MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


A)Davacı İstemi:
Davacının davalılara ait tarlaların bulunduğu ...Çiftliğinde her türlü tarım, hayvancılık yetiştirilmesi ve bakım işlerinde, 05/03/2009 - 30/09/2011 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı ile müvekkilleri arasında işçi - işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkillerinden ..."ın kardeşi diğerlerinin ise dayısı olduğunu, bu nedenle akraba olan taraflar açısından davacının kendisine ait 29.599M2 yaklaşık 30 dönüm arazisi bulunmakla gerek kendi arazisinde kullanmak üzere kardeşinden traktör, fidan gibi yardımlaşma ve birbirlerine yardım amaçlı görüşmeler içinde olduğu, davacının işçi işveren ilişkisi anlamında çiftlikte iddia ettiği gibi tarım ve hayvan bakımında çalışması olmadığını, davacının iddia ettiği işlerin tarım işi olması nedeni ile davacının iş kanununa tabi olmaması ve davaya konu dönemde oda kaydı ve tarım kredi üyeliği olmakla zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olup haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesi, davacı tarafa vekalet ücreti yükletilmesi ile aynı madde uyarınca disiplin para cezasına mahkum edilmesi, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı SGK Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle, haksız ve mesnetsiz davanın tarafımızca kabulü mümkün olmayıp öncelikle usule ilişkin zamanaşımı, hak düşürücü süre, görev, derdestlik, yetki yönünden itiraz etmiş ve haksız açılan davanın reddi ile yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:Mahkemece dinlenen tanıklar, davacının iddia edilen tarihlerde davalılara ait işyerinde 2009-2011 yılları arasında çalıştığını beyan etmişlerdir. 16/01/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda davacının 05/03/2009-30/09/2011 tarihleri arasında sigortalı sayılması gerektiği, 04/04/2016 tarihli bilirkişi raporunda 05/03/2009-30/06/2010 tarihleri arasında sigortalı sayılması gerektiği yönünde görüş bildirilmiştir. Raporlar arasında çelişkiye neden olan tanık ... mahkememizce yeniden dinlenmiş ve davacının 2011 yılında ağırda çalıştığını beyan etmiştir. Açıklanan bu sebeplerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı SGK vekili istinaf başvurusunda; 6552 sayılı Yasanın 64. Maddesi uyarınca, hizmet tespiti davalarında Kuruma feri müdahil statüsü verildiğini, bu düzenleme gereğince zorunlu dava arkadaşlığı statüsü kalmadığını, sigortalının çalışmalarını gösterir prim ve hizmet belgelerinin verilme yükümlülüğünün işverene ait bir yükümlülük olduğunu, bu nedenle işverence bildirilmeyen kayıt ve belgeler nedeniyle kurumun sorumlu tutulamayacağını, davanın 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerektiğini, işe giriş bildirgesinin verilmesinin fiili çalışmayı kanıtlamayacağını, çalışmanın fiili olup olmadığı ve niteliğinin belirlenmesi konusunda yöntemince araştırma yapılması gerektiğinden mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ... ve ... vekili istinaf başvurusunda; davacının çalıştığını iddia ettiği yerin bahçeli bir köy evi ve eklentisinden ibaret olduğunu, söz konusu tarlanın... ... adına kayıtlı olduğu halde tüm müvekkilleri aleyhine hüküm kurulduğunu, davacının müvekkil ..."nin kardeşi, diğer müvekkillerinin de dayısı olduğunu,davacının köyde kendisine ait tarla ve hayvanları bulunan tarım ve hayvancılıkla uğraşan bir kişi olduğunu, Kaymakamlıkça düzenlenen belgede, 2008 yılı için 1.867,53 TL, 2010 yılı için 1.778,50 TL hayvan yetiştiriciliği destekleme ödemesi aldığının bildirildiği, Ziraat Bankası yazı ve hesap dökümlerine göre 08.05.2009 tarihinde 1.876,53 TL küçükbaş hayvan yetiştiriciliği prim ödemesi, 26.02.2010 tarihinde tarımsal destekleme ödemesi aldığı, 04.03.2011 tarihinde mazot-gübre desteklemesi aldığı, 08.05.2011 tarihinde küçükbaş hayvancılığı destekleme ödemesi aldığının bildirildiğini, ... Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği yazısına göre; 2008 yılında 290 adet, 2010 yılında 269 adet hayvan varlığı olduğunu, davacı ile müvekkili..."un dayı-yeğen olduklarını, aynı mevkiide davacının kendisine ait tapulu tarlasının bulunduğunu, müvekikilin çiftliğinde davacının kendisine ait yüzlerce küçükbaş hayvana baktığını, çiftliğin müvekkile ait olmasının davacı ile arasında hizmet akdi ilişkisi olduğunu göstermediğini ileri sürmüş ve mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Davacının uyuşmazlık konusu dönemde; 2926 sayılı Yasa kapsamında çakışan bir sigortalılığı olmadığı, ziraat odasına kayıtlı olması veya kendine ait tarlayı da ekip içmesi veya kendi hayvanlarına da bakıyor olması tek başına hizmet akdi ilişkisini ortadan kaldırmaz. Mahkemece beyanı alınan ve çalışmanın niteliğini bilebilecek konumda olduğu değerlendirilen tanıklardan özellikle ..., ... ve davalı tanığı ..."ın davacının çiftlikte hayvanlarla ilgilendiği ve kahya konumunda olduğunu beyan etmeleri karşısında; davacının davalılar... ... ve ... ..."a ait çiftlikte süreklilik arz edecek şekilde uyuşmazlık konusu dönemde kesintisiz çalıştığı ve diğer davalıların ise işveren sıfatı olmadığı ve bu nedenle davalılar ...ve ... yönünden husumet yokluğundan davanın reddine karar vermek gerektiği anlaşıldığından, davalılar SGK, ... ve... ... vekillerinin istinaf başvurularının 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca reddine, diğer davalılar ...ve Sinan ... vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-Davalılar SGK, ... Karapınar ve... ... vekillerinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davalılar Sinan ve ... vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca KABULÜ ile,
3-...Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi"nin 08.06.2017 tarih ve 2012/7 esas ve 2017/450 karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, yerine
4-Davalılar ...ve Sinan ... haklarında açılan davanın husumet yokluğundan REDDİNE,
5-Diğer davalılar yönünden açılan davanın KABULÜ ile Davacının davalılar... ve ... ..."a ait tescilsiz ... çiftliği işyerinde 05.03.2009 ile 30.09.2011 tarihleri arasında hizmet akdine tabi ve günün asgari prime esas kazancı üzerinden sürekli olarak çalıştığının TESPİTİNE,
E)Temyiz:Davalı SGK vekili temyizinde; istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalılar adına tescilli bir işyeri olmadığı, işe giriş bildirgesi, prim ve hizmet belgesi verilmediği,davacının bu dönemde sigortalı hizmet bildirimi bulunmadığı, davacıya ait 15/05/2012 tarihli sigortalılık belgesine göre 01/05/2001 ile 08/01/2008 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalılığının bulunduğu,22.11.1999 ile 26.11.2010 tarihleri arasında ...Ziraat Odasına kayıtlı olduğu, 2008 ve 2010 yıllarında hayvan destekleme ödemesi aldığı,2009-2010 ve 2011 yıllarında mazot desteklemesi yapıldığı, ayrıca 2010 yılında 269 adet hayvan varlığının bulunduğu,Davacının çalıştığını iddia ettiği çiftliğe ait tapu kayıtlarında söz konusu tarlaların uyuşmazlık konusu dönemde davalılardan ..., ..."a ve aynı zamanda davacı ...’ a ait olduğu, davacının çalıştığı iddia ettiği dönemde ücret aldığına dair herhangi bir belge bulunmadığı, buna göre mahkemece karar altına alınan şekilde çalışmanın kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Davacının çalıştığını iddia ettiği çiftliğe ait tapu kayıtlarında,davacının da kayıtlı taşınmazın bulunması ayrıca kendi adına kayıtlı 30 dönüm arazisinin olması ve tarım faaliyetiyle uğraşıyor olması, ziraat odasına kayıtlı olması,kendi hayvanlarına da bakıyor olması,davacı ile davalılar ... ile... ... arasında akrabalık ilişkisi bulunması ve davacının çalıştığını iddia ettiği çiftliğe davalılara ait tescilsiz işyerinde işverenden ücret aldığına dair herhangi bir belge olmaması nedeniyle; mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın davanın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 373/2.maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 03/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.