MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... Yol Asfaltlama San. ve Tic. AŞ vekilleri Avukat ..., Avukat ..., Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 23/12/2014 gününde verilen dilekçe ile menfi tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 01/03/2017 günlü karara karşı davacı tarafın istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede; istinaf başvurusunun kabulüne dair verilen 09/05/2018 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm hakkında davacının başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesinde; talebin değişik gerekçeyle kabulü ile yargı yolunun caiz olmaması ve dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; müvekkilinin Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü nezdinde ihale yolu ile yol bakım ve yapım çalışmaları faaliyetinde bulunduğunu, müvekkilinin dava dışı 3.şahıs ... soy İnş Ulus.Nak. San ve Tic. A.Ş ile iş ortaklığı yaptığını, Karayolları Genel Müdürlüğünün oluru ile ihale yolu ile alınan yol inşaatı işinin bütün hak ve hukuki vecibeleriyle birlikte dava dışı şirketten devir ve temlik aldığını, dava dışı şirketin iş ortaklığının devam ettiği dönem içerisinde maden ruhsatı alınmadan , izinsiz olarak karayolları yapımında dolgu malzemesi kullanıldığının davalı idarece tespit edildiğini, davalı idare tarafından 3213 sayılı Maden Kanunun 12. maddesinin ihlali nedeniyle dava dışı şirket aleyhinde idari para cezası kesildiğini, dava dışı şirketin idari para cezasını ödemeyi kabul etmesi üzerine idari para cezasının taksitlendirildiğini,dava dışı şirketin ilk taksit tutarını ödediğini,bakiye kalan borcu ödememesi nedeniyle davalı idare tarafından davacının Karayolları Genel Müdürlüğü nezdindeki hak edişlerine kamu haczi konulduğunu,davalı idarenin hak edişlere haciz koyma yetkisi bulunmadığını belirterek borçlu olmadığının tespiti isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili, idari para cezasına konu izinsiz malzeme kullanımının davacı şirket ile iş ortaklığı devam ederken gerçekleştiğini,davacı ile dava dışı şirket arasında yapılan iş ortaklığı ve ihale devir sözleşmeleri uyarınca üçüncü kişilere verilen zararlardan müşterek ve müteselsil sorumlu olduklarını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince; ihale sözleşmesiyle davacı ve dava dışı şirketin maden kanununa aykırı işlemleri nedeniyle veya üçüncü kişilere verilen zararlar nedeniyle müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, dava dışı şirket aleyhinde kesilen idari para cezasından davacının sorumlu olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; davacının başvurusu üzerine yapılan istinaf incelemesinde başvurunun değişik gerekçeyle kabulü ile yargı yolunun caiz olmaması ve dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında inceleme yapabilmesi için gerekli olan şartlar olup mahkeme dava şartlarından birinin bulunmadığını tespit edince kural olarak davanın esası hakkında inceleme yapamaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-b maddesinde adli yargı yolunun caiz olması, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Aynı Kanun"un 115/1. maddesine göre de mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracak, taraflar da dava şartı noksanlığını yargılamanın her aşamasında ileri sürebilecektir.
Dosya kapsamından; menfi tespit talebinin kesinleşen idari para cezasına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Davanın mahiyeti itibariyle uyuşmazlığın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekir. Bölge Adliye Mahkemesinin yargı yolunun caiz olmaması ve dava şartı yokluğu nedeniyle usulden ret kararı vermesi doğru değildir. Bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-b. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 26/02/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.