MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, Yerel Mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, davalının mirasçıları olduğunu iddia edenler tarafından temyiz edilmiş, 02.10.2019 tarihli ek karar ile kararın davalıya ilanen tebliğ edildiği ve 26.09.1980 tarihinde kesinleştiği gerekçesiyle temyiz talebinin süresinde olmadığından reddine ve kararın temyiz edilmemiş sayılmasına ilişkin olarak verilen karar ve ek karar davalının mirasçıları olduğunu iddia edenler tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir.
Davacı, Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’na göre davalıya verilen ... parsel sayılı taşınmazın işlenmeyerek terk edilip ahara haricen satıldığını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesi istemiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, davalının mirasçıları olduğunu iddia edenler tarafından temyiz edilmiş, 02.10.2019 tarihli ek karar ile kararın davalıya ilanen tebliğ edildiği ve 26.09.1980 tarihinde kesinleştiği gerekçesiyle temyiz talebinin süresinde olmadığından reddine ve kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davalı Hıdır oğlu Mehmet ...’in 27.06.1972 tarihinde öldüğü, eldeki davanın 1978 yılında açıldığı ve 1980 yılında karara bağlandığı anlaşılmaktadır.
Hemen belirtmek gerekir ki, karar tarihinde yürürlükte bulunan 1086 Sayılı HUMK taraf ehliyetini tanımlamamış, 38. madde hükmüyle Medeni Kanun"a yollamada bulunmakla yetinmiştir. Türk Medeni Kanunu ise, davada taraf olma ehliyetini, medeni haklardan yararlanma ehliyetinin bir parçası saymış ve 8, 28, 47 ve 48. maddeleriyle bu yönde hükümler getirerek medeni haklardan yararlanma ehliyeti bulunan her gerçek ve tüzel kişinin davada taraf olma yeteneğini taşıdığını, her gerçek kişinin sağ doğmak koşuluyla ana rahmine düştüğü andan itibaren taraf ehliyetini kazanacağını ve yaşadığı sürece taraf ehliyetinin devam edeceğini belirtmiştir. Öte yandan, gerçek kişinin ölümüyle medeni haklardan yararlanma ehliyeti ve buna bağlı olarakta taraf ehliyetinin sona ereceği Türk Medeni Kanunu"nun 28. maddesinin buyurucu nitelikteki hükmüyle açıklanmıştır. Dava tarihinden önce ölüm nedeniyle şahsiyeti son bulan kişinin taraf ehliyetini yitireceği kuşkusuzdur. Bu itibarla, gerek Türk Medeni Kanunu gerekse HUMK dava açıldığı zaman hayatta bulunan kişiler yönünden düzenleyici hükümler koymuş; ölü kişiler hakkında açılacak davalar yasalarımızda
yer almamıştır. Nitekim 4.5.l978 tarih l978/4-5 sayılı İçtihatları Birleştirme Kararında da dava tarihinden önce ölen kişinin taraf ehliyetini yitireceği, aleyhine dava açılamıyacağı, dava tarihinde şahsiyeti sona ermiş olan kimsenin mirasçılarına ardıllık (halefiyet) kuralı uygulanamayacağından tebligat yapılmak veya dava ıslah edilmek suretiyle davaya devam edilemeyeceği vurgulanmış, içtihatlar bu doğrultuda kararlılık kazanmıştır.
Somut olayda, yargılama sırasında ölü olan davalı adına yapılan ilanen tebligatın geçerli olamayacağı ve bu yönde kanun yoluna başvurma ihtimali de bulunamayacağı gözetildiğinde, şeklen kesinleştirilen karar ile ilgili, 26.09.1980 tarihinde kesinleştiğinden bahisle temyiz isteğinin süresinde olmadığından reddine ve kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verilmesi doğru olmadığından bu yöndeki 02.10.2019 tarihli ek kararın KALDIRILMASINA,
Davalı mirasçılarının işin esasına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Somut olayda, davanın açıldığı tarih itibariyle davalı ölü olup 04.05.1978 tarihli 1978/4-5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca ölü kişi aleyhine açılan davanın dinlenme imkanı olmadığı gibi bu eksikliğin sonradan giderilmesi de mümkün değildir.
Hal böyle olunca, davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davalı mirasçılarının, bu yöne değinen temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün açıklanan nedenlerle (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.