16. Hukuk Dairesi 2015/10253 E. , 2015/13510 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 411 ada 1 parsel sayılı 32.674,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla, 398 ada 49 parsel sayılı 2.904,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise ham toprak niteliği ile Hazine adına tespit ve tescil edilmiş, 398 ada 48, 314 ada 2 ve 13 parsel sayılı sırasıyla 1.881.60, 26.735.00, 77.932,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar ise mera niteliği ile orta malı olarak sınırlandırılmıştır. Davacılar ... ve arkadaşları miras yoluyla gelen hakka ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Davacılar vekilinin çekişmeli 398 ada 49 parsele yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle 398 ada 49 parsele yönelik hükmün ONANMASINA,
2) A- Davacılar vekilinin 398 ada 48, 314 ada 2 ve 13 parsele yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; dava, kesinleşen mera kaydının iptali istemi ile, Hazineye karşı açılmıştır. Öğretide ve yerleşik Yargıtay uygulamasında kararlılık kazanan görüşlere göre kural olarak mera ve yaylakların çıplak mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı (intifa-ı) ise taşınmazın bulunduğu belde ya da köy tüzel kişiliğine aittir. Hal böyle olunca davada dava konusu taşınmazın içinde bulunduğu ... Köyü Tüzel Kişiliğinin de taraf olması zorunludur. Taraf teşkili dava koşulu olup, bu sağlanmadan işin esasına ilişkin inceleme yapılamaz. O halde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için davacı tarafa ... Köyü Tüzel Kişiliğini davaya dahil etmek üzere önel verilmeli, buna ilişkin dava dilekçesi ve duruşma günü 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde Köy Tüzel Kişiliğine tebliğ edilmeli, husumet yaygınlaştırılarak bu yolla davada taraf koşulu oluşturulmalı, ... Köyü Tüzel Kişiliği temsilcisi ya da vekili yargılamaya geldiğinde kendisinden davaya karşı diyecekleri ve delilleri ayrı ayrı sorulup saptanmalı, delil gösterdiği takdirde delilleri toplanmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu yön göz ardı edilerek işin esası hakkında hüküm kurulması,
B- Davacılar vekilinin 411 ada 1 parsele yönelik temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece mera ve ham toprak niteliğindeki taşınmazların zilyetlikle kazanılamayacağı gibi kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile edinme koşullarının davacılar yararına gerçekleşmediği kabul edilmek suretiyle karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait taşınmazı gösterir hava fotoğrafları ile fotoplan, fotometrik ve
fotogrametrik paftalar getirtilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi eliyle incelenmemiş, orman bilirkişinin 1959 yılı hava fotoğraflarını inceleyen ve fotoğrafların yılı itibariyle kanaat vermesi mümkün olmayan raporu ile yetinilmiş, taşınmazın büyüklüğü ve iddianın niteliğine göre üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan rapor almak yerine yetersiz nitelikteki tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile sonuca varılmış, ayrıca çekişmeli taşınmazın tarla niteliği ile 1937 tarih 442 sayılı vergi kaydına dayanarak Hazine adına tespit edilmesine rağmen tespite esas alınan vergi kaydının oluşum nedeni araştırılmamış, varsa oluşumuna esas bilgi ve belgeler getirtilmemiştir. Öte yandan teknik bilirkişi raporunda taşınmazın (A) ve (B) harfleri ile sürülen ve sürülmeyen kısım olarak ayrıldığı gözetilerek her iki taşınmaz bölümü açısından ayrı ayrı zilyetlikle kazanım şartlarının oluşup oluşmadığı hüküm yerinde tartışılmamıştır. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için,bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini en iyi belirleme yönteminin hava fotoğrafları olduğu gözetilerek tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise, İl Kadastro Müdürlüğünden, çekişmeli taşınmaza komşu 411 ada 2 parsele ait kadastro tutanak örneği ve varsa dayanağı kayıtlar Tapu Müdürlüğünden, taşınmazın tespitine esas alınan 442 sayılı vergi kaydının oluşumuna esas bilgi ve belgeler Mal Müdürlüğü ile İlçe Özel İdare Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalıdır. Mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıklarının tümü, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu huzuruyla keşif yapılmalıdır. Keşifte taşınmazın tespitine esas alınan 442 sayılı vergi kaydı ile davacılar adına tespit edilip taşınmaza komşu 411 ada 4 parselin tespitine esas 455 ve 773 sayılı vergi kayıtları yerel bilirkişi ve tanıklar eliyle usulünce uygulanmalı, nizalı taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, bilinen ilk zilyedinin kim olduğu, ne sıfatla kullanıldığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı araştırılarak bu hususlarda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli; beyanlar arasındaki çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, çekişmeli taşınmazda kullanılan ve kullanılmayan bölümler var ise her bölümü ayrı ayrı irdeleyen komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısı, eğimi, bitki desenini açıklayan, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, varsa kullanılan ve kullanılmayan bölümleri ayrı ayrı gösterir ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişilere belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın, önceki ve şimdiki niteliği, arazinin tamamı veya bir bölümünün ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu konusunda rapor düzenlettirilmeli, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları değerlendirilmeli, sonuca göre 3402 sayılı Yasa"nın 14. maddesi uyarınca belgesiz araştırması yapılmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte incelenerek sonucuna göre hüküm tesis edilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek 2-A bendinde belirtilen taşınmazlar yönünden taraf koşulunun sağlanmaması, 2-B bendinde belirtilen taşınmaz yönünden ise eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacılar vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile 411 ada 1, 398 ada 48, 314 ada 2 ve 13 parseller yönünden hükmün BOZULMASINA, 17.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.