14. Hukuk Dairesi 2018/4641 E. , 2021/3723 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.03.2017 tarihinde verilen dilekçeyle önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 19.12.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine dair verilen kararın davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, davalının 1237 ada 214 parsel sayılı taşınmazda kain 4 No’lu bağımsız bölümdeki 1/2 payı dava dışı ...’den satın aldığını, önalım hakkı nedeni ile davaya konu davalı adına kayıtlı payın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın süresinden sonra açıldığını ve satışın da gerçek satış olmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilinin istinaf talebi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, ... ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19/12/2017 tarih, 2017/119 Esas, 2017/482 Karar sayılı Kararının Kaldırılmasına, Davanın Aktif Husumet Yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasında davacının dayandığı pay elbirliği mülkiyetine konu ise tüm ortakların birlikte dava açması veya birinin açtığı davaya diğerlerinin muvafakat etmesi gerekir. Çünkü bu gibi hallerde 11.10.1982 gün 3/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca davanın tereke adına açıldığının kabulü gerekir. Muvafakat duruşmaya gelip bu konuda beyanda bulunmakla veya imzası noterce onaylı muvafakat belgesi ibraz edilmesi suretiyle yahut davacı adına davayı takip eden avukata vekalet verilmesi ile sağlanabilir. Bu yolda ortakların tümünün muvafakatı sağlanamazsa Türk Medeni Kanununun 640. maddesi hükmü uyarınca miras bırakanın terekesine görevli mahkemede temsilci atanması için davacıya süre verilir. Temsilci davacı dışında biri olursa davacının sıfatı biter, davayı temsilci takip eder. Dava hakkına ilişkin olan bu hususun hakim tarafından kendiliğinden öncelikle nazara alınması gerekir.
Somut olaya gelince, davacılar ... ve ..."ın dava konusu taşınmazda kendi adına kayıtlı müstakil bir payı bulunmamaktadır. Dava miras bırakan ..."den intikal eden 1/2 paya dayanılarak açılmıştır. Ancak davacıların dayandığı pay üzerinde elbirliği mülkiyeti bulunmasına rağmen diğer elbirliği maliklerinin davada taraf olarak yer almadıkları anlaşılmıştır. Bu durumda, elbirliği ortaklarının tamamının muvafakatlarının alınması ya da davaya dahil edilmeleri, mümkün olmaması halinde Türk Medeni Kanununun 640. maddesi gereğince terekeye temsilci atanması hususlarında davacıya süre verilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle istinaf talebinin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ve HMK 371. maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 02.06.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.