkin işlemlerin iptali ve yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:.., K:… sayılı kararla; dosyada bulunan POMEM öğrencisi eğitim sonu sözlü sınav değerlendirme formları ile davacıya sorulan sorunun birlikte incelenmesinden; davacının mesleki bilgi düzeyinin ölçülmesine yönelik olarak 98 sıra numaralı ''PVSK'ya göre polis kimlerin parmak izini alır?" şeklindeki sorunun sorulduğu, soruya verilen cevabın değerlendirilmesi neticesinde her bir üye tarafından mesleki bilgi düzeyi yönünden 40 puan üzerinden 15'şer puan verildiği, bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü yönünden 20 puan üzerinden 10'ar puan verildiği, özgüven, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı yönünden 20 puan üzerinden 10'ar puan verildiği ve son olarak da liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu yönünden yapılan değerlendirme ise 20 puan üzerinden 5'er puan verildiği görülmekte olup, her bir üyenin aynı alanda aynı puanı takdir etmesinin hayatın olağan akışına uygun olmadığı, nitekim yukarıda aktarılan mevzuatta da özellikle bu tür sorularda her bir üyenin farklı puanlar verebileceği öngörülerek üyeler tarafından ayrı ayrı verilen puanların aritmetik ortalamasının alınması usulünün benimsendiği anlaşıldığından, davaya konu sözlü sınavda hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davaya konu olayda Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, mülakat sınav komisyonunun oluşturulduğu, sınav komisyonunun soracağı sorular için ise Polis Akademisi Başkanlığı'nca ayrı bir sınav sorularını hazırlama komisyonu oluşturulduğu, her bir adaya soru hazırlama komisyonu tarafından hazırlanan sorular arasından çektirilen soruların sorulduğu, yine ilgili mevzuat uyarınca adayın mesleki bilgi düzeyi, bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı, liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu yönlerinden değerlendirme yapılarak, her bir üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması ile adayın sözlü sınav puanının tespit edildiği görüldüğünden ilgili mevzuat uyarınca usulüne uygun olarak yapıldığı görülen sözlü sınavında davacının 40 puan alarak başarısız sayılmasına ilişkin işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi Kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, soruya verilen cevabın kayıt altına alınmadığı, bunun hukuki denetim yapmayı engellediği, her bir kriter yönünde yapılan değerlendirmede bütün komisyon üyeleri tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapılmasına rağmen dört ayrı kriter için de aynı puanın takdir edilmesinin makul olmadığı, hayatın olağan akışına aykırı olduğu, bu durumun takdir yetkisinin objektif kullanılmadığını gösterdiği, hukuk ve usule aykırı olarak verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, hukuk ve usule uygun olarak verilen kararın onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı hakkında her bir kriter yönünden yapılan değerlendirmede bütün komisyon üyeleri tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapılmasına rağmen bütün kriterler için komisyon üyelerinin aynı puanı takdir etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı sonucuna varıldığından, davacının yapılan sözlü sınav neticesinde başarısız sayılması işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; Merzifon Polis Meslek Eğitim Merkezinde (POMEM) 19/1-3. dönem öğrenim süresini 86,0364 not ortalaması ile tamamlayan davacının, polis meslek yüksekokulundan mezun olacak öğrenciler için yapılan ve 03.06.2015 tarih ve 29375 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kadrolarına Polis Memuru ve Komiser Yardımcısı Rütbelerine Aday Memur Olarak Atanacaklara Uygulanacak Sınav Yönetmeliği ve bu Yönetmeliğin uygulanması için hazırlanan sınav talimatı uyarınca sözlü sınava tabi tutulduğu, 13/09/2019 tarihinde yapılan eğitim sonu mülakat sınavından 40 puan alarak başarısız sayılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'na 6638 sayılı Kanun'un 23.maddesi ile eklenilen ve 27.03.2015 tarihinde yürürlüğe giren Ek 1. maddenin 3. fıkrasında; "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte öğrenime devam edenler dâhil, bu Kanun ve 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu gereğince, polis eğitim kurumlarında ya da Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına Polis Memuru ve Komiser Yardımcısı rütbelerine aday memur olarak atanmaları için öğrenim süresini başarıyla tamamlamaları ve eğitim sonunda Polis Akademisi Başkanlığınca yapılacak sınavda başarılı olmaları şarttır." hükmü yer almaktadır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun Ek 1 inci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 03.06.2015 tarih ve 29375 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kadrolarına Polis Memuru ve Komiser Yardımcısı Rütbelerine Aday Memur Olarak Atanacaklarda Uygulanacak Sınav Yönetmeliği'nin "Amaç" başlıklı 1.maddesinde, " Bu Yönetmeliğin amacı, polis eğitim kurumlarında veya Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden öğrenim süresini başarıyla bitiren öğrencilere uygulanacak sınavlarla ilgili usul ve esasları düzenlemektir."; "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde" Bu Yönetmelik, polis eğitim kurumlarında veya Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden öğrenim süresini başarıyla tamamlayan öğrencilerin Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına polis memuru veya komiser yardımcısı olarak atanabilmeleri için yapılacak sınavla ilgili usul ve esasları kapsar."; " Sınava katılacak adaylar" başlıklı 5. maddesinde, "Polis eğitim kurumları ve Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden öğrenim süresini başarıyla tamamlayan öğrenciler, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına polis memuru veya komiser yardımcısı olarak atanmalarından önce sınava tabi tutulur."; " Sınavın yeri ve zamanı" başlıklı 6. maddesinde " Sınav yerleri ve tarihleri, Polis Amirleri Eğitimi Merkezi, Polis Meslek Eğitim Merkezi, Polis Meslek Yüksekokulu ve Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yükseköğretim kurumlarından mezun olan öğrenciler için ayrı ayrı Başkanlıkça belirlenir ve sınav tarihinden en az on beş gün önce Başkanlık resmi internet sitesinde ilan edilir. Sınav, mezuniyeti müteakip en geç bir ay içinde yapılır."; "Komisyonların oluşturulması ve görevleri" başlıklı 7.maddesinde;"1) Sınav ile ilgili komisyonların kurulması, görevlendirme ve çalışma esasları Başkanlık onayı ile belirlenir.