Danıştay 6. Daire 2018/421 Esas 2021/160 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/421
Karar No : 2021/160

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN
(DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesince verilen 20/09/2017 tarih ve E:2016/304, K:2017/6355 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli İli, … İlçesi, … pafta, … ve … sayılı parselleri kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revize nazım imar planının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, dava konusu imar planının, … sayılı parsele ilişkin kısmının parselin tümünün sanayi alanı olarak taralı bölgede kaldığı, yeşil alan (park), otopark ve imar yolu nitelikleri ile belirlenen alanla denk gelmediği ve … sayılı parsele getirilen “sanayi alanı” planlama kararının kamu yararı ve şehircilik ilkelerine ve hukuka aykırı bir durumunun bulunmadığı, söz konusu planın … sayılı parsele ilişkin kısmının ise parselin sanayi alanında bırakılması uygun olmakla birlikte parselin güney kısmının yeşil alan (park), otopark ve imar yolu olarak planlandığı söz konusu parseldeki mevcut tesis ve donatılar ile yer seçimi farklılıkları dikkate alındığında bu şekliyle planlanmasının mevzuata; şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığı gerekçesiyle Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revize imar planının … parsele ilişkin kısmı yönünden davanın reddine, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının mahkeme kararının iptale yönelik bölümüne ilişkin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu kararın temyiz edilen bölümü hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu nazım imar planında 3075 sayılı parselin güneyinde öngörülen ve fabrika binası ile çakışmayan yeşil alan kullanım kararının iptaline yönelik temyize konu mahkeme kararının planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırı olduğu ve bu kısım yönünden verilen iptal kararında hukuka uyarlık bulunmadığı anlaşıldığından bu kısım yönünden karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi.
Danıştay Dava Daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir.
Uyuşmazlıkta, … parsel sayılı taşınmazın, otopark alanı olarak belirlenmesine ilişkin nazım imar planının iptaline yönelik İdare Mahkemesi kararının onanması yolundaki Danıştay Altıncı Dairesinin 20.09.2017 tarihli E:2016/304, K:2017/6355 sayılı kararına yönelik olarak karar düzeltme dilekçesinde öne sürülen hususlar, adı geçen yasa maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymamaktadır.
Dava konusu … parsel sayılı taşınmazın, yeşil alan olarak belirlenmesine ilişkin nazım imar planının iptaline yönelik İdare Mahkemesi kararının onanması yolundaki Danıştay Altıncı Dairesinin 20.09.2017 tarihli E:2016/304, K:2017/6355 sayılı kararına yönelik kısım yönünden ise;

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Dava, Kocaeli İli, … İlçesi, … pafta, … ve … sayılı parselleri kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla yapılan 1/5000 ölçekli revize imar planının iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde, nazım imar planları; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan planları, uygulama imar planları ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren planlar olarak tanımlanarak planlar arasındaki hiyerarşik sıralama vurgulanmış, aynı Yasanın "Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması" başlıklı 8. maddesinin (b) bendinde ise, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelere yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde ilanlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazları ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir." hükmü, 9. maddesinde; "Bakanlık gerekli görülen hallerde, kamu yapıları ve enerji tesisleriyle ilgili alt yapı, üst yapı ve iletim hatlarına ilişkin imar planı ve değişikliklerinin, umumi hayata müessir afetler dolayısıyla veya toplu konut uygulaması veya Gecekondu Kanununun uygulanması amacıyla yapılması gereken planların ve plan değişikliklerinin, birden fazla belediyeyi ilgilendiren metropoliten imar planlarının veya içerisinden veya civarından demiryolu veya karayolu geçen, hava meydanı bulunan veya havayolu veya denizyolu bağlantısı bulunan yerlerdeki imar ve yerleşme planlarının tamamını veya bir kısmını, ilgili belediyelere veya diğer idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerektiğinde işbirliği sağlayarak yapmaya, yaptırmaya, değiştirmeye ve re'sen onaylamaya yetkilidir." hükmü yer almıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "İmar Planlarına Dair Esaslar" başlıklı 7. bölümü 25. maddesinde, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılabileceği; imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda ise mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde, bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak ilave imar planı yapılabileceği; aynı Yönetmeliğin 26. maddesinde ise, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak nitelikte, kamu yararı amaçlı, teknik ve nesnel gerekçelere dayanılarak imar planı değişikliği yapılabileceği kuralı getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu çerçevede alt ölçekli planlar ile getirilen kullanım kararlarının üst ölçekli plana uygun olarak onaylanması ile bölgenin ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı belirlemelerine uygun kullanım kararları getirilmesi mevzuat gereğidir.
Davacı tarafından dava konusu planın dayanağı olan Kocaeli İli, … İlçesi, … pafta, … ve … sayılı parsellerin "yeşil alan ve otopark" olarak belirlenmesine ilişkin Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla yapılan 1/25.000 ölçekli revize imar planında "yeşil alan ve otopark alanı" olarak belirlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, İdare Mahkemesince Danıştay Altıncı Dairesinin 03/02/2015 tarihli ve 2014/7126 Esas, 2015/374 sayılı bozma kararına uyularak mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden; " 1/25.000 ölçekli planda otopark olarak ayrılan bir alan olmadığı, … parselin tümünün Sanayi Alanı olarak taralı bölgede kaldığı, yeşil alan veya otopark niteliği ile belirlenen alanla denk gelmediği, 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı, “Plan Notları” kısmında yer alan “Yeni planlanacak sanayi alanlarında 1/5.000 ölçekli nazım ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı kapsamında planlamaya konu alanın yüzde onu’ndan (%10) az olmamak üzere yeşil alan ayrılması zorunludur” ibaresi ile plan tekniği bakımından yeşil alan olması gerekliliğinin doğru bir yaklaşım olduğu ve bu anlamda bir uyumsuzluğun söz konusu olmadığı yeşil alan sınırının fabrika binasının bir bölümünü içine kattığının söylenemeyeceği, fabrika binasına ilişkin çakışmanın 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli planlarda otopark alanı ihdas edilmesi ile oluştuğu, söz konusu alanın 1/25.000 ölçekli planda sanayi lejantı ile taralı görünümde olduğu dava konusu alandaki fiili durumun 1/25.000 ölçekli imar planı ile çakışması incelendiğinde yeşil alan sınırının … parselin güneyinde bulunduğu ve plan ölçeği de dikkate alındığında fabrika binası ile bu yeşil alan sınırının bir çakışmasının olmadığı" gerekçesiyle … tarihli E:…, K: … sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiş bu karar Danıştay Altıncı Dairesinin 20.01.2021 tarihli, E:2016/2856, K:2021/159 sayılı kararı ile onanmıştır.
Bahse konu karardan da anlaşılacağı üzere, dava konusu planının üst ölçekli planı olan 1/25.000 ölçekli planda, … sayılı parselin güneyinde öngörülen ve şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı bulunmadığı yargı kararıyla tespit edilen yeşil alan kullanımının alt ölçekli planların, üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkeleri, stratejileri ve kararlarına aykırı olamayacağı bu planların uyum içinde olmasının gerekmesi nedeniyle, planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu sonucu varıldığından davanın bu kısmının reddine karar verilmesi gerekirken iptali yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulü ile dava konusu … parselin yeşil alan olarak belirlenmesine ilişkin kısım yönünden ... İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
2. Diğer kısımlara ilişkin kararın düzeltilmesi isteminin REDDİNE,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 20/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.