MAHKEMESİ : Samandağ Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/12/2013
NUMARASI : 2013/291-2013/603

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.12.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini istenmesi üzerine davanın reddine dair verilen 19.12.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, geçit hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir.
Davalılar, davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile geçit hakkının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Hükmün davalılar vekilince temyizi üzerine, Dairemizin 18.03.2013 günlü ve 2013/2282 Esas, 3970 Karar sayılı ilamı ile “... bilirkişiden ek rapor alınarak ve belediyeden sorularak davalıların taşınmazının sınırındaki imar yolunun resmi olarak terkininin yapılıp yapılmadığı, fiilen açılıp açılmadığı belirlenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden” hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ve yeniden yargılama yapılmıştır.
Davalılar vekili, belediyenin yazısında imar planında gözüken yolun aktif olmadığının belirtildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, imar planında yolun mevcut olduğu ancak bu bağlantının aktif olmadığı, aktif olmayan yolu kullanan davalıların her an mülkiyet sahipleri tarafından engellenebileceği bu nedenle geçit ihtiyacının ortadan kalkmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785).
Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir.
Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir.
Somut olaya gelince, keşif sonucunda düzenlenen 30.09.2013 tarihli raporda, imar yolunun krokide kırmızı renkle gösterilen kısmının tamamen açıldığı ve davalılara ait 54 parsel sayılı taşınmaza ulaşan sarı renkle gösterilen kısmının ise 4-5 m eninde terkedilmiş ve stabilize yol durumunda olduğu, yaya ve araba trafiği ile 54 parsel sayılı taşınmaza hizmet verecek nitelikte olduğu bu nedenle kurulan geçitin fonksiyonunun azami derecede azaldığı, kurulan geçitin 1,5 m eninde olduğu için bu geçitten sadece yaya olarak yararlanma imkanı varken imar yolundan hem yaya hem motorlu araç geçişinin mümkün olduğu oysa kurulan geçitin kaldırılması halinde davacı taşınmazın geçit hakkı miktarı kadar değer artışının söz konusu olduğu belirlenmiştir. Mağaracık Belediyesinin 05.11.2013 havale tarihli cevabi yazısında 15 ada 54 parsel sayılı taşınmazın ana yola bağlantısının olduğu ancak bu bağlantının aktif olmadığı belirtilmiş ise de, aynı belediyenin 10.03.2011 tarihli yazı cevabında bahsi geçen imar yolunun resmi olarak yola terkinin yapılmış olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle tüm dosya kapsamı ile imar yolunun resmi olarak terkininin yapıldığı, davalıların taşınmazına kadar ulaşan 4-5 m. eninde stabilize yol durumunda olduğu ve bu yoldan yaya ve araç geçişinin mümkün olduğu anlaşılmakla kurulan geçit hakkına ihtiyacın sona erdiği ispatlandığından geçit hakkının kaldırılması gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 08.07.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.