Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2014/6346 Esas 2014/8211 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Develi Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02/10/2013
NUMARASI : 2013/38-2013/590

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 12.11.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 02.10.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı İ.. Ç.. tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_
Dava, zorunlu geçit irtifakı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de Dairemizin 23.05.2011 tarihli 2011/5189 Esas, 2011/6596 Karar sayılı ilamı ile .. sayılı parsel maliklerinin savunma hakları kısıtlandığından karar bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile .. sayılı parsel lehine .. sayılı parseller aleyhine geçit irtifakı kurulmuştur. Ancak bu karar da Dairemizin 06.12.2012 tarihli 2012/12728 Esas, 2012/14240 Karar sayılı ilamı ile fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince ..sayılı parseller aleyhine geçit kurulmasının uygun olmadığı geçidin tümden daha geniş olan..sayılı parsel aleyhine kurulmasının uygun olacağı belirtilerek karar ikinci kez bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulü ile ..sayılı parsel lehine ve.. sayılı parsel aleyhine geçit irtifakı kurulmuştur.
Hükmü, davalı İ.. Ç.. temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Mahkemece yapılan keşif sonucunda 21.05.2010 tarihi itibari ile aleyhine geçit kurulan 111 metrekare yerin bedeli 555,00 TL olarak belirlenmiş olup hüküm tarihi olan 09.10.2013 tarihi itibari ile de taşınmazın değerinde meydana gelen artışlar gözetilmemiştir. Bunun yanında geçit kurulmasından dolayı taşınmazın kalan kısmında değer azalması olup olmadığı da bilirkişi raporunda değerlendirilerek değer azalması var ise bunun da geçit bedeline ilave edilerek bu tutarın depo edilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 18.06.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.