MAHKEMESİ : Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 23/10/2013
NUMARASI : 2011/403-2013/577

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.06.2011 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davalı E.. Y.. hakkındaki davanın reddine, davalı M.. İ.. hakkındaki davanın kabulüne dair verilen 23.10.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece davalılardan M.. İ.. hakkındaki dava kabul edilmiş, davalı E.. Y.. hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkı alıcıya karşı ancak dava açmak suretiyle kullanılır.
Yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur (TMK m. 733/3).Önalım hakkı satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her halde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer (TMK m. 733/4).
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir. Önalım hakkına konu payın dava sırasında bir başka kişiye veya satışı yapan paydaşa satılması halinde davacının 6100 sayılı HMK’nın 125. maddesi hükmü uyarınca seçimlik hakkı olduğundan dilerse davayı yeni satın alan şahsa yöneltir, dilerse davasını tazminata dönüştürerek davalı hakkındaki davasını devam ettirir. Bu nedenle davacıya seçimlik hakkını kullanması için süre verilmelidir. Önalım hakkına ilişkin payın satış yapan önceki paydaşa dönmesi davacının ilk satışla doğan önalım hakkını kullanmasına engel değildir.
Bu gibi hallerde ilk satış bedeli ile ikinci satış bedeli farklı ise davacının hangi satış bedelinden sorumlu olacağı önem kazanır. Önalım davası açıldıktan sonra davaya konu payı satın alan kimse önalım davasının açıldığını bilerek kötü niyetle iktisap etmişse davacı daha düşük ise ilk satış sözleşmesindeki satış bedeli ile, aksi halde son satış bedeli ile sorumludur. Davacının davayı yönelttiği kimsenin kötüniyetli olduğunu iddia etmesi halinde bu iddiasını ispatlamakla yükümlüdür. İkinci satış fazla bedelle ilk satan paydaşa yapılmış ise o kimse ilk satışın tarafı olduğu için kötüniyetli olduğunun kabulü gerekir. Ayrıca kötüniyetin kanıtlanmasına gerek yoktur.
Somut olaya gelince; Mersin ili Yenişehir ilçesi Kocavilayet köyü 90 parsel sayılı taşınmazın 237726720 /950906880 hissesi Mehmet Ali Bilici adına kayıtlı iken 11/12/2009 tarih 23111 yevmiye numaralı akit tablosu ile bu payın davalı M. İ. satıldığı, M. İ. adına kayıtlı hissenin 18/01/2012 tarih 1193 yevmiye numaralı işlem ile 1/8 olarak tashih edildiği bu hissenin 14/02/2012 tarih 3270 yevmiye numaralı işlem ile tamamının 80/640 hisse kabul edilerek 1/640 hissesinin Müslüm İpkıran uhdesinde bırakılarak 79/640 hissesinin E. Y. satıldığı bu taşınmazın 28/03/2012 tarihinde imar görmesi üzerine M. İ. yeni oluşan 10946 ada 1 parselde 1/6249 ve 10932 ada 8 parselde 2/1272 hissesinin olduğu sabittir. Diğer davalı E.. Y.."da aynı parsellerde paydaştır.
Davacı tarafından süresinde önalım hakkı kullanıldıktan sonra payın 3. kişiye kısmen veya tamamen satılması doğmuş olan önalım hakkını ortadan kaldırmaz. Mahkemece payı sonradan satın alan E.. Y.."a yöneltilen davanın da esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 09.07.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.