MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki alacak davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılaması sonucunda verilen kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi tarafından verilen davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik kararın süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, davacı ile davalı arasında 24.08.2013 tarihli "Bağlantılı Satış Sözleşmesi" düzenlendiğini, sözleşme ile davacının sözleşme tarihinde 60.000,00 TL"yi nakit ödeyeceği ve ayrıntıları belirtilen 15.000,00"er TL bedelli 10 adet çekin davalıya teslimi ile değeri 110.000,00 TL olarak belirlenen taşınmazın davalıya devri yolu ile toplam 305.000,00 TL bedel belirlendiğini, davalının yalnız nakit ödenen 60.000,00 TL karşılığında mal teslim ettiğini, geriye kalan mal tesliminin gerçekleşmemesi üzerine 20.11.2013 tarihli ihtarname ile teslimin gerçekleştirilmesi, aksi halde sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiğini, ancak davalının iş yerini kapattığının tespit edildiğini, çeklerin iade edilmediğini ileri sürerek, davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile sözleşme gereği davalıya teslim edilen çeklerin iadesine karar verilmesini talep etmiş, 22.10.2015 tarihli dilekçesiyle davaya konu ... nolu 25.02.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek ile... nolu, 25.04.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çeklerle ilgili ihtiyati tedbir kararı nedeniyle karşılıklarının ödenmediğini belirterek bu çeklerle ilgili menfi tespit taleplerinin kabulüne, davaya konu diğer çeklerin ödenmiş olması nedeniyle çek bedelleri toplamının istirdatına ve istirdata konu çeklerin bedeli bakımından ihtarnamenin gönderildiği tarihten itibaren, olmadığı takdirde ödeme tarihlerinden itibaren avans faizi işletilmek suretiyle davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davacı vekili, 03.01.2017 tarihli dilekçesi ile de davasını ıslah ederek çekle yapılan ödemeler nedeniyle 150.000,00 TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren reeskont faiziyle ödenmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, cevap dilekçesi vermemiş, dava sonraki beyan dilekçelerinde taraflar arasında 23.08.2013 tarihli sözleşmenin düzenlendiğini, sözleşme gereğince davacının 25.12.2013 tarihinde başlayarak birer ay vadeli çekleri verdiğini, çekler karşılığında davacıya peyder pey mal teslim edildiğini, davacının 60.000,00 TL ödemesi karşısında çimento teslim edildiğini, taraflar arasında sözleşme ilişkisi kurulduktan sonra iş yerinin yağmalanması nedeniyle davacıya mal teslim edemediğini, sözleşmede belirtilen taşınmaz devrinin gerçekleşmediğini belirtmiştir.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya içeriğine göre, sözleşme tarihi olan 14.08.2013 tarihinden sonra davalının davacıya 78.496,76 TL tutarında mal teslim ettiği, dava konusu edilen 150.000,00 TL tutarındaki çeklerin 120.000,00 TL"lik kısmının karşılığının ödendiği, davacının sözleşmede belirtilen 60.000,00 TL nakit ödemeyi ispat edemediği, iki adet çek bedeli 30.000,00 TL"nin henüz tahsil edilmediği, bu nedenle bedelleri tahsil edilen çek bedelleri toplamı 120.000,00 TL"den davacının ticari defterlerine göre davalının teslim ettiği mal bedeli 78.496,76 TL"nin mahsubu ile davacının davalıya 41.503,24 TL fazla ödeme yaptığı kabul edilerek davanın kısmen kabulüne, 41.503,24 TL"nin dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davalının sözleşmenin varlığını ve davacının 60.000,00 TL"nin nakit ödendiği iddiasını kabul ettiği, davacının ticari kayıtlarına göre, davalının sözleşme kapsamında davacıya 78.496,76 TL tutarında mal teslim ettiği, davacının nakit ödediği 60.000,00 TL ve davacının cirosu ile davalıya teslim edilen... , ...,.. nolu çeklerin davalı tarafından üçüncü kişilere ciro edildiği ve çeklerin bankaya ibraz edildiği, davaya konu ...,... nolu çeklerin ise, mahkemece davada verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle ibraz edilip ödenmediği, davacının ödediği 60.000,00 TL ile davalıya teslim edilen ve davalının cirosu ile üçüncü kişiler tarafından ibraz edilen çek bedelleri toplamı 120.000,00 TL olmak üzere, davacının ödemelerinin 180.000,00 TL olarak kabulü gerektiği, davacının işletme defterinde davalının teslim ettiği mal bedeli 78.496,76 TL"nin davacı ödemelerinden mahsubu ile davacının davalıya 101.503,24 TL fazla ödemesinin bulunduğu, davaya konu 4589092 nolu 25.02.