Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2017/661 Esas 2018/3534 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, taraflar arasında 17.09.2009 tarihinde imzalanan kira sözleşmesinden kaynaklanmakta olup yürütmenin durdurulması ve fesih işleminin iptâli istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava fesih işleminin iptâli ve yürütmenin durdurulması istemine ilişkindir. Bir davanın dinlenebilmesi başka bir ifade ile işin esasının incelenebilmesi için gerekli şartlardan birisi de davacının o davayı açmakta hukuki yararının bulunmasıdır. Mahkemece dava şartları bulunup bulunmadığı her aşamada kendiliğinden araştırılacağı gibi görevi gereği temyiz halinde Yargıtay tarafından da dikkate alınır. Davacının talepleri ihtiyati tedbir niteliğinde yürütmenin durdurulması ve fesih işleminin iptâlidir. Eda davası niteliğinde bir istemi bulunmamaktadır. İdare ile imzalanmış olsa bile sözleşmenin imzalanmasından sonra açılan bir eda davasında adli yargı mercilerinde feshin haklı olup olmadığı incelenebilir ise de eda istemi bulunmayan davalarda feshin haksızlığının tesbitini talep etmekte davacının hukuki yararı bulunmadığı gibi mahkemenin fesih işlemini iptâl ederek idareyi zorlayıcı bir karar vermesi de mümkün değildir. Davacının fesih işleminden sonra eda davası açması da mümkündür.
Bu durumda mahkemece eda davası açılması mümkün olan hallerde tesbit ve sadece fesih işleminin iptâli davasını açmakta hukuki yarar bulunmadığı ve mahkemece idareyi zorlayıcı nitelikte karar verilemiyeceğinden davanın dava şartı yokluğunda reddine karar verilmesi yerine yanlış değerlendirme ile kabul kararı vermesi doğru olmamış, bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün
davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 02.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.