MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Pazar (Rize) 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahk. sıfatıyla)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin kurucu üyelerinden olduğunu, kooperatif üyesi olarak bir süre Rize-Ardeşen hattında minibüsle yolcu taşımacılığı yaptığını ve daha sonra ara verdiğini, belli zaman sonra çalışmak istediğinde kendisine üye kaydına rastlanılmadığı söylenerek çalışmasına izin verilmediğini, müvekkilinin bu kooperatifin kurucu yedi üyesinden biri olup, kuruluşta ödemesi gereken sermayeyi ödediğini, kendisine ödentilerini ödemesi ya da üyelikten çıkarıldığına ilişkin bir bildirimin yapılmadığını ileri sürerek, davalı kooperatif üyesi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, kooperatif kayıtlarında davacı tarafın üyeliğine ilişkin herhangi bir kayıt bulunmadığını, ortaklığa kabule ilişkin bir yönetim kurulu kararının da mevcut olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; denetime elverişli, usul ve yasaya uygun olan 29/02/2016 ve 16/06/2016 tarihli bilirkişi raporları doğrultusunda koşulları oluşmayan kooperatif üyeliğinin tespiti talebinin reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekilinin yaptığı istinaf başvurusunu inceleyen Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince, Kooperatif ana sözleşmesinde davacının 6. sırada kurucu ortaklar arasında yer aldığı, sermaye taahhüdünün 100.000,00 TL ödenen sermayenin 25.000,00 TL olarak gösterildiği ve davacı dahil olmak üzere 7 kurucu ortak tarafından imzalandığı, davalı kooperatifin ana sözleşmenin 14. maddesi gereğince davacının üyelikten yönetim kurulu kararıyla veya genel kurul kararıyla çıkarıldığına ilişkin bir kararı da dosyaya ibraz etmediği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf isteminin kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararının dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, kooperatif üyeliğinin tespiti istemine ilişkindir. Kooperatifler hukukunda “açık kapı” ilkesi mevcuttur. Bu kapsamda kooperatife üyelik için başvuru dilekçesi giriş iradesini yansıtan bir belge olmamasına karşılık fiilen aidat ödeyen yatırdığı aidatlar kooperatifçe kabul edilen genel kurullara çağırılan üye sıfatı ile hakkında bir takım işlemler yapılan örneğin konut kooperatifince yapılan kuraya katılan, adına bağımsız bölüm tahsis edilen, üye sıfatıyla yazışmalar yapılan bir kişinin kooperatif üyeliğinin mevcut olduğunun zımmen kabul edilmiş sayılabileceği gibi tam aksine, aidat ödeme yükümlülüğüne rağmen hiç aidat ödemeyen, genel kurullara çağrılmayan, ortaklık ilişkisini ortaya koyacak şekilde hiçbir işlem yapmayan, uzunca bir süre eylemli olarak kooperatifle hiçbir ilişki kurmayan üyenin de kooperatif üyeliğinin zımmen sona ereceği kabul edilmektedir.
Bu ilkeler ışığında; somut olayda davacının kooperatif ana sözleşmesinde kurucu ortaklar arasında yer aldığı, sermaye taahhüdünün 1/4’ünü ödediği, kooperatifin 12/10/1993 tarihinde tescil ve ilan edilerek hükmi şahsiyet kazandığı anlaşılmaktadır. Kooperatifin aidat toplamasına rağmen davacının kuruluştan itibaren kooperatife herhangi bir ödemesinin bulunmadığı, kooperatifin genel kurullarına katılmadığı, hazirun listelerinde adının yer almadığı anlaşılmaktadır. Kooperatife karşı aidat yükümlülüğü bulunan davacı ortağın uzun süre kooperatife uğramaması, aidat borcunun bulunup bulunmadığını takip etmemesi yani kooperatif ile ilişkisini kesmiş ve genel kurullara katılma yönünde de bir irade ortaya koymamış olması nedeniyle üyeliğinin sona erdiğini zımnen kabul ettiği, diğer bir anlatımla üyelik haklarından zımnen vazgeçerek eylemli olarak ortaklıktan çıkma iradesini yansıttığı anlamına gelir. Sonuç itibarıyla, böyle bir ortağın kooperatifin kuruluşundan itibaren 20 yıl gibi uzun bir süre geçtikten sonra üyeliğin tespiti istemiyle açtığı davanın TMK"nın 2. maddesinde öngörülen dürüstlük kuralına aykırı düştüğü ilke olarak kabul edilerek davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan harcın istek halinde davalıya iadesine, 22/11/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.