17. Hukuk Dairesi 2014/16936 E. , 2016/9669 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
-K A R A R-
Davacı, davalı ...’a ait ...Kulüp işletmesinde 20.4.1989-20.4.1998 yılları arasında çalıştığını, bu konuda açtığı hizmet süresinin tespiti ve işçilik haklarına dayalı davaların lehine sonuçlandığını, davalı ...’un anılan işyerini 30.9.2007 tarihinde oğlu dahili davalı ...’a devrettiğini, daha sonra işyerinin davalı ...’un oğlu davalı ...’un sahibi olduğu şirkete devredildiğini, işyerinin halen davalı ... tarafından işletildiğini, devir işlemlerinin muvazaalı olduğunu, işçilik haklarına ilişkin yaptığı icra takibinin sonuçsuz kaldığını belirterek muvazaalı işyeri devri nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak şimdilik 1.000 TL maddi zararın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş,26.12.2013 tarihli dilekçesi ile davanın ...’a ihbar edilmesini, 4.2.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile de davanın 10.000 TL üzerinden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ... ve ... vekili, Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğunu,davacı tarafından açılan hizmet tespiti davasında müvekkili ...’ya açılan davanın reddedildiğini, işcilik alacağının ... aleyhine açıldığını belirterek davanın öncelikle husumet yokluğu nedeniyle reddini, ...’un ise işçi emeklisi olduğunu, anılan işyerinin ...’a ait iken kapatıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma toplanan delillere göre, davalıların ...’ın babası ve amcası oldukları aynı işyerini fiilen birlikte çalıştırdıkları, davacının tesbit ve işçi alacakları konusunda açtığı davaları kazandığı ancak icra takibinin akim kaldığı, işyeri sahibi ... adına kayıtlı mal bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile ... 2.İş Mahkemesinin 2007/421 esas sayıl dosyasından alınan bilirkişi raporu esas alınarak 878,71 TL tazminatın 20.4.1998 aktin fesih tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte,236,32 TL tazminatın 20.00 TL’sinin ilk dava tarihi olan 4.5.2007 tarihinden, 216,32 TL’nin ilk davada ıslah tarihi olan 22.5.2009 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte, 4.680,00 TL tazminat bölümünün 780,00 TL sinin ilk dava tarihi olan 4.5.2007 tarihinden, 3.900,00 TL’nin ilk davada ıslah tarihi olan 22.5.2009 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte olmak üzere toplam 5.795,03 TL tazminatın davalılar ile dahili davalı ...’dan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK’nun 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. Dava, İİK 277 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İcra ve İflas Kanununun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için,davacının borçludaki alacağının gerçek olması,borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması,iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı
maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
İİK.nun 282. maddesi gereğince iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir.
İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Bu ihtimalde 3. kişinin sorumlu olduğu miktar, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeridir. Bir başka anlatımla dava ve tasarrufa konu malı elinde bulunduran şahsın kötü niyetli olduğunun kanıtlanamaması halinde dava tümden reddedilmeyip borçlu ile tasarrufta bulunan şahıs tasarrufa konu malı elinden çıkardıkları tarihteki gerçek değeri oranında ve alacak miktarı ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmeleri gerekir.
