... ile ... Lojistik ve Ticaret A.Ş adına Av.... ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av.... aralarındaki dava hakkında ... 27.İş Mahkemesi’nden verilen 13.03.2014 günlü ve 93/89 sayılı hükmün, Dairemizin 30.06.2016 tarih ve 10308/10863 sayılı ilâmı ile onanmasına karar verilmiştir.Davacılar Avukatı tarafından maddi hata nedeniyle kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
1-İş Mahkemeleri Kanun’unun 8/3’üncü madde hükmü uyarınca İş Mahkemelerince verilen kararlara ve buna bağlı Yargıtay ilamına karşı karar düzeltme yolu kapalıdır. Ne var ki, Yargıtay onama ve bozma kararlarında açıkça maddi hatanın bulunması hallerinde dosyanın yeniden incelenmesi mümkündür. Zira maddi yanılgıya dayanılarak verilmiş olan onama ve bozma kararları ile hatalı biçimde hak sahibi olmak evrensel hukukun temel ilkelerine ters düştüğünden karşı taraf yararına sonuç doğurmamalıdır.
Öte yandan bilindiği üzere usul kuralları (görev konusu, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hata) kamu düzeni ile doğrudan bağlantılı olup, taraflar yararına usulü kazanılmış hak oluşturmamaktadır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.03.1972 gün ve 1968/1-277-176, 01.03.1995 gün ve 1995/7-641-117, 23.01.2002 gün ve 2001/1-1010-2002/1, 12.07.2006 gün ve 2006/4-519-527 sayılı kararları; Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü-2001 Baskı, cilt 5, sayfa 4771 vd)
Yersiz tahsil edildiğinden bahisle prim ve fer"ilerinden oluşan toplam 3.835.214,29 TL"nin yasal faiziyle iadesi istemine ilişkin olan davada; uyuşmazlık konusu istemin niteliğine, dava dosyası içerisine sunulan emsal nitelikteki kararlar ile Uyuşmazlık Mahkemesi kararları ve tüm dosya içeriği karşısında; Dairemizin 30.06.2016 tarih ve 2014/10308 Esas 2016/10863 Karar sayılı ilamının maddi hataya dayalı olduğu anlaşılmakla, Dairemizin maddi hataya dayalı 30.06.2016 tarih ve 2015/9233 Esas 2015/11836 Karar sayılı onama kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davacı, ... Büyükşehir Belediyesi"nden ihale ile alınan "... ana arterlerin, meydanların, geçitlerin, el ile süpürülmesi, temizlenmesi ve her türlü görüntü kirliliğinin giderilmesi" işi nedeniyle 2006 yılı 8.ay ile 2008 yılı 12.ayları arası döneme ilişkin olarak 31.03.2009 gün ve 15 sayılı müfettiş raporu uyarınca yapılan fark prim tahakkukunun haksız olduğunu beyanla; davalı kurumun 20.08.2009 tarih 10.835.780 sayılı yazısı ile bu yazıya karşı yapılan itirazı red eden 02.12.2009 tarih 15.679.478 sayılı kararların iptalini, 2006 yılı 8.ay ile 2008 yılı 12.aylar arası fark SPEK tutarı üzerinden ek bildirge verilmesine yer olmadığını ve borçlu bulunmadığının
tespitini istemiş; bilahere verdiği 26.08.2010 günlü harçlandırılmış ıslah dilekçesiyle de, 13.08.2010 günlü kurum yazısı üzerine ödemek durumunda kaldığı prim ve fer"ilerine ilişkin 3.835.214,29 TL"nin de yasal faiziyle iadesini istemiştir.
