Esas No: 2016/5805
Karar No: 2019/9493
Karar Tarihi: 24.04.2019
Gemide Büfe İşletmesi Kurulması - Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisi - Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/5805 Esas 2019/9493 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, fazla mesai ücreti alacağının tahsilini talep etmiştir. Mahkeme, davacının fazla çalışma ücreti alacağına hükmetmiştir ancak davacı tarafından daha önce imzalatılmış olan bordrolarda fazla mesai tahakkuk ettirilmesinin yasal bir hakkın kötüye kullanımı olduğunu da söyleyerek dava kısmen kabul edilmiştir. Davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi olup olmadığı konusunda uyuşmazlık yaşanmıştır. Dosyadaki Gemi ve Terminal Büfeleri Hasılat Kira Sözleşmesi'nde öngörülen hizmetlerin yardımcı işler olduğu gerekçesiyle asıl-alt işveren ilişkisinin varlığı kabul edilerek davacının dava ettiği tüm davalıların sorumlu tutulması gerektiği belirtilerek mahkeme kararı bozulmuştur.
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... Büyük ... Eğit. Tur. Ve Sağl. Yat. İşl. Ve Tic. AŞ. ile ... Tem. Bilg. İşl. Oto Sağl. Hizm. İnş. San. Ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalılara ait işyerinde kasiyer- büfe şefi olarak çalıştığını, 24 saat çalışıp 24 saat dinlendiğini, ancak fazla mesaiden kaynaklanan haklarını alamadığını, son yıllarda ödeme sorumluluğundan kurtulmak için belli saatlerde fazla mesai ödemesi yapıldığına ilişkin kayıtlar içeren bordroların imzalatıldığını iddia ederek, fazla çalışma ücreti alacağının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, dosyada yer alan bordrolarda davacı adına fazla mesai tahakkukunun olduğu, imzasız bordrolardaki ödemelerinde banka kayıtları ile örtüştüğü, davacının 10.09.2011-17.09.2011, 15.10.2011-25.10.2011 tarihleri arasında yıllık izin kullandığını gösteren aylarda dahi davacıya fazla mesai ücretinin 22 saat üzerinden tahakkuk ettirildiğinin tespit edildiğini, buna göre, davalının Yargıtay içtihadından yararlanarak davacıyı fazla çalışma ücretinden yoksun kılmak amacıyla bordrolarda her ay sembolik olarak fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirdiği, yasal bir hakkın kötüye kullanımının dahi korunmadığı bir hukuk düzeninde içtihat birliğinin sağlanması temel amacına yönelik olarak Yargıtay tarafından ilkeye bağlanan hususların kötüye kullanılamayacağının çok açık olduğu, imzalı ücret bordrolarındaki fazla çalışma ücreti tahakkuklarının gerçeği yansıtmadığı, bu durumda davacının fazla çalışma olgusunu tanık deliliyle de ispatlayabileceğini belirterek fazla çalışma talebinin kısmen kabulüne, davalı ... A.Ş. ile diğer davalılar arasında kira sözleşmesi olduğu, asıl-alt işveren ilişkisinin bulunmadığı için husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle dava ... A.Ş. aleyhine açılan davanın reddine karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı ve davalılardan ... Büyük ... Eğit. Tur. Ve Sağl. Yat. İşl. Ve Tic. AŞ. ile ... Tem. Bilg. İşl. Oto Sağl. Hizm. İnş. San. Ve Tic. A.Ş. vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunup bulunmadığı noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
Davacı, davalılardan ... A.Ş.'nin asıl işveren, ... A.Ş. ve ... A.Ş.’nin ise alt işveren olduğunu ileri sürmüştür. Davalılar ise aralarında kira sözleşmesi bulunduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin kira ilişkisi olduğu kabul edilmiştir.
Dosya içindeki Gemi ve Terminal Büfeleri Hasılat Kira Sözleşmesinin 2. maddesinde sözleşmenin kapsamı “işbu sözleşme, imza tarihi itibari ile ... A.Ş. filosunda bulunan ve isimleri ekli listede belirtilen gemilerin büfeleri ile ... A.Ş. işletmesinde bulunan terminal ve iskele alanlarındaki işbu sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca birlikte tespit edilecek yerlerde oluşturulacak büfe, cafe, restoran işletilmesini kapsar.” şeklinde tanımlanmıştır.
Davalı ... A.Ş. ait gemi ve iskelelerde kurulacak olan büfe, cafe ve restaurantlar şirket müşterilerinin yolculuğunun daha konforlu hale getirilmesine yönelik bir hizmettir. Bu iş davalı ... A.Ş.nin asıl işi değilse de yardımcı işi niteliğinde olup davalılar arasındaki ilişki kira sözleşmesi olmayıp asıl-alt işveren ilişkisidir. Davalı ... A.Ş. asıl işveren olarak davacının işçilik alacaklarından sorumlu olduğu halde mahkemece davanın davalı ... A.Ş. yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 24.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