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli ve ... nolu 25.04.2014 tarihli 15.000,00 TL bedelli çeklerin henüz ibraz edilip ödenmediği, mahkemece 60.000,00 TL ödemenin ispatlanamadığının kabulünün hatalı olduğu, davacının istirdat talep ettiği kısım ile ilgili miktar için eksik hüküm kurulduğu, ayrıca ihtiyati tedbir kararı nedeniyle karşılığı ödenmeyen ...,... nolu 30.000,00 TL tutarlı çeklerle ilgili hem dava dilekçesinde hem de 22.10.2015 tarihli dilekçede açıkça menfi tespit talep edildiği halde bu çeklerle ilgili hüküm kurulmadığı, bu haliyle kararın dosya içeriğine, usul ve yasaya aykırı olduğu, dava tarihinden itibaren reeskont faize karar verilmesinin hukuka uygun olduğu, ihtarname gönderildiği, önceden faiz istenebileceğine dair talebin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüyle kararın kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile, davaya konu 25.02.2014 tarihli 4589092 numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli çek ile 25.04.2014 tarihli 4589094 numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli iki adet çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacının istirdat talebinin kısmen kabulü ile 101.503,24 TL"nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı her biri 15.000,00 TL olan 10 adet çek için menfi tespit davası açmış ancak daha sonra bu çekleri ödediğini ileri sürerek 03.01.2017 tarihinde davasını tamamen ıslah ederek menfi tespit davasını alacak davasına dönüştürmüştür. Bu itibarla, istinaf mahkemesince davanın ıslah edildiği gözden kaçırılarak 2 çek için menfi tespit kararı verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3-İlk derece mahkemesince dava konusu çeklerden ...,... Şubesi"ne ait ... numaralı 25.02.2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli ve ... numaralı 25.04.2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli çekler hakkında ibraz halinde muhatap banka tarafından ödenmemesine yönelik tedbir kararı verilmiştir. 02.03.2017 tarihli celsede davacı vekili tarafından çekler ödenmiş olduğundan dolayı yatırılan teminatın iadesine karar verilmesi talep edilmiş, mahkemece davanın alacak davasına dönmüş olması ve çeklerin ödenmiş olması nedeniyle davacı tarafından yatırılan teminatın iadesine karar verilmiştir. Ancak ilk derece mahkemesince verilen kararın gerekçesinde tedbir kararı verilen iki çekin ödenmediği kabul edilmiş, buna göre hüküm kurulmuştur. Bölge adliye mahkemesince de dava istirdat davası olarak nitelendirilerek davacının istirdat talebinin kısmen kabulü ile 101.503,24 TL"nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 25.02.2014 tarihli... numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli çek ile 25.04.2014 tarihli 4589094 numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli iki adet çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince ıslah vakıasının gözden kaçırıldığı ve tedbir kararı verilen iki çekin ödenip ödenmediğinin incelenmediği anlaşılmıştır. Mahkemece yapılacak iş, davaya konu 25.02.2014 tarihli ... numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli çek ile 25.04.2014 tarihli 4589094 numaralı ...,... Şubesi"ne ait 15.000,00 TL bedelli iki adet çekin keşidecisi tarafından ıslah tarihinden önce çek hamiline ödenip ödenmediğinin net olarak araştırılması, ödenmişse davacının alacağının yeniden hesaplanması, ödenmemişse yapılan hesaplama doğru olduğundan alacak talebinin reddine karar vermekten ibarettir. O halde tahkikat eksik kaldığından hükmün bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, dosyanın Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 09.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.