14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 19/08/2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15/07/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... Yıldız tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin paydaşı olduğu 2693 parsel sayılı taşınmazın dava dışı önceki paydaşları olan ...ün taşınmazdaki payını 11.03.2015 tarihinde davalıya sattığını, satış bedelini bilmediklerini ve önalım hakkına engel olmak amacıyla bedelde muvazaa yapıldığını ileri sürerek mahkemece belirlenecek gerçek satış bedeli karşılığında, dava konusu taşınmazda davalı adına kayıtlı payın iptali ile adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... ... satış bedelinin tapuda 30.000,00TL gösterildiğini gerçek bedelin 35.000,00TL olduğunu ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, şufa bedeli olarak 8.349,55TL depo ettirilerek davanın kabulüne davalı adına kayıtlı payın iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... Yıldız temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi gereğince “Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.” (1) Sayılı Tarifede “Yargı Harçları” başlığı altındaki “III-Karar ve İlam Harcı” alt başlığında ise nispi harcın, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden belirleneceği belirtilmektedir.
Dava açılırken peşin olarak ödenmesi gereken harcın eksik ödenmesi halinde, eksik harcın ne şekilde tamamlatılacağı 492 sayılı Harçlar Kanununun 30. maddesinde açıklanmıştır.
Buna göre dava harçlarının eksik ödendiğinin yargılama sırasında anlaşılması halinde, yalnızca o celseye devam olunur ve davacı tarafa eksik harcı tamamlaması için uygun bir mehil verilir. Harç tamamlanmadıkça yargılamaya devam olunmaz. Mahkemece verilen süre içinde eksik harcın tamamlanmaması halinde, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar vermek gerekir.
Somut olaya gelince: mahkemece, 492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi gereğince önalıma konu payın satış bedeli üzerinden alınması gereken nispi harcın yine aynı Kanunun 30 ve 32. maddeleri uyarınca tamamlattırılmadığı ve yargılamaya eksik harç alınarak devam edildiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafından 11.03.2015 tarihli 2610 yevmiye No"lu resmi satış akti ile 2693 parselin 12/1920 payı 22.500,00TL bedelle 1/480 payı ise 7.500,00TL bedelle satın alınmış, bu satın almadan kaynaklı olarak 600,00TL tapu harcı ödenmiştir.
Bu durumda mahkemece toplam 30.600,00TL olan şufa bedeli üzerinden nispi harcın tamamlattırılarak davaya devam edilmesi gerekirken bu hususun gözetilmemesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de, dava dilekçesi ile davalının 11.03.2015 tarihli 2610 yevmiye No"lu resmi satış akti ile 2693 parsel sayılı taşınmazda aldığı 12/1920 payın ve 1/480 payın toplamı olan 1/20 payın tamamının iptali istenmiş, mahkemece, 1/480 payın satış bedeli ve masrafları olan 8.349,55TL şufa bedeli depo ettirilerek davanın kabulüne ve davalıya ait payın tamamının iptaline karar verildiği görülmüştür. Mahkemece ara karar kurularak aynı resmi satış aktine konu 12/1920 payın satış bedeli olan 22.500,00TL’nin depo ettirilmeden davalı adına kayıtlı payın tamamının iptaline karar verilmiş olması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... Yıldız’ın temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.11.2020 gününde oy birliği ile karar verildi.