
Esas No: 2016/12198
Karar No: 2016/13628
Karar Tarihi: 10.11.2016
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2016/12198 Esas 2016/13628 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde 01/03/1975-31/07/1979 tarihleri arasında geçen ve davalı kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini talep etmiştir. Mahkemece bozma sonrası dava kabul edilerek, davacının 01/03/1975-31/07/1979 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki somut olayda; davacının, 1975/3. dönemi ile 21.01.1978 tarihleri arasında farklı sicil numaralı işyerlerinden kesintili ve kısmi bildirimlerinin bulunduğu, 35644 sicil numaralı Kamu Kurumu niteliğindeki işyerinden verilme, 11.10.1977 başlangıç tarihli işe giriş bildirgesi ile 1977/Ekim ayına ait imzalı istihkak bordro örneğinin dosyada yer aldığı, anlaşılmaktadır.
Mahkemece verilen ilk kararın temyizi üzerine, Dairemizin 23.09.2014 tarih ve 2014/14000 E., 2014/18395 K. sayılı bozma ilamında, “...dava konusu dönemdeki diğer hizmetlerin davalı ... müdürlükten bildirilip bildirilmediği araştırılarak, davacı çalışmaları yönünden hak düşürücü süre irdelenmeli...” denilmesine karşın, mahkemece öncelikle açıklığa kavuşturulması gereken bu husus çözümlenmemiş, böylece bozma gereği yerine getirilmemiştir.
Mahkemece, dava konusu dönem yönünden yapılacak iş; davalı işyerinden verilen 11.10.1977 başlangıç tarihli işe giriş bildirgesi öncesi ve sonrasında, farklı sicil numaraları ile davacının bildirimleri yapılan işyerlerinin, davalı işveren ile ilgisinin bulunup bulunmadığını tespit etmek, elde edilecek sonuca göre de çalışmanın varlığı, süresi ve sürekliliği belirlenip, hak düşürücü süre de gözetilmek suretiyle tartışılarak, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."ne iadesine, 10.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.