19. Hukuk Dairesi 2016/15252 E. , 2018/1063 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davalar yönünden davanın kabulüne, yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde birleşen dosyanın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, taraflar arasındaki ticari ilişki sebebi ile davacı şirketin sipariş verdiği mallara avans olmak üzere,... Bankası ... Şubesi, 10494 nolu, 200.000.-TL bedelli, 31/05/2013 keşide tarihli bir adet çeki düzenleyerek davalıyı teslim ettiğini, ancak sipariş edilen mallar teslim edilmediğinden, söz konusu çekin iptali ile davacı şirketin davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ... Eski 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/222 E. sayılı dosyasında davacı vekili, davacı şirket ile dava dışı ... A.Ş. arasındaki ticari ilişki sebebiyle davacı şirketin sipariş verdiği mallara avans olmak üzere ... A.Ş.’ne çek verdiğini, ancak siparişler teslim edilmediğinden söz konusu çekin iptali ile davacının ... A.Ş.’ne borçlu olmadığının tespiti için ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2013/156 E. sayılı dosyası ile dava açıldığını, ... A.Ş. tarafından söz konusu çekin kullandığı kredinin teminatı olarak ... Bankası A.Ş.’ne ciro edilerek verildiği bildirildiğinden, ... Bankası A.Ş.’nin davaya dahil edilmesi için kendilerine mehil verilmesi nedeniyle bu davayı açtıklarını, davacı şirketin borçlu olmadığının tespiti ile, davanın ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2013/156 E. sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Asıl davanın davalı vekili; davalı şirkete herhangi bir mal siparişi verilmediğini, çekin verilmiş olmasının keşidecinin borcu olduğunun karinesi olduğunu, çekin arkasının cirolanarak ... Bankası A.Ş.’nden kredi alınırken teminat olarak verildiğini, ödeme zamanı yaklaşınca bu davanın açılmasının kötüniyet göstergesi olduğunu, davaya çekin ciro edildiği bankanın da dahil edilmesi gerektiğini, çekin ödeme vasıtası olması nedeniyle borcun tasfiyesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerektiğinden davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen ... 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/222 E. sayılı dosyasında davalı vekili, davalı bankanın iyiniyetli 3. kişi konumunda olduğunu, lehtar ile keşideci arasındaki iç ilişkinin bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini, çekin...A.Ş. tarafından dava tarihinden önce cirolanarak davalı bankaya verildiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporlarına göre; dava konusu çekin birleşen davanın davalısı ... Bankası A.Ş.’ne bir borcun ödenmesi karşılığı olarak ciro edilip verilmediği, asıl davanın davalısı şirketin kullandığı kredinin teminatı olarak teslim edildiğinden, davacının çekin karşılıksız kaldığı iddiasını çeki rehin cirosu ile devralan davalı bankaya karşı da ileri sürebileceği, tarafların ticari defterleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde, davacı şirketin, davalı şirketten cari hesap alacağı bulunduğu tespit edildiğinden, davacının verdiği çekin bedelsiz kaldığı, mal tesliminin yapılmadığı anlaşıldığından davanın kabulüne, davaya konu çek nedeniyle davacının her iki davalıya karşı da borçlu olmadığının tespitine, karar kesinleştiğinde takibin ve çekin iptaline karar verilmiş, hüküm birleşen davanın davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen dava icra takibine konu çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine yöneliktir. Temyiz eden davalı ...Ş.’nin temyiz istemi birleşen davaya yöneliktir. Davaya konu çekin incelenmesinde keşidecinin davacı, lehtarın asıl dava davalısı...A.Ş., hamilin ise birleşen dosya davalısı ... Bankası A.Ş. olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı ...Ş. iyiniyetli 3. kişi konumundadır. Keşideci lehtara karşı ileri sürebileceği şahsi defileri iyiniyetli hamile karşı ileri süremez (T.T.K. m. 687). Bunun tek istisnası hamilin poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına iktisap etmiş olması halidir. Mahkemece bu hüküm gözönüne alınmaksızın yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde birleşen dosyanın davalısına iadesine, 01/03/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