Mahkeme, davacı şirketin idari şartnamede çalıştırılacak personel ve ücretlerin gösterilmiş olması ve buna uyma zorunluluğundan bahisle ispatlanamayan davanın reddine karar vermiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
a) Dava dosyası getirtilmemiş olmakla birlikte, dosya içerisinde yer alan ... 4.İş Mahkemesinin 11.04.2012 gün ve 2010/52 Esas 2012/207 karar sayılı ilamıyla, ... Büyükşehir Belediyesi"nden ihale ile alınan "... ana arterlerin, meydanların, geçitlerin el ile süpürülmesi,temizlenmesi ve her türlü görüntü kirliliğinin giderilmesi" işi nedeniyle 2006 yılı 8.ay-2008 yılı 12.aylar arası döneme ilişkin olarak tahakkuk ettirilen ve itirazi kayıtla ödenen 306.627,44 TL prim ve fer"ilerin faiziyle birlikte ödenmesinin istendiği, istemin reddine dair mahkeme hükmünün temyizi üzerine anılan red hükmünün, Dairemizin 16.10.2012 gün ve 2012/52-207 sayılı ilamı ile açıklamalı olarak Onandığı, bilahare yapılan başvuru sonucu Uyuşmazlık Mahkemesinin 13.10.2014 gün ve 2014/18-188 sayılı ilamıyla Dairemizin onama kararına konu olan kurum işleminin ve tasarrufunun hukuka aykırılığından bahisle iptaline ve anılan 306.627,44 TL"nin davacıya iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun"un 30"uncu madde hükmüne göre, Uyuşmazlık Mahkemesinin görev konusundaki ilke kararlarının Uyuşmazlık Mahkemesi ve bütün yargı mercilerini, hüküm uyuşmazlıkları dolayısıyla verilecek esasa dair ilke kararlarının ise sadece Uyuşmazlık Mahkemesini bağlayacağının belirtilmiş olması karşısında; yukarıda belirtilen Uyuşmazlık Mahkemesi karanının Dairemiz yönünden bir bağlayıcılığı bulunmamaktadır.
Hal böyle olmakla birlikte; Dairemizin 16.10.2012 günlü Onama kararıyla kesinleşen ... 4.İş Mahkemesinin 52/207 sayılı dava dosyası içeriği ile iş bu eldeki dava dosyası içeriklerinin karşılaştırılarak mükerrerlik ve iritibat durumunun irdelenmesi gerekir.Bu kapsamda, anılan onamaya konu dava dosyası celbedilerek, davacı istemi ile isteme esas kurum işlemleri, müfettiş raporları, tahakkuk yazıları, ödeme belgeleri, tahakkuka konu kurum alacakları kalem kalem belirlenmeli, keza iş bu davadaya konu yapılan 3.835.214,29 TL tutarındaki kurum alacağının hangi kalemlerden oluştuğu, dayanağı kurum kayıt ve belgeleri, ayrıca davaya esas yapılan 20.08.2009 tarih 10.835.780 sayılı kurum yazısı ve bu yazıya karşı yapılan itirazı red eden 02.12.2009 tarih 15.679.478 sayılı kurum kararları celbedilerek karşılaştırılmalıdır.
2-... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"ndan ihale ile üstlenilen "... ana arterlerin, meydanların, geçitlerin el ile süpürülmesi, temizlenmesi ve her türlü görüntü kirliliğinin giderilmesi" işinde, idari şartnamenin 7.3.2.1 maddesinde, yüklenilen ihale konusu işin yapılması için ünvanları belirtilen sayıdaki personelin çalıştırılmasının istendiği, aynı şartnamede çalıştırılacak personele ödenecek ücretlerin dahi belirtilmiş olduğu ve ihaleyi alan davacı işverenin ihale şartnamesindeki bu hususlara yasal olarak uyma yükümlülüğü mevcut ise de; Uyuşmazlık Mahkemesinin 13.10.2014 gün ve 2014/18-188 sayılı ilamında belirtilen, İstanbul Büyükşehir Belediye
Başkanlığı"nın davacı şirkete hitaben "mevcut personel sayısının azaltılması istemine yönelik" olduğu ifade edilen "18.05.2007 gün-1327 sayılı yazısı" ve "28.02.2011 gün 433/35241 sayılı" yazıları ile anılan bu yazılara ihale makamının onayının bulunup bulunmadığı, hakedişlerin ihale şartnamesine uygun yapılıp yapılmadığı, anılan Belediye Başkanlığı yazıları kapsamında hakedişlerde de bir azalmanın olup olmadığı araştırılmalıdır.
Böylece yapılacak araştırma ve konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınacak raporla; ihale konusu işin yapılması için ünvanları belirtilen personelin, şartnamede öngörülen ücretler üzerinden hakedişlere göre çalıştırılmadıkları ayların ve/veya belirtilen ücretlere göre eksik ödenen ücretlerin belirlenmesiyle davacı firmanın ihale döneminde kuruma olan borcu ortaya konularak varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 13.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.