Danıştay 13. Daire 2017/2823 Esas 2021/353 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2017/2823
Karar No : 2021/353

DAVACI : ... Yemek Otomotiv Gayrimenkul Hizmetleri Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … İdaresi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı kararının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı kararıyla kapsam ve programa alınan, mülkiyeti Hazine'ye ait İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan otelin işletmecisi oldukları, söz konusu taşınmazın 03/05/2009 tarihinden itibaren 10 yıllığına işletme hakkının ... Terminal İşletmeleri A.Ş.'ye verildiği, anılan şirketle yapılan sözleşme sonrası şirketlerince taşınmaza 7.000,000,00-TL harcama yapıldığı, Hazine ile anılan şirket arasında yapılan sözleşmede belirlenen işletme hakkı süresi dolmadan taşınmazın ihaleye çıkarılmasının hukuka aykırı olduğu, dava konusu işlemin kamunun zararına neden olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Öncelikle, usule ilişkin olarak, davacının dava açma ehliyeti ve davayı açmakta menfaati bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği; Kurul kararının 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmî Gazete'de yayımlandığı, Resmî Gazete'de yayım tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde dava açılmadığı, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak ise, Hazine'ye ait varlıkların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin bir engel bulunmadığı, kararda hukuka aykırılık bulunmadığı, davacı ile dava dışı şirket arasında imzalandığı belirtilen sözleşmenin 01/04/2017 tarihli olduğu, taşınmazın mülkiyetinin ise 03/03/2017 tarihli Kurul kararından itibaren idarelerine ait olduğu, dava konusu kararın, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkesine uygun olarak tesis edildiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI … DÜŞÜNCESİ : Dava, 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule yönelik iddiaları yerinde görülmemiştir.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un 1/(A) maddesinde, bu Kanun'un amacının, Kanun'un uygulamasında "kuruluş" adı ile anılacak olan genel ve katma bütçeli idareler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların ve kamu iktisadi teşebbüslerinden kamu iktisadi kuruluşlarının gördükleri kamu hizmetleriyle doğrudan doğruya ilgili olmayan varlıklarının ve iştiraklerindeki paylarının, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarındaki ilkeler sayıldıktan sonra, son fıkrasında, Kanundaki amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tabi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca (Kurul) tespit edileceği; 3. maddesinde ise, 1. maddede sayılan kuruluşların özelleştirme kapsam ve programına alınmasının; kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri aynî hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin Kurul'un görevleri arasında olduğu kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı (dava konusu) Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile, "1. Mülkiyeti Maliye Hazinesine ait İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... parselde yer alan 17.687 m2 yüzölçümlü, ... parselde yer alan 16.625 m2 yüzölçümlü taşınmazların ve ekli krokide (A) ile gösterilen devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanın özelleştirme kapsam ve programına alınmasına,
2. ... ve ... parsellerde yer alan taşınmazların satış ve/veya işletme hakkı devri ve/veya mülkiyetin gayri ayni haklar tesisi ve/veya gelir ortaklığı modeli ve/veya sair hukuki tasarruflar yöntemleri kullanılarak özelleştirilmesine,
3. Ekli krokide (A) ile gösterilen devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanın işletme hakkının verilmesi ve/veya kullanım izninin devri yöntemleri kullanılarak özelleştirilmesine,
4. Özelleştirme işlemlerinin 31/12/2020 tarihine kadar tamamlