MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 23.01.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 02.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu 131 parsel sayılı taşınmazı lehine davalı ..."a ait 159 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalı ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile “ Davacıya ait 131 No"lu parselde kayıtlı taşınmaz lehine, fen bilirkişisi tarafından düzenlenen 10/06/2015 tarihli teknik bilirkişi raporunda belirtilen; davalı ..."a ait 156 parsel aleyhine kırmızı renk ile gösterilen 3 m genişliğinde 112,39 m2 alana sahip kısımdan ve davalı ... ... (...)"a ait 157 parsel aleyhine 3 m genişliğinde 195,10 m2 alana sahip kısımdan olmak üzere toplam 307,49 m2"lik yerden geçit hakkı kurulmasına, davacı tarafından geçit bedeli olarak 02/11/2015 tarihli makbuzla mahkeme veznesine depo edilen 5.490,00-TL’den; 3.149,00-TL"sinin 156 parsel maliki ... mirasçılarına ... 3.Noterliğinin 25/09/2013 tarihli 11317 yevmiye No"lu mirasçılılık belgesindeki hisseler oranında karar kesinleştiğinde ödenmesine, 2.341,00-TL"sinin 157 parsel maliki ... ... (...) mirasçısı ... ... (...) "a karar kesinleştiğinde ödenmesine, ”karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.
1) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre bir kısım davalılar vekilinin aşağıdaki (2) numaralı bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2) Bir kısım davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olayda; aleyhine geçit irtifakı tesis edilen parsellerden 157 parsel sayılı taşınmaz maliki ... ... mirasçılarına geçit irtifakı bedelinin ödenmesi gerekirken mirasçı olmadığı halde ... ... ...’a ödenmesi yönünde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve bu husus kararın bozulmasını gerektirmiş ise de yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’nın 438/7 maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bent uyarınca bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 3. bendindeki “ mirasçısı ... ... (...)’a” ibareleri hükümden çıkartılarak yerine, “mirasçılarına" ibaresinin eklenmesine, hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.06.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.