Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2017/1726 Esas 2020/7714 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2017/1726
Karar No: 2020/7714
Karar Tarihi: 24.11.2020

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2017/1726 Esas 2020/7714 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Bu dava, paylı mülkiyet ilişkisi bulunan bir taşınmazın ortaklığının giderilmesi talebi üzerine açılmıştır. Davacı vekili, tarafların bulundukları taşınmazın satışı suretiyle ortaklığın sona erdirilmesi talep etmiştir. Mahkeme, davayı kabul ederek hüküm vermiştir. Bunun üzerine bir kısım davalılar temyiz itirazında bulunmuştur. Ancak Yargıtay, dava konusu taşınmaz maliklerinin veya mirasçılarının tamamının davada taraf olarak yer alması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca, hakim tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hüküm veremez diyerek hukuki dinlenilme hakkının önemine dikkat çekmiştir. Bu nedenlerle, usulüne uygun taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulması doğru görülmemiş ve hüküm bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- HMK'nın 27. maddesi: Tarafların, müdahillerin ve yargılamanın diğer ilgililerinin hukuki dinlenilme hakkına sahip olduğunu belirtir.
- Anayasa'nın 36. maddesi: Savunma hakkını güvence altına alır.
- HMK'nın 27. maddesi'nin \"Hukuki dinlenilme hakkı\" başlığı: Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet

14. Hukuk Dairesi 2017/1726 E. , 2020/7714 K.

"İçtihat Metni"

14. Hukuk Dairesi

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.11.2009 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 20.02.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, tarafların 1585 parsel sayılı taşınmazda bulunan ortaklıklarının satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
HMK"nın 27. maddesi hükmü uyarınca, davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu itibarla, ortaklığın giderilmesi davalarında, dava konusu taşınmaz maliklerinin veya mirasçılarının tamamının davada taraf olarak yer alması, paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı HMK’nin 27. maddesinde de “Hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Somut olayda; mahkemece tapu kayıt maliki Mithat Ali Kabaali’nin kimlik bilgileri tespit edilerek sağ ise kendisine, ölü ise mirasçılarına tebligat yapılmadan, adı geçenin kimlik bilgilerinin tespit edilememesi halinde ise kayyım atanıp davaya devam edilmeden hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek hüküm kurulması doğru değildir.
Açıklanan nedenler ile usulüne uygun taraf teşkili sağlanmadan, hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 24.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.