Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/5907 Esas 2022/8708 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 1.Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan istinaf incelemesi sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davalı ... Hesabının istinaf başvurusunun kısmen kabulüne ve davalılar.... ile ...'ın istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın süresi içinde davalı ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Davacılar vekili,müvekkillerinin motosikletle seyir halinde iken davalı ...'a ait diğer davalı ...'ın sevk ve idaresindeki aracın motosiklete çarpması neticesinde motosiklette bulunan her iki davacının da maluliyete sebep olacak şekilde yaralandıklarını belirterek davacı ... için 2.000,00 TL, davacı ... için 1.000,00 TL maddi tazminatın davalı ... hesabından dava tarihi, diğer davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline , davacı ... için 20.000,00 TL ve davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminatın ise davalılar ... ve ...'dan olay tarihinden itibarin işleyecek yasal faiz ile birlikte alınmasına karar verilmesini talep etmiş, maddi tazminat taleplerini ... için 199.202,99 TL , ... için 33.912,86 TL'ye ıslah etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında 199.202,99 TL maddi tazminatın davalılar ... ve A. ......'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden, davalı ... bakımından ise dava tarihi olan 26/12/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacı ... tarafından açılan manevi tazminat davasında 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve A. ......'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında 33.918,86 TL maddi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden, davalı ... bakımından ise dava tarihi olan 26/12/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacı ... tarafından açılan manevi tazminat davasında 15.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalı araç sürücüsü tam kusurlu olduğundan davalı ...'ın takas mahsup talebinin reddine karar verilmiş; hüküm süresi içerisinde davalılar tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme neticesinde;Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 27/04/2017 tarih ve 2014/483 E., 2017/279 K. sayılı kararına karşı davalı ... vekili tarafından yapılan istinaf talebinin HMK 353/1/b-2 maddesi uyarınca kısmen kabulüne, davalılar ... ve ...'ın istinaf taleplerinin ise HMK.353/1-b/1 maddesi uyarınca esastan reddine, Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 27/04/2017 tarih ve 2014/483 E., 2017/279 K. sayılı kararının kaldırılmasına, davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında 199.202,99 TL maddi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden, davalı ... bakımından ise dava tarihi olan 26/12/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, (davalı ... Hesabının sorumluluğunun ... poliçe limiti olan 200.000,00-TL ile sınırlı tutulmasına), davacı ... tarafından açılan manevi tazminat davasında 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacı ... tarafından açılan maddi tazminat davasında 33.918,86 TL maddi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden, davalı ... bakımından ise dava tarihi olan 26/12/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, (davalı ... Hesabının sorumluluğunun ... poliçe limiti olan 200.000,00-TL ile sınırlı tutulmasına), davacı ... tarafından açılan manevi tazminat davasında 15.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve A. ...'dan olay tarihi olan 20/06/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalı araç sürücüsü tam kusurlu olduğundan davalı ...'ın takas mahsup talebinin reddine
karar verilmiş, karar davalı ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) taraf ehliyetini düzenleyen 50.maddesinde, "medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın, davada taraf ehliyetine de sahip olduğu", "Türk Medeni Kanunu'nun 28 maddesinde de "kişiliğin, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlayacağı ve ölümle sona ereceği" düzenlenmiştir.
Somut olayda, davalı ..., Bölge Adliye Mahkemesinde yargılama devam ederken 20.02.2020 tarihinde vefat etmiştir. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi dava sonuçlandıktan sonra gerekçeli kararını, nüfus aile kayıt tablosuna göre vefat eden davalı ...'ın mirasçılarına tebliğ etmiş, bu suretle davalının mirasçıları davadan haberdar olmuştur.6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesinde "Hukuki dinlenilme hakkı" düzenlenmiştir. Buna göre, davanın taraflarının yargılama ile ilgili bilgi sahibi olma, açıklama ve ispat hakkı bulunmaktadır. Maddenin gerekçesinde açıklandığı üzere bu hak Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6.maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. İddia ve savunma hakkı olarak da bilinen bu hak, tarafların yargılama konusunda tam bilgi sahibi olmalarını, açıklama ve ispat hakkını tam ve eşit olarak kullanabilmelerini, yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermelerini zorunlu kılmaktadır. Hakim tarafları dinlemeden veya açıklama ve ispat hakkını kullanmaları için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. (YHGK.'nun 2009/52 Esas, 2009/105 Karar sayılı kararı)
Taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir. Mahkemenin, dava dilekçesini ve duruşma gününü taraflara kendiliğinden tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun amir hükmü gereğidir.Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, itirazların yapılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırılabilmesi, öncelikle tarafların davadan ve duruşma gününden haberdar edilmesi ile mümkün olur. Kişinin hangi yargı merciinde duruşması bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, 7201 Sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine uygun şekilde tebligat yapılması ile sağlanabilir.
Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince, ölüm ile kişilik hakları son bulduğundan ve karar tarihinden önce öldüğü anlaşılan davalı ...'ın mirasçılarının davaya dahil edilmesi veya mirasçılarından alınan vekaletname ibraz edilmesi ve taraf teşkilinin sağlanması suretiyle yargılamaya devam edilmesi gerekirken bu eksiklikler tamamlanmadan hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... mirasçıları vekilinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8.Hukuk Dairesinin 17/09/2020 tarihli kararının BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle Bozma neden ve şekline göre davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dosyanın HMK’nın 373/2.maddesi gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... mirasçılarına geri verilmesine 14/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.