
Esas No: 2016/16780
Karar No: 2019/1142
Karar Tarihi: 04.03.2019
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2016/16780 Esas 2019/1142 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 11/06/2014 gününde verilen dilekçe ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu"nun 110. maddesinden kaynaklanan alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 12/05/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki delillere, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davalının diğer temyiz itirazına gelince;
Dava, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 110. maddesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Davacı Hazine vekili, Türkiye Partisi’nin 14/08/2012 tarihinde yapılan 2. olağan kurultayında kapanma kararı aldığını, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 110. maddesi uyarınca partinin mallarının Hazine’ye geçtiğini, kapanma kararı alan partinin Hazine’ye geçen malvarlığının tasfiyesi amacıyla 235 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca tespit komisyonu oluşturulduğunu, komisyonca belirlenen fiili durumunun kayıt ve belgelere uygunluğunu, partinin tüm hesaplarını, alacak ve borçlarını incelemek, malvarlığına dahil edilmesi gereken unsurların sonucunu rapora bağlamak üzere kurulan il inceleme grubu tarafından düzenlenen 05/09/2013 tarihli raporda, Bayraklı ilçe teşkilatına ait kayıtların incelenmesi sonucu Siyasi Partiler Kanununun 66 ve 69. maddeleri uyarınca 2009 ve 2010 yıllarına ilişkin 6.277,95 TL nin gelir olarak kabul edilemeyeceği, ilçe teşkilatının diğer bütün harcama kalemlerinin belgesiz ve beher tutarının 5.000,00 TL nin altında olduğunun tespit edildiği ve toplam 6.277,95 TL lık gider yönünden ise Siyasi Partiler Kanununun 70. maddesi uyarınca yetkili organca onaylanan bütçede öngörülmüş olma şartının gerçekleşmediğinin belirlendiğini belirterek, gelir ve gider olarak kabul edilmeyen toplam 12.555,90 TL nin harcama ve tahsil tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte Bayraklı ilçe başkanı olan davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili, partinin geliri olmaması ve genel merkezden para gönderilmemesi nedeniyle gelir olarak deftere işlenen paraların neredeyse tamamının partinin zorunlu giderlerine harcanması amacıyla ilçe başkanı olan müvekkili tarafından karşılandığını, zorunlu harcamaların Kanunda öngörülen 5.000,00 TL nin altında olduğunu, hem gelir hem de gider olarak defterlerde kayıtlı olan miktarın tümünün talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda gelirin, 6.277,95 TL olduğu, kiralık büroda faaliyet gösteren parti teşkilatının kira, elektrik, telefon vs. zorunlu giderlerinin bulunduğu, işletme defterinde kayıtlı 1.350,65 TL lik ödemenin ise zorunlu giderlerden sayılamayacağı, parti kayıtlarında gözüken 6.277,95 TL gelir ve 1.350,65 TL giderin toplamı
olan 7.268,60 TL den davalının sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 70. maddesinde, siyasi partilerin beşbin liraya kadar olan harcamalarının makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesinin zorunlu olmadığı, ancak bütün harcamaların yetkili organ veya merciin kararına dayanmasının şart olduğu, ancak yetkili organca onaylanan bütçede öngörülmüş bulunmak kaydıyla beşbin lirayı aşmayan harcamalar ile genel tarifeye bağlı giderler için ayrıca karar alınmasına gerek olmadığı, 74. maddesinde siyasi partilerin mali denetiminin Anayasa Mahkemesince yapılacağı, denetimde harcamaların gerçek mahiyetinin esas alınacağı, şekle ve usule ilişkin eksikliklerin, harcamaların kabul edilmemesini gerektirmeyeceği, siyasi parti hakkında kapatma kararı verilmiş olması halinde de kapatma kararının verildiği tarihe kadar olan döneme ilişkin hesapların Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenerek karara bağlanacağı öngörülmüş, 76. maddede ise kanun hükümlerine aykırı olarak bağış kabul ettiği, mal veya gelir edindiği Anayasa Mahkemesince tespit edilen siyasi partilerin bu yolla elde ettikleri gelirlerin tamamının kanunda belirtilen miktarlarda fazla gelirlerle, taşınmaz malların kanuni miktarı geçen kısmının karşılığının Hazineye irad kaydedilmesine, taşınmaz malların ise Hazine adına tapuya tesciline karar verileceği, bu kanunun 69. maddesinde belirtilen esaslara aykırı olarak bir siyasi partinin tevsik edilmeyen kaynaklardan gelir sağladığı anlaşılırsa, Anayasa Mahkemesi kararıyla bu gelirin Hazineye irad kaydedileceği, belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilemeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığının, yine Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda, davalının Bayraklı ilçe başkanı olduğu Türkiye Partisi, 14/08/2012 tarihinde yapılan 2. Olağan Kurultayında kapanma kararı almıştır. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 110. maddesinde, kapanan bir siyasi partinin mallarının, büyük kongre toplanma yeter sayısının salt çoğunluğunun oyu ile alacağı bir karar üzerine, bir diğer siyasi partiye veya başka bir parti ile birleşmek için kapanma kararı alınmışsa, birleşeceği partiye, ilgili partinin de kabul etmesi şartıyla devredilebileceği, aksi halde kapanan siyasi partinin mallarının Hazineye geçeceği, kapanma kararlarının Hükümetin devamlı gözetim ve denetimi altında, büyük kongrenin görevlendireceği bir tasfiye kurulu eliyle uygulanacağı düzenlenmiştir. 235 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinde ise, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na göre Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasına karar verilen siyasi partinin Hazineye geçen malvarlığının tasfiyesi ile ilgili yapılacak işlemler düzenlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde mahkemece, kapanma kararı alan partinin Bayraklı ilçe teşkilatının işletme defterinde kayıtlı olan gelir ve gider farkı olarak parti kasasında bulunması gereken miktarın Hazineye intikal edeceği gözetilerek; partinin kayıtlı gelirinin 6.277,95 TL, kabul edilen zorunlu işletme giderlerinin 4.900,30 TL olduğu dikkate alındığında, aradaki fark olarak kasada bulunması gereken 1.377,65 TL yönünden davalının sorumluluğuna hükmedilmesi gerekirken, hesaplama yöntemi yanlış uygulanmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, davacının tüm, davalının diğer temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle reddine ve davalıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 04/03/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.