MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini, hem asıl işveren hem de muvazaalı ilişkide olan alt işverenin işçilerin sendikaya üye olduklarını öğrenince baskı yapılmaya başlandığını bu baskılar sonucunda önce başka bir işçinin sendikadan istifa ettiğini, 2011 yılında sendikal nedenlerle fesihler yapılıp bunlarla ilgili yargılamalar yapıldığını belirterek işe iade kararı verilmesi halinde belirlenecek işe başlatmama tazminatının fesih tarihinde yürürlükte olan 2821 Sayılı Kanunu’nun 31. maddesi uyarınca belirlenmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının davalı şirket adına fason üretim yapan ... .... adına çalıştığını, davalı şirket ile davacının çalıştığı ... .... arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu tespit edildiğini, muvazaalı alt işverenlik tespitine ilişkin itiraz davasında bilirkişinin işverene ait işyerinde fason üretim yapılamayacağına dair hukuk dışı bir görüş bildirdiğini, bunun üzerine davalı şirketin sahibi olduğu gayrimenkulü farklı bir işkolunda faaliyet gösteren bir firmaya kiraya vermeye ve fason bile olsa deri üretimi yaptırmamaya karar verdiğini, bu kararın ... ...."ne bildirildiğini, ... ..."nin 18.05.2012 tarihli bildirimle davacıya işyerinin kapanacağını, yeni bir işven ve iş olanağı bulunamadığını, tazminatlarının ödeneceğinin bildirdiğini, davacının fesih yazısını almaktan imtina ettiğini, fason üretim yapan şirketin kapanması sebebiyle sadece davacının değil işçilerin tamamı ile üretimi kontrol etmekle yükümlü olan ve davalı şirket için çalışan işçilerin de iş sözleşmelerinin feshedildiğini, fesihlerin sendika üyesi olunmasıyla ilgisi olmadığını, davalı şirkette çalışan işçi sayısının 30’un altında olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.


C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin geçersizliğine davacının işe iadesine, işe başlatmama tazminatının 4 ay, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için en çok 12 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının davalı tarafça davacıya ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Mahkemenin 31.07.2013 tarih, 2013/1124 Esas, 2013/550 Karar sayılı feshin geçersizliğine, işe başlatmama tazminatının 4 ay boşta geçen süre ücretinin 4 ay olarak belirlenmesine yönelik kararının taraflarca temyizi üzerine Dairemizin 13.02.2014 gün, 2013/9591 Karar 2014/4491 Karar sayılı kararıyla davacı tarafça feshin sendikal nedene dayandığının iddia edildiği, mahkemece bu konuda bir araştırma yapılmadığı ayrıca gerekçede de bu talebin neden kabul edilmediği hususunda bir açıklama yapılmadığı buna göre sendikal fesih bulunup bulunmadığının araştırılması ayrıca fesihte dayanılan işletmesel nedenin araştırılması konusunda bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyulmuş, sendikal araştırma için sendikaya yazı yazılmış, yine aynı tarihte iş sözleşmesi aynı nedenle feshedilen başka bir işçinin açtığı İş Mahkemesi’nin 2013/545 Esas sayılı dosyasına ait bilirkişi raporunun sunulduğu, yapılan yargılama sonucunda yukarıda yazılı şekilde karar verilmiştir.
Mahkemece işe başlatmama tazminatı 4 ay tutarında belirlenmiş, gerekçede feshin sendikal nedene dayanmadığı noktasında bir açıklamada bulunulmamış olmakla beraber davacı temyizi olmadığından bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakların ödenmesini de hüküm altına alınması gerekir. Bu süre üst sınır olup, aynı maddenin son fıkrası uyarınca sözleşme ile değiştirilemez, aksi hükümler geçersizdir. Yasa koyucu yargılama süresini dikkate alarak bu düzenlemeyi yapmıştır. Yargılama süreci 4 aylık sürenin altında kaldığında, kısaca fesih ile işe iade kararı sonrası başvuru arasında boşta geçen süre 4 aydan az olduğu takdirde, başvuru tarihine kadar ki ücret ve diğer haklar hüküm altına alınacaktır. Ancak yargılama süreci 4 aydan fazla sürdüğünde, yasanın amir hükmü gereği boşta geçen süre için 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesi gerekecektir. Boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların ödenmesi, feshin geçersizliğine bağlı ikincil bir sonuçtur. Talep olmasa da mahkemece dikkate alınması gerekir. Ayrıca feshin geçersizliği istemi tespit niteliğinde olduğundan, boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların miktar belirtilmeksizin, hüküm altına alınması ve ödenmesi gerektiğinin tespiti ile yetinilmesi gerekir. (Dairemizin 02.06.2008 gün ve 2007/38659 Esas, 2008/13502 Karar sayılı ilamı).
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin iş sözleşmesinin işyerinin kapanacağı gerekçesiyle feshedildiği, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı, nitekim emsal nitelikteki İş Mahkemesi’nin 2013/545 Esas sayılı dosyasında da feshin geçersizliğine karar verildiği, davalı tarafından temyizi üzerine, kararın Dairemizin 19.03.2015 gün, 2015/2605 Esas, 2015/11111 karar sayılı kararıyla onandığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca boşta geçen süre için 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesine karar verilmesi gerekirken, üst sınır aşılarak 12 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesi gerektiğinin belirtilmesi yasanın açık emredici düzenlemesine aykırılık teşkil etmektedir. Karar bu yönü ile hatalıdır.


4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 150.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 07/10/2015 günü karar verildi.