(2) Soru Hazırlama Komisyonu; rütbece en kıdemli üyenin başkanlığında 5 rütbeli personel ve hazırlanacak soru sayısı ve ders konuları dikkate alınarak yeterli sayıda öğretim elemanından oluşur. Komisyon, adaylara sorulacak soruları belirler ve ayrı ayrı kartlara basımını sağlar.(3) Sınav komisyonu; emniyet müdürü rütbesinde bir başkan ve üç rütbeli personel ile bir öğretim elemanından oluşur. Bu komisyon, soru hazırlama komisyonu tarafından hazırlanan sorularla sözlü sınav yapmakla görevli ve yetkilidir. İhtiyaca göre her bir polis eğitim kurumunda ve Başkanlıkta birden fazla sınav komisyonu oluşturulabileceği gibi birden fazla polis eğitim kurumu için de tek bir komisyon görevlendirilebilir.(4) Merkezi sınav komisyonu; rütbece en kıdemli üyenin başkanlığında üç emniyet müdürü rütbesinde personel ile iki öğretim elemanından oluşur. Bu komisyon, Başkan adına sınav takvimi süresince yürütülecek iş ve işlemleri takip, koordine ve denetleme ile yetkilidir.(5) Komisyonlarda görev almak üzere üye sayısı kadar yedek üye ile komisyonlara yardımcı olmak üzere yeteri sayıda personel görevlendirilir. (6) Sınav komisyonu başkan ve üyeleri; boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dâhil) kayın hısımlarının veya evlatlıklarının katıldığı sınavda görev alamazlar.; "Sınav şekli ve esasları" başlıklı 8. maddesinde" (1) Soru Hazırlama Komisyonu tarafından bastırılan sorular arasından adaylara soru kartı çektirilerek cevaplaması istenir. Komisyon tarafından adaya konu ile ilgili ilave sorular sorulabilir.(2) Sınav komisyonları tarafından yapılacak sözlü sınavda adaylar;a) Mesleki bilgi düzeyi,b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,c) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,ç) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,yönlerinden yüz tam puan üzerinden değerlendirilirler.(3) Adaylar, Sınav Komisyonu üyeleri tarafından ikinci fıkranın (a) bendi için kırk puan, diğer bentlerde yazılı özelliklerin her biri için yirmişer puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar ayrı ayrı puan değerlendirme karar formuna işlenir. Komisyon üyelerinin ayrı ayrı vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayın sınav puanı tespit edilir.(4) Adayın sınavda başarılı olabilmesi için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alması gerekir. Başarısız olan adayın aldığı puan ve gerekçesi puan değerlendirme karar formuna işlenir. Sınav sonuçları merkezi sınav komisyonuna bildirilir.(5) Sınav sonuçları, Merkezi Sınav Komisyonu tarafından Polis Akademisi internet sayfasında ilan edilir.(6) Başarılı olan adayların puan değerlendirme karar formları, adayın atamasına esas olacak belgelerle birlikte Personel Dairesi Başkanlığına gönderilir.(7) Sınavda başarısız olan adayların değerlendirme karar formları ilgili eğitim kurumunca Emniyet Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatı arşiv hizmetlerine ilişkin mevzuat hükümlerine göre muhafaza edilir.(8) Sınav komisyonu kararlarına itiraz edilemez." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
POMEM öğrencisi eğitim sonu sözlü sınav değerlendirme formları ile davacıya sorulan sorunun birlikte incelenmesinden; davacının mesleki bilgi düzeyinin ölçülmesine yönelik olarak 98 sıra numaralı ''PVSK'ya göre polis kimlerin parmak izini alır?" şeklindeki sorunun sorulduğu, soruya verilen cevabın değerlendirilmesi neticesinde her bir üye tarafından mesleki bilgi düzeyi yönünden 40 puan üzerinden 15'şer puan verildiği, bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü yönünden 20 puan üzerinden 10'an puan verildiği, özgüven, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı yönünden 20 puan üzerinden 10'an puan verildiği ve son olarak da liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu yönünden yapılan değerlendirme ise 20 puan üzerinden 5'er puan verildiği görülmektedir. Başka bir deyişle dava hakkında her bir komisyon üyesi tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapıldığı, ancak her bir değerlendirme kriteri için her bir komisyon üyesi tarafından aynı puanın verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı hakkında her bir kriter yönünden yapılan değerlendirmede bütün komisyon üyeleri tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapılmasına rağmen bütün kriterler için komisyon üyelerinin aynı puanı takdir etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı sonucuna varıldığından, davacının yapılan sözlü sınav neticesinde başarısız sayılması işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenle, dava konusu işlemin iptali, tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığı yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, kararın kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline,tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun başvurusunun kabulü, kararın kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 18/01/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava konusu işlemin iptali, tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin karar, usul ve hukuka uygun olduğundan onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.