Danıştay 12. Daire 2020/1084 Esas 2021/39 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1084
Karar No : 2021/39

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının sonucu itibarıyla onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesi'nin 25/11/2019 tarih ve E:2016/4061 K:2019/9074 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dava, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü İstanbul 1. Bölgeye bağlı … İli, … İlçesi'nde 115 yol bakım ve onarım şefi olarak görev yapan davacının, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinin ihlal edildiğinden bahisle TCDD Personel Yönetmeliğinin 100/5 maddesi uyarınca "1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile" cezalandırılmasına ilişkin … tarih … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle TCDD Personel Yönetmeliğinin 100/5. maddesi uyarınca davacıya disiplin cezası verildiği, bu durumda işleme esas alınan Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca kamu görevlilerine disiplin cezası verilip verilmeyeceğinin incelenmesi gerektiği, bu Yönetmeliğin bir personel disiplin yönetmeliği olmadığı, Yönetmeliğin amacının kamuda etik kültürünü yerleştirmek, kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek, bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından onlara yardımcı olmak ve görevlerin yerine getirilmesinde adalet, dürüstlük, saydamlık ve tarafsızlık ilkelerine zarar veren ve toplumda güvensizlik yaratan durumları ortadan kaldırmak suretiyle kamu yönetimine halkın güvenini artırmak, toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı olduğu davranışlar konusunda bilgilendirmek ve Kurula başvuru usul ve esaslarını düzenlemek olduğunun anlaşıldığı, dava konusu işleme esas alınan 14. maddenin bu amaçla kamu görevlileri için bir etik ilke belirlediği, bu düzenlemenin bir disiplin suçu ve cezasını içermediğinin de açık olduğu, TCDD Personel Yönetmeliğinde ise davacının eylemine karşılık gelen başkaca bir hüküm davalı idarece ortaya konulamadığı, bu nedenle Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle kamu personeline disiplin cezası verilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince, TCDD'de yol bakım ve onarım şefi olarak görev yapan davacının, 12/08/2017 tarihli ve 30152 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan TCDD Personel Yönetmeliği uyarınca cezalandırıldığı, TCDD personelinin disiplin suçları ve cezalarının kanunla düzenlenmesi öngörülen hususlar arasında yer almasına karşın, söz konusu Yönetmeliğin 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve değişiklikleri hükümlerine dayanılarak hazırlandığı ve bu haliyle TCDD Personel Yönetmeliğinde düzenlenen disiplin cezalarının, Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen “suçta ve cezada kanunilik” ilkesine ve Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında hükme bağlanan “kanuni düzenleme” ilkesine aykırılık oluşturduğu, üst hukuk normu olan kanun hükmü aşılarak hazırlanan TCDD Personel Yönetmeliği'ne dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu işlemin iptali yönünde verilen İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, bu husus sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmuş ve kararın sonucu itibarıyla onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, davacıya verilen disiplin cezasının Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca değil, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Personel Yönetmeliğinin 100/5. maddesi uyarınca verildiği, Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ :…
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Daire sinin 25/11/2019 tarih ve E:2016/4061, K:2019/9074 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü İstanbul 1. Bölgeye bağlı … İli, … İlçesi'nde 115 yol bakım ve onarım şefi olarak görev yapan davacının, hakkında yürütülen soruşturma raporu sonucunda; Sakarya'da faaliyette bulunan eşinin ortağı olduğu ...Hafriyat Nakliyat İnşaat Taahhüt Makine Hırdavat Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden doğrudan temin ihale usulü ile yaptırmak suretiyle ot ve çöp temizliği, ağaç kesme, budama malzeme taşıtmak üzere araç, kepçe kiralanması, hafriyat vb. mahiyette işlerin temin edilmesi sırasında, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14.maddesi ile Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kamu Görevlileri Etik Rehberi'nin Çıkar Çatışması Türleri başlığının Görev ve Yetkilerin Menfaat Sağlama Amacıyla Kullanılması bölümünde yer alan, Kamu görevlilerinin görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamayacakları ve aracılıkta bulunamayacakları, akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya kayırmacılık yapamayacakları hükmüne aykırı davrandığının tespit edildiği, bu nedenle TCDD Personel Yönetmeliğinin 100/5. maddesi uyarınca "1/30 oranında aylıktan kesme cezası" ile cezalandırılması teklif edildiği, söz konusu ceza teklifinin 1. Bölge Disiplin Kurulu'nun 07/01/2015 tarihli ve 2014/20 sayılı kararı ile kabul edilmesi üzerine "1/30 oranında aylıktan kesme cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
T.C Anayasası'nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, "Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır." denilmek suretiyle memurlar ve diğer kamu görevlileri, özlük hakları bakımından yasal güvenceye kavuşturulmuştur.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin ve bu kapsamda yer alan TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü personelinin statü haklarını doğrudan etkileyen disiplin işlemlerinin "diğer özlük işleri" kavramı kapsamına girdiğine kuşku bulunmamaktadır.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 44. maddesinde, ''Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç, verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır.'' hükmüne yer verilmiştir.
Anılan KHK'nın "Uygulamanın İzlenmesi" başlıklı 58. maddesinin ikinci fıkrasında ise, "Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." kuralı yer almıştır.
22/06/1993 tarih ve 21615 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliği, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Mülga Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "Bu Yönetmeliğin amacı, TCDD'de 657 sayılı Kanuna göre çalışan kadrolu personelin hak ve yükümlülükleri ile çalışma şartlarını düzenlemektedir." hükmü yer almakta olup, "Memuriyetten Çıkarılma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller" başlıklı 102.maddesinin (h) bendinde, "Kuruluş mallarını, parasını, eşyasını veya taşınması veya korunması kuruluşa verilmiş eşyayı çalmak, zimmetine geçirmek" fiili memuriyetten çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
TCDD İşletmesi, bir iktisadi Devlet teşekkülü olup, işletme personelinin hizmete alınmaları, atamaları, yükselmeleri ve sair özlük haklarını düzenleyen 399 sayılı KHK'da; personelin disiplin suç ve cezaları ayrıntılı olarak belirlenmemiş, onun yerine anılan KHK' nın 44 ve 58. maddeleri ile bu konuda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na atıf yapılmıştır.
Bu durumda; davacının fiillerini, 657 sayılı Kanunun "Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller" başlıklı 125. maddesi çerçevesinde değerlendirerek işlem tesis etmesi gereken davalı idarece, daha sonra yürürlükten kaldırılmış olan TCDD Personel Yönetmeliği'nin 100/5. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinin bir disiplin suçu ve cezasını içermediği, TCDD Personel Yönetmeliğinde ise davacının eylemine karşılık gelen başkaca bir hüküm davalı idarece ortaya konulamadığı, bu nedenle Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle kamu personeline disiplin cezası verilemeyeceği yönünde İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca SONUCU İTİBARIYLA ONANMASINA,
3. Davalı idare tarafından karar düzeltme aşamasında yapılan yargılama giderinin davalı idare üzerine bırakılmasına, 20/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.