8. Hukuk Dairesi 2019/1932 E. , 2019/5883 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı vekili, dava konusu 1358 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ağaçların vekil edeni tarafından yetiştirildiğini, taşınmazın, EÜAŞ Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırıldığını açıklayarak, ağaçların mülkiyetinin vekil edenine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalılardan ... vekili davanın reddini savunmuş, diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davaya konu 1358 parsel sayılı taşınmazdaki ağaçların davacı tarafından meydana getirildiğinin, mülkiyetlerinin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalılardan ... vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti isteğine ilişkindir.
1- Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalılardan ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-a)Davaya konu taşınmaz, taraflar arasında paylı mülkiyet şeklinde kayıtlıdır.
Bilindiği üzere, muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında, davanın konusu (müddeabih) davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeri (zemin bedeli hariç) olup, buna göre, yargılama sonucunda hüküm altına alınan nispi karar ve ilam harcından, aynı şekilde 6100 sayılı HMK"nin 326/2. madddesi uyarınca yargılama giderinden ve davacı yararına takdir edilen vekalet ücretinden her bir davalının tapudaki payları payları gözönünde bulundurularak sorumlu tutulmaları gerekir.
Bu durumda, davalıların toplam 1/2 paylarına isabet eden muhdesat bedeli üzerinden hesaplanacak 2.166,00 TL vekalet ücreti ile 1.233,00 TL nispi karar ve ilam harcının, tapudaki payları gözönünde bulundurulmak suretiyle davalılardan alınmasına karar verilmesi gerekirken, davalıların 1/2 payı gözetilmeksizin, 4.271,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi ve 2.466,00 TL harcın davalılardan alınmasına karar verilmesi doğru olmamıştır.
b)Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 sayılı TMK mad. 684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad. 718). 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK mad. 722, 724, 729). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına mülkiyetinin tespiti istenemez.
Ne var ki; çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir.
Hal böyle olunca, davaya konu ağaçların davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, ağaçların mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ne var ki; bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hükmün 3,5,6 ve 7.bentlerinin HUMK"un 438/7 maddesi gereğince düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Davalılardan ... vekilinin temyiz itirazlarının 2-a ve 2-b bentlerinde açıklanan nedenlerle kabulü ile, hükmün 3.bendindeki “.... mülkiyetlerinin davacıya ait olduğunun ....” kelimelerinin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, hükmün 5.bendindeki “....2.466,00-TL ....” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına yerine “....1.233,00-TL ....” rakamının yazılmasına, hükmün 5.bendindeki “....1.849,00-TL ....” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına yerine “....616,00-TL ....” rakamının yazılmasına, hükmün 6.bendindeki “....4.271,00-TL ....” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına yerine “....2.166,00 -TL ....” rakamının yazılmasına, hükmün 5, 6 ve 7. fıkralarına, “....davalılardan ....” kelimesinden sonra gelmek üzere “....tapudaki payları gözönünde bulundurulmak suretiyle ....” kelimelerinin eklenmesine, hükmün düzeltilen bu şekli ile ONANMASINA, davalılardan ... vekilinin sair temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle REDDİNE, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 13.6.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.