Danıştay 6. Daire 2018/1693 Esas 2021/325 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/1693
Karar No : 2021/325

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Belediye Başkanlığı- …
VEKİLİ : Av. …
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Dava dilekçesinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunun 09/04/2015 - 09/05/2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, 22/04/2015 tarihinde plana itiraz edildiği belirtildiğinden, son askı tarihini izleyen günden itibaren 60 gün sonra itirazın cevap verilmemek suretiyle reddedildiği ve izleyen 60 gün içinde dava açılması gerektiği, 21/07/2015 tarihli imar ve şehircilik müdürlüğü işleminin tebliğinin dava açma süresini canlandırmayacağı hususu göz önünde bulundurularak 22/09/2015 tarihinde açılan davanın süresinde olup olmadığının irdelenmesi gerekmektedir. 1/1000 ölçekli uygulama imar planına açılan davanın süresinde olmaması durumunda dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planına karşı açılan davanın da süresinde olmayacağı da açıktır.
Davada süre aşımı bulunmaması durumunda işin esasına gelince; belediye sınırları içerisinde yapılacak imar planı, revizyon ve değişikliklerini görüşme ve onaylama yetkisi belediye meclisine aittir. Bu durum karşısında; belediye başkanlığınca, askıya çıkarılan imar planına yapılan itirazların belediye meclisine karara bağlanması gerekmektedir. Belediye başkanlığının, bu başvuruları yetkili organlara göndermeksizin doğrudan doğruya reddetmesi ise yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olacaktır.
Olayda, davacının plana yaptığı itiraz hakkında belediye meclisince görüşülerek bir karar verilmesi gerekirken, doğrudan imar ve şehircilik müdürlüğünce reddedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, verilecek iptal kararı üzerine belediye meclisince imar planının itiraz edilen kısmı hakkında bir karar verileceğinden bu aşamada uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda yürürlükte bulunan uygulama imar planı ve dayanağı nazım imar planı bakımından dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava; Sakarya ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin bir kısmının "park ve yol" olarak belirlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonu ile bu plana yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı imar ve şehircilik müdürlüğü işleminin, bu planın dayanağı olan … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazda planlanan park alanının içinde bulunduğu komşuluk ünitesi kapsamında gerekli bir sosyal donatı alanı olduğu, 7 ve 10 metre en kesitli yolların nazım imar planında düzenlenmemesinin planların kademeliği birlikteliği ilkesine aykırı olmadığı, anılan yolların imar adalarının oluşabilmesi için gerekli olduğu, bu yolların kaldırılmasının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun bölge idare mahkemesince reddedilmesi üzerine bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Usul yönünden;
Dava dilekçesinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunun 09/04/2015 - 09/05/2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, 22/04/2015 tarihinde plana itiraz edildiği belirtildiğinden, son askı tarihini izleyen günden itibaren 60 gün sonra itirazın cevap verilmemek suretiyle reddedildiği ve izleyen 60 gün içinde dava açılması gerektiği, 21/07/2015 tarihli imar ve şehircilik müdürlüğü işleminin tebliğinin dava açma süresini canlandırmayacağı hususu göz önünde bulundurularak 22/09/2015 tarihinde açılan davanın süresinde olup olmadığının irdelenmesi gerekmektedir. 1/1000 ölçekli uygulama imar planına açılan davanın süresinde olmaması durumunda dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planına karşı açılan davanın da süresinde olmayacağı açıktır.
Davada süre aşımı bulunmaması durumunda işin esasına gelince;
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde, nazım imar planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, bu planların belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planların belediye meclisince onbeş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, aynı maddenin 3. fıkrasında onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de 1. fıkranın (b) bendinde belirtilen usullere tabi olacağı hükme bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanununun "Meclisin Görev ve Yetkileri" başlığını taşıyan 18. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; imar planlarını görüşmek ve onaylamak belediye meclisinin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmaz 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunda "kısmen konut-ticaret, kısmen 7, 10 ve 15 metre en kesitli yol alanı" olarak planlamış, davacı tarafından plana askı süresin içinde yapılan itirazın … tarih ve … sayılı imar ve şehircilik müdürlüğü işlemiyle reddi üzerine 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonu ile itirazın reddine ilişkin işlemin ve söz konusu planın dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerine göre belediye sınırları içerisinde yapılacak imar planı, revizyon ve değişikliklerini görüşme ve onaylama yetkisi belediye meclisine aittir. Bu durum karşısında; belediye başkanlığınca, askıya çıkarılan imar planına yapılan itirazların belediye meclisince karara bağlanması gerekmektedir. Belediye başkanlığının, bu başvuruları yetkili organlara göndermeksizin doğrudan doğruya reddetmesi ise yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olacaktır.
Olayda, davacının plana yaptığı itirazın belediye meclisince görüşülerek bir karar verilmesi gerekirken, doğrudan imar ve şehircilik müdürlüğünce reddedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, imar planına yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali üzerine belediye meclisince davacının imar planının itiraza ilişkin kısmı hakkında bir karar verileceğinden mahkemece bu aşamada uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda yürürlükte bulunan uygulama imar planı ve dayanağı nazım imar planı bakımından dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/01/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.