13. Hukuk Dairesi 2012/24062 E. , 2013/2212 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalı üretici ile yapılan mandalina alım sözleşmesi ile 160 ton ürün için 120.000 TL ödediğini, sözleşmeye göre eksik ürün teslimi halinde ödenen bedelin iadesinin kararlaştırıldığını, davalının eksik ürün teslim etmesi nedeniyle ödenen 35.240,81 TL"nin dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının sözleşmeyle kararlaştırılan son kesim tarihi olan 15.11.2008 tarihine kadar ürünleri almaması nedeniyle ürünlerin zarar gördüğünü ve bu zarardan davacının kusurlu olduğunu, 15.11.2008 tarihinden sonra 06.12.2008 tarihine kadar 7 sefer daha toplandığını, 15.11.2008 tarihine kadar 21.580 ton ürün topladığını bu tarihten sonra yaptığı ürün alımları ile davacının toplam 119.460 ton ürün topladığını, davacıya ürünleri alması için defalarca talepte bulunulmasına rağmen ekonomik krizi gerekçe göstererek ürünleri toplamadığını ve ürünleri çöpe atmak zorunda kaldığını belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, taraflar arasındaki mandalina alım sözleşmesine göre davacı tarafından davalıya yapılan peşin ödemeye rağmen eksik ürün teslimi nedeniyle fazla ödenen bedelin tahsiline ilişkin olup,davalı savunmasında sözleşmede kararlaştırılan sürede davacı tarafından ürünün toplanmaması nedeniyle ürünün zarar gördüğünü ve bu nedenle davacının kusurlu olduğunu savunmuştur.
Dava konusu taraflar arasında düzenlenen 20.07.2008 tarihli sözleşmede tahmini 160 ton satsuma cinsi mandalinanın satışı kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 2. maddesinde satıcının taahhüt ettiği miktarda ürünü alıcıya teslimle yükümlü olduğu, teslim anına kadar hasarın satıcıya ait olduğu,kesim sonucunda teslim edilen ürünün satıcının taahhüt ettiğinden az olması halinde satıcının ancak teslim ettiği miktar kadar bedel talep edebileceği,fazla tahsilat yapmışsa iade edeceği,5. Maddesinde doğal afetlerden doğacak riskin satıcıya ait olduğu,7. Maddesinde ürünün yetişmesinden sonra kesimin alıcının belirleyeceği tarihlerde yapılacağı düzenlenmiş ve sözleşmenin başlık kısmında da ürünün son kesim tarihinin 15.11.2008 tarihi olacağı kararlaştırılmıştır. Dava konusu ürünlerin kötü hava koşulları ve yağışları nedeniyle zarar görmesine bağlı olarak eksik teslim edildiği her iki tarafın ve mahkemenin kabulündedir. Dosya içerisinde mevcut meteoroloji kayıtlarıyla sabit olduğu üzere dava konusu ürünlerin zarar görmesine sebeb olan yağışların sözleşmede belirlenen son kesim tarihi olan 15.11.2008 tarihinden sonra 18.11.2008 tarihinden itibaren başladığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 7. maddesinde ürünün kesim tarihinin alıcının belirleyeceği tarihlerde yapılacağı kararlaştırılmış olup,alıcının talebine rağmen satıcı tarafından ürünlerin kesiminin yapılmadığı davacı tarafından ispat edilememiştir. Hâl böyle olunca davacının müterafik kusurunun varlığının kabulü gerekir. B.K. 98.maddesi delaletiyle aynı yasanın 44. maddesinin 1.fıkrası hükmüne göre zarara uğrayan, zarar doğuran eyleme razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödeyenin durumunu diğer bir suretle ağırlaştırmış ise, hakim tazminat miktarını hafifletebilir. Bu durum karşısında, davaya konu olayda B.K. 44.maddesinin uygulanması açısından olay somutlaştırılmalı, tarafların iddia ve savunmaları, kanıtları göz önünde bulundurularak B.K. 44.maddesinin uygulanmasına etki yapacak subjektif nedenlerin belirlenmesi ile hasıl olacak uygun sonuç çerçevesinde hak ve nesafet kuralları da nazara alınarak tahakkuk edecek miktardan bir miktar indirim yapılarak sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece tarafların sorumlulukların tesbiti açısından kusur incelemesi için bilirkişi raporu alınarak az yukarıda açıklanan hususlar da gözetilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken aksine düşüncelerle, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ;Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2.bentte açıklanan nedenle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 04.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.