Danıştay 8. Daire 2016/13582 Esas 2021/406 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/13582
Karar No : 2021/406

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Başkanlığı - …/…
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi :İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacının Ekim 2014 döneminde yaptığı doçentlik sınavı başvuru dosyasının Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 7. maddesi uyarınca yükseköğretim disiplin mevzuatı hükümleri uyarınca incelenmek üzere Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na gönderilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; iptali istenilen işlemin Yükseköğretim Kurulu Sağlık Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'nun … günlü, … sayılı toplantıda alınan karar ile kaldırıldığı ancak bu kararın kaldırma niteliğinde olmayıp, geri alma sonucunu doğuracak şekilde uygulandığı görülmekle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer bulunmadığından bakılan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, idari dava türlerinden iptal davasının, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar şeklinde tanımlandığı; "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin üçüncü fıkrasında ilk inceleme konularının sıralandığı, anılan fıkranın (d) bendinde ise; idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı hususunun yer aldığı, ''İlk inceleme üzerine verilecek karar'' başlıklı 15. maddesinin birinci fıkrasının b) bendinde de; dava konusu işlemin kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı hallerde davanın reddine karar verileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Ekim/2014 döneminde Sağlık Bilimleri Temel Alanından doçentlik başvurusu yapan davacının eser inceleme aşamasında dosyasında intihal dışında yayın ve araştırma etiğine aykırı bir durumun tespit edilmesi üzerine Doçentlik Sınav Yönetmeliği'nin 7. maddesi uyarınca yükseköğretim disiplin mevzuat hükümlerine göre incelenmek üzere davalı idarenin 01/07/2015 tarihli ve 6997 sayılı yazısıyla Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na gönderilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdari işlemler, idarî makamların, kamu gücü kullanarak, idare işlevine ilişkin olarak tesis ettikleri, muhatapları yönünden çeşitli hak ve/veya yükümlülükler doğuran, muhataplarının hukukî durumlarında değişiklik yapan tek yanlı irade açıklamalarıdır. Buna göre, idari işlemlerin "idari makamlarca tesis edilmiş olma", "tek yanlı olma" ve "icrailik niteliğini taşıma" unsurlarını bünyesinde barındırması gerekmektedir.
Bir işlemin iptal davasına konu edilebilir nitelikte kesin ve yürütülebilir bir işlem olup olmadığının, işlemin ismine veya idarenin isimlendirmesine bakılarak değil, işlemin içeriğine bakılarak belirlenmesi gerekmektedir.
Bir idari işlemin kesin ve yürütülmesi zorunlu işlem sayılabilmesi; hukuk düzeninde varlık kazanabilmesi için gerekli idarî usulün son aşamasını da geçirmiş bulunmasına, bir başka idari makamın onayına ihtiyaç göstermeksizin hukuk düzeninde değişiklikler meydana getirebilmesine bağlı bulunmaktadır. İlgililerin hukuki durumları üzerinde etki yaparak, ilgililer için yeni hukuki durumlar doğuran, ilgililerin mevcut hukuki durumlarını değiştiren veya ortadan kaldıran işlemler, icrai nitelik taşıyan işlemlerdir. İdarenin belirli konulardaki görüşlerini açıkladığı işlemlerde olduğu gibi, muhataplarının hukuki durumları üzerinde etkide bulunmayan işlemler ise, icrai işlemler değildir.
Somut olayda; davacının doçentlik başvuru dosyasında intihal dışında yayın ve araştırma etiğine aykırı bir durumun tespit edilmesi nedeniyle davacının dosyasının dava konusu 01/07/2015 tarihli ve 6997 sayılı davalı idare yazısıyla Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na gönderildiği, Yükseköğretim Kurulu Sağlık Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'nun 19/02/2016 günlü, 2016/01 sayılı toplantısında ise davacının yayınlarında etik ihlali bulunmadığına karar verildiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve somut uyuşmazlığın birlikte değerlendirilmesi neticesinde; dava konusu işlem ile davacının dosyasının incelenmek üzere Yükseöğretim Kurulu Başkanlığı'na gönderildiği, bu işlemde davacının başvuru dosyasında etik ihlali bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin bir tespite yer verilmediği ve anılan işlemin davacının doçentlik başvuru sürecine ilişkin bir ara işlem niteliği taşıdığı anlaşıldığından bu haliyle kesin ve yürütülebilir işlem niteliğinde olmayan dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan işbu davada; İdare Mahkemesince davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, konusu kalmadığı gerekçesiyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/01/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.