10. Hukuk Dairesi 2016/14183 E. , 2016/14420 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, hükümde belirtilen gerekçelerle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının 24.01.2001-05.10.2009 tarihleri arasında davalı işverene ait sürücü kursunda, direksiyon usta öğreticisi olarak, hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma eksik bildirilen çalışmaların tespitini talep etmiştir. Mahkemece dava kısmen kabul edilerek, davacının davalı ..."e ait işyerinde 24.01.2001-05.10.2009 tarihleri arasında toplam 615 gün çalıştığı, bu çalışmalarından 222 gün çalışmasının bildirildiği, 393 günlük çalışmasının kuruma bildirilmediğinin tespitine, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine, karar verilmiştir. Ancak dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir.
Eldeki davada; Mahkemece verilen ilk kararın, Dairemizin kararı ile yeterli araştırmanın yapılmaması nedeniyle bozulmasına karar verilmesi üzerine, mahkemece bozmaya uyulmuş ise de bozma gereğinin tam olarak yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi
zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda dosyadaki belgeler incelendiğinde, davacının davalı işverene ait sürücü kursu işyerinden, 24.01.2001-01.09.2006 tarihleri arasında kısmi, 02.05.2009-31.08.2009 tarihleri arasında tam bildirimleri bulunduğu, Milli Eğitim Müdürlüğü yazılarından anlaşıldığı üzere davacının 01.01.2003-22.01.2007 tarihleri arasında ders ücretli, 03.05.2008-05.10.2009 tarihleri arasında ise aylık ücretli çalıştığı, yine mahkemece reddedilen dönem yönünden davacı ile davalı işveren arasında yapılan iş sözleşmeleri ve Milli Eğitim Müdürlüğü"nün Ders Saati Ücretli Çalışma İzin Onay Belgeleri olduğu gözetildiğinde; söz konusu bildirim ve yazılı delillerle bir kısım tanık beyanları ve mahkemenin kabulü arasında çelişki olduğu anlaşılmakta olup, söz konusu çelişki giderilmeden verilen karar eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Mahkemece, dava konusu dönem yönünden yapılacak iş; davacı ile davalı işveren arasında yapılan iş sözleşmeleri, ... Milli Eğitim Müdürlüğü"nün davacının çalışma ve istifasına ilişkin 15.12.2011 tarihli yazısı ile çalışma izin onay yazıları ve 2002-2006 yılları arası davacının kısmi bildirimlerinin, bir kısım tanık beyanları ve mahkemenin kabulüyle çeliştiği gözetilerek, söz konusu çelişkiyi gidermeye yönelik usulünce araştırma yapılmalı, yine davacının mahkemece reddedilen dönemde davalı işyerinde servis şoförlüğü yaptığı iddiası, bu yöndeki tanık beyanları da gözetilerek daha detaylı araştırılmalı, elde edilecek sonuca göre de çalışmanın varlığı, süresi ve sürekliliği belirlenerek, böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 01.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.