Dava koşulları yönünden dosya incelendiğinde,... 4.İş Mahkemesinin 26.10.2005 tarih 2002/1340 Esas 2005/866 Karar sayılı 20.4.2006 tarihinde kesinleşen ilamı ile davacının,dahili davalı ... tarafından işletilen ...Sokak No.3 ve 3/A adresindeki ... Kulüp isimli işyerinde 11.5.1991-20.4.1998 tarihleri arasında ...’na bildirilmeyen sigortalı hizmetinin bulunduğunun kabul ve tespitine karar verildiği, işyerinin bulunduğu binanın davalı ...’a ait olmasına rağmen ruhsatının ve işletmeciliğinin dahili davalı ...’a ait olması nedeniyle davalı ... yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verildiği, bu karar üzerine davacı tarafından dahili davalı ... aleyhine ... 2.İş Mahkemesine açılan dava sonucu 11.9.2009 tarih
2007/421 Esas 2009/279 Karar sayılı ilam ile davacının 878,71 TL kıdem tazminat, 236,32 TL ihbar tazminat, 4.680,00 TL yıllık ücretli izin ücretinin faizleriyle birlikte davalı ...’dan tahsiline karar verildiği, anılan ilamın ... 3.İcra Müdürlüğünün 2009/16243 sayılı dosyası ile 30.10.2009 tarihinde 12.882,10 TL üzerinden takibe konulduğu, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleştiği, takip dosyası içeriği ve borçlunun 10.11.2009 tarihli mal beyanı dilekçesinden aciz halinde olduğu anlaşılmakdır. Dosyada mevcut Vergi Dairesi yazıları ile 12.5.2008 tarihli yoklama fişinden ...’un .... sokak No.3/A adresinde ...Kulüp adı ile işlettiği işyerinde 1.1.1987 tarihinde işe başladığı 30.9.2007 tarihinde işi terk ettiği işi terk beyanı 14.10.2008 tarihinde bildirdiği, aynı adreste (19.3.2007 tarihinde kurulan) ... .... Gıda Turizm Tic. Ltd.Şti’nin faaliyette olduğu, 15.2.2013 tarihli yoklama fişinden ... sokak no 3/A adresindeki ... Klüp adlı işyerinin 1.1.1987-30.9.2008 tarihleri arasında ilgili tabela ile ... tarafından işletildiği,anılan adreste 2008-27.1.2011 tarihleri arasında ..... Gıda Turizm ve Tic Ltd Şti’nin faaliyette olduğu, şu anda faaliyette olan ... adi ortaklığının 27.1.2011 tarihi itibarıyla faaliyete başladığı ve halen faaliyetinin devam ettiği tabele ünvanının ..e kulüp olduğunun ... Ltd Şti. yetkilisi ...’un imzası ile tutanak altına alındığı anlaşılmakdaır.Ticaret Sicil kayıtları ile Ticaret Sicil gazetesindeki ilanlardan ... .... Gıda Turizm Tic Ltd. Şti’nin 19.3.2007 tarihinde...Sokak no 3/A adresinde ..... ... tarafından kurulduğu, 18.5.2009 tarihli ilandan şirket ortaklarının .... ve ... olduğu, 10.6.2011 tarihli ilandan şirket ortakların ... olduğu,...sokak no 3 adresindeki şubenin kapatılmasına şirket merkezinin...sokak 3/A adresinden 3/B adresine nakline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda Mahkemece davanın tasarrufun iptali davası olduğu ve dava önkoşulların gerçekleşmiş olması nedeniyle öncelikle İİK’nun 282 madde gereğince dava konusu işyerini 19.3.2007 tarihinde borçlu ile birlikte kullanmaya başlayan ... .... Gıda Turizm Tic.Ltd.Şti ve ile aynı işyerinde 27.1.2011 tarihinde işe başlayan ....... adi ortaklığının davaya dahil edilmesi için davacıya süre verilmesi, davaya dahil edilecek şirket ile adi ortaklık
adına duruşma gün ve saatini belirtir davetiye çıkarılması bildirecekleri delillerin toplanması, mevcut işyeri devirlerinin İİK’nun 280/son madde gereğince iptale tabi olup olmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre (adi ortaklığın 4.kişi olması nedeniyle davaya dahil edilmemesi halinde, borçlu ile arasındaki zorunlu dava arkadaşlığı nedeniyle davaya dahil edilmesi zorunlu olan şirket yönünden İİK’nun 283/2 maddesi de gözönünde bulundurularak )karar verilmesi gerekirken davanın işçi alacağı gibi değerlendirilerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
Dosya kapsamından davalı ...’un devredildiği iddia edilen işyerinin bina sahibi olduğu ve işyerinin işleticisi olmadığının kesinleşmiş Mahkeme kararı ile belirlendiği, yine davalı ...’un da dava konusu işyerinin bireysel işleticisi olmaması nedeniyle her iki davalı yönünden de davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarını kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ve ..."a geri verilmesine 1.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.