17. Hukuk Dairesi 2019/867 E. , 2020/5053 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş. vekili ve fer"i müdahil ... vekilince temyiz edilmiş, davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş. vekilince de duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 13.11.2018 Salı günü davacı vekili Av. ... ile davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş. Vekili Av. ... geldiler. Diğer davalı ve fer"i müdahillerden gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle iade edilen dosya ikmal edildikten sonra tekrar gelmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davacı şirket tarafından işyeri sigorta poliçesi ile sigortalı olan işyerinde 04.07.2012 tarihindeki kuvvetli yağış sonucu oluşan sel nedeniyle hasar meydana geldiğini, davalı tarafın dere yatağı üzerine kurulan AVM"nin işletmecisi ve yapımcısı olduğunu, sel nedeniyle oluşan hasarda kusurlu olduklarını, sigortalı işyerindeki emtia, demirbaş ve dekorasyon zararı olarak tespit edilen bedeli 29.11.2012"de ve 12.09.2012"de sigortalılarına ödeyip haklarına halef olduklarını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 586.471,00 TL"nin ödeme tarihlerinden işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri ve fer"i müdahiller vekilleri, kusur ve sorumluluğa itiraz ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kabulü ile 586.471,00 TL. tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline, bu bedelin 150.000,00 TL"lik kısmına 12.09.2012 tarihinden ve 436.471,00 TL"lik kısmına 29.11.2012 tarihinden itibaren reeskont faizi uygulanmasına karar verilmiş; hüküm, davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş. vekili ve fer"i müdahil ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu edilen sel olayının doğuracağı hasarın, alınacak önlemlerle engellenebileceği ve kaçınılmazlık vasfı taşımadığı gözetildiğinde, mücbir sebep olarak değerlendirilemeyecek olmasına; davalı ... Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. ile diğer davalı .... Tic. A.Ş. arasındaki 22.03.2012 tarihli kira sözleşmesinin kapsamı ve davalı ... Tur. A.Ş"nin sigortalı işyerinin de bulunduğu alışveriş merkezindeki çok sayıda işyerini kiraya veren sıfatıyla hareket ettiği dikkate alındığında, diğer davalının ticari temsilcisi olarak hareket ettiğinin kabulünde bir isabetsizlik bulunmamasına; davalı şirketler yanında davaya fer"i müdahil olarak katılan idarelerin davanın tarafı haline gelmemiş olmasına ve davada taraf olmayanlar hakkında hüküm tesis edilemeyecek olmasına göre; davalı ... Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekili ve fer"i müdahil ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, işyeri sigorta poliçesi gereği sigortalısına ödeme yapan davacının ödediği bedelin, zarardan sorumlu olduğu iddia edilen davalılardan rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Davacı tarafça aynı alacak için, eldeki davaya konu sel hasarının oluşumunda kusurlu olduğu iddiası ile fer"i müdahiller ... ve ... ile dava dışı (ihbar olunan) ... aleyhine, Samsun 1. İdare Mahkemesi"nin 2013/689 Esas sayılı dosyasında da rücuen tazminat davası açıldığı; İdare Mahkemesi tarafından, sel hasarının oluşumunda İdol İnşaat A.Ş. ve ... Tur. A.Ş. ile birlikte davalı belediyelerin de kusurlu olduğu kabul
edilerek, olayda kusuru bulunmayan ... Genel Müdürlüğü hakkındaki davanın reddine ve davalıların 2/3 kusuruna denk gelen tazminattan belediyelerin sorumluluğuna karar verildiği; kararın temyizi üzerine, Danıştay 8. Dairesi"nin 2015/8816 Esas ve 2016/791 Karar sayılı ilamı ile Samsun 1. İdare Mahkemesi kararının bozulduğu görülmektedir.
Danıştay 8. Dairesi"nin bozma ilamı incelendiğinde; davacıya sigortalı işyerinin işyeri açma ruhsatları ile yapı kullanım izin belgesi ve imar hukukuna ilişkin yapı ruhsatlarının araştırılması; anılan izin ve ruhsatların bulunmaması halinde, davacı sigortacının işyerini sigortalama esnasında gerekli araştırmayı yapmadan poliçe düzenlemesi nedeniyle basiretli tacir gibi hareket etmediği değerlendirilip, bu durumun idarelerin hizmet kusuru ile zarar arasındaki illiyet bağını kaldıracağı ve sigortacının idarelere rücu hakkının bulunmayacağının gözetilmesi gerektiği; anılan izin ve ruhsatların bulunması halinde ise, dere yatağı üzerine kurulan alışveriş merkezinin yapımı açısından kusurlu olan diğer idarelerin de tespitiyle, davalı idarelerin kusur oranlarında zarardan sorumlu tutulmasının gerektiği; ayrıca, oransal olarak kusur belirlemesi yapan bir rapor bulunmadığı halde, kusur oranları yönünden re"sen belirleme yapılıp davalı idarelerin zarardan sorumlu tutulmasıyla hüküm tesisinin hatalı olduğuna hükmedildiği görülmektedir. Danıştay tarafından verilen bozma kararından sonra, Samsun 1. İdare Mahkemesi"nin 2017/803 Esas sayılı dosyası üzerinden yargılamaya devam edildiği ve dosyanın derdest olduğu da dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Temyize konu edilen davada mahkeme tarafından, dere yatağı üzerine izin ve projelerine aykırı biçimde alışveriş merkezini inşa eden davalı .... ile bu davalının ticari temsilcisi ve işyerlerini kiraya veren diğer davalı ... Tur. A.Ş"nin oluşan zarardan müteselsilen sorumlu oldukları kabul edilerek, davaya konu edilen zararın tamamından davalıların sorumlu olduğuna hükmedilmiştir.
Davacı tarafın aynı zarar için, zararın meydana geldiği yapıyı inşa eden davalı ..."ye yapım izni veren, yapıyı yeterince denetlemeyen ve hizmet kusuru olduğu iddia edilen idareler (eldeki davada fer"i müdahil olan) aleyhine de idari yargıda dava açtığı; idareler aleyhine açılan dava hakkında idari yargıda verilen kabul kararının bozulduğu; idari yargıda verilen bozma kararında, yapıya ilişkin yapım izni ile kullanım belgesini veren idarelerin zarardan sorumlu olup olmadıkları ve zarar ile idarelerin eylemi arasında illiyet bağı bulunup bulunmadığına ilişkin araştırmanın
yetersiz bulunduğu; sigortalı işyerinin bulunduğu ana yapıyı inşa eden- işleten davalıların, idareler tarafından verilen izin ve onaylara bağlı olarak yapıyı inşa ettiği ve işlettiği dikkate alındığında; idareler yönünden yapılacak illiyet bağına ilişkin araştırmanın, eldeki davanın davalılarının durumunu da etkileyeceği gözetilip, idari yargıda süren davanın sonuçlanmasının beklenmesi, orada yapılacak tespitler ve verilecek karar dikkate alınmak suretiyle, davalıların hukuki durumlarının takdir edilmesi ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre de; davacı tarafın aynı alacak için hem idari yargıda hem de adli yargıda eldeki davayı açıp alacak talebinde bulunduğu, iki ayrı yargı kolunda açılan davalar sonunda alınacak kararlar ile aynı alacağın iki kez tahsili ihtimalinin bulunduğu dikkate alınmak suretiyle, idari yargıda verilen hükümle tahsilde tekerrür oluşturmayacak biçimde tazminatın hüküm altına alınmayışı da doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekili ve fer"i müdahil ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekili ve fer"i müdahil ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.630,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş."ye verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan fer"i müdahil ... yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden Fer"i müdahil ... ve davalı ... Turizm ve Yönetim Hizm. Tic. A.Ş."ne geri verilmesine 05/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.