Alkollü araç kullanmak eyleminden dolayı ... hakkında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5. maddesi uyarınca 1.002,00 Türk lirası idarî para cezası uygulanmasına dair Eskişehir Trafik Tescil ve Denetleme Büro Amirliğinin 29/11/2018 tarihli ve MA 34642418 sayılı trafik idarî para cezası karar tutanağına ve sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin aynı tarihli ve 26-05932 sayılı tutanağa karşı yapılan başvurunun kabulü ile idarî para cezasının ve idarî yaptırım kararının kaldırılmasına dair Eskişehir 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 08/02/2019 tarihli ve 2018/7026 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine dair merci Eskişehir 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 05/03/2019 tarihli 2019/946 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 19.11.2019 gün ve 6657 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.11.2019 gün ve KYB-2019- 116468 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, alkollü olarak kamyonet kullandığı anlaşılan muteriz hakkında, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 48/5. maddesindeki ""Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile, 700,00 Türk lirası idarî para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Hususi otomobil dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0.21 olarak uygulanır. Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlâlin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında 877,00 Türk lirası idarî para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle, üç veya üçten fazla ise, 1.407,00 Türk lirası idarî para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması hâlinde belirtilen süreler, geçici olma süresinin bitiminde başlar."" şeklindeki düzenleme karşısında, 0.44 promil alkollü iken hususi araç niteliğinde olmayan kamyonet tipi araç kullanması eylemi nedeniyle kabahatli hakkında idarî yaptırım kararı uygulanması gerektiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü;
Kanun yararına bozmaya konu somut uyuşmazlıkta; 29.11.2018 günü yapılan trafik kontrolü sırasında, 0,44 promil alkollü olduğu tespit edilen kabahatli sürücü hakkında 2918 sayılı Kanun"un 48/5. maddesi uyarınca 1002,00 TL idari para cezası uygulanmış ve ihlalin ilk kez yapılmış olması nedeniyle sürücü belgesinin 6 ay süreyle geri alınmasına dair tutanak düzenlenmiştir. Kabahatli sürücü, 2918 sayılı Kanun"un 48/5. maddesi gereği, alokllü araç kullanmakta yasal promil sınırının 0,50 olduğunu, kullanmakta olduğu aracın ruhsat bilgilerinden de anlaşılacağı üzere, Wolksvagen Caddy marka, kamyonet olduğu ve ruhsatta kullanım amacının açıkça "hususui-yolcu taşımacılığı" olarak yazılı olduğundan bahisle, uygulanan idari para cezasının ve bu nedenle sürücü belgesinin geri alınması işleminin iptali istemiyle, Sulh Ceza Hakimliğine başvurmuştur.
Eskişehir 2. Sulh Ceza Hakimliğince, aracın ruhsat bilgilerinde kabahate konu aracın kullanım amacının "hususi" olarak yazılı olması ve esasen idari yaptırım uygulanabilmesi için 0,50 promil miktarından fazla alkollü olduğunun tespit edilmesi gerektiğinden bahisle idari yaptırım kararlarının iptaline karar verilmiştir. İdarece yapılan itiraz üzerine Eskişehir 3. Sulh Ceza Hakimliğince itirazın reddine karar verilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesi;
"Otomobil: (Değişik: 12/7/2013-6495/13 md.) Yapısı itibarıyla, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır...
Kamyonet: (Değişik: 12/7/2013-6495/13 md.) Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panelvan denir...
Araç: Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
Taşıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere "motorlu taşıt" insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere "motorsuz taşıt" denir...
...Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler yönetmelikte gösterilir. (Ek cümle: 12/7/2013-6495/13 md.) Bu maddedeki tanım ve terimlerle ilgili olarak vergi kanunları hükümleri saklıdır..."
2918 sayılı Kanun"un "Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altında araç sürme yasağı"
başlıklı 48/5. maddesi;
"Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile, 700 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. "Hususi otomobil" dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0.21 olarak uygulanır. Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında 877 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle, üç veya üçten fazlasında ise, 1.407 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması hâlinde belirtilen süreler, geçici alma süresinin bitiminde başlar..."
Hükümlerini amir iken;
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin "genel tanımlar" başlıklı (a) maddesinin 4) numaralı bendi;
"4) Taşıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt” insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taşıt” denir.
Ayrıca, bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanlara “hususi taşıt”, çeşitli şekillerde kazanç sağlamak amacıyla kullanılanlara “ticari taşıt”, Taşıt Kanunu kapsamına girenlere “resmi taşıt”, resmi olmakla birlikte ticarilik niteliği taşıyanlara da “resmi ticari taşıt” denir..."
"Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin "araçlara ilişkin tanımlar" başlıklı (c) maddesinin 1) ve 4) numaralı bentleri;
"1) (Değişik:RG-17/4/2015-29329) Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
..4) Kamyonet: (Değişik:RG-21/3/2012-28240)Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panelvan denir..."
Hükümlerini amirdir.
Buna göre; 2918 sayılı Kanun"un 48/5. Maddesinde, "hususi otomobil" tanımı, açıkça yapılmamış olmakla birlikte; araçların kullanım amacına göre yapılan sınıflandırmada, "hususi" sıfatı; ilgili Yönetmeliğin "genel tanımlar" başlığı altında, "biz kazanç kaydı olmaksızın kullanılan tüm (motorlu - motorsuz) taşıtları" nitelemek amacıyla, otomobili ve kamyoneti de içine alacak şekilde kullanılmıştır. Dolayısıyla, "hususi" sıfatının tanımı; 2918 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelikte taşıtın hangi amaçla kullanıldığını belirtmek amacıyla yapılmıştır. Kamyonet veya otomobil tanımları ise; genel olarak "taşıt" tanımının içinde kalacak şekilde, yolcu veya yük taşımak için imal edilip edilmediğini belirtmek amacıyla yapılmıştır. Sonuç olarak araç ruhsatlarında, "hususi otomobil", "resmi otomobil" gibi sınıflandırmaların yapılması da, "hususi kamyonet", "ticari kamyonet" gibi sınıflandırmaların yapılması da mümkündür.
2918 sayılı Kanun"un 48/5. maddesinde belirtilen ve idari yaptırım uygulanmasını özel olarak belirlediği sınıf olan "hususi otomobil dışındaki araçlar" kavramı ile ne kastedildiğine gelince;
Kanun koyucunun, 3. maddede tanımını yaptığı araçlardan (Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adı) "motorlu taşıt" alt başlığında yer alan (makine gücü ile yürütülen ve karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlar) araçlardan biri olarak görülen otomobillerin, (Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıt) hususi amaçla kullanılanları (bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanları) kastettiği değerlendirilmiştir.
Yukarıda anlatılan mevzuat ve tanımlar çerçevesinde yapılan incelemede;
Kabahatlinin kullandığı aracın ruhsat bilgilerinde aracın türünün "kamyonet (panelvan)" sınıfında olduğu ve yolcu taşımacılığı amacıyla kullanılmak için ruhsatlandırıldığı, buna göre, "hususi otomobil dışındaki araçlar"dan biri olduğu, bu aracı alkollü olarak kullanan kabahatlinin alkol miktarındaki alt sınırın, Kanun"un 48. maddesine göre 0,21 promil olarak uygulanacağı anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, kanun yararına bozma isteminin kabulüyle, Eskişehir 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 05/03/2019 tarihli 2019/946 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nin 309/4-c maddesi gereği, aleyhe sonuç doğurmamak ve yeniden yargılamayı gerektirmemek üzere BOZULMASINA, 28.04.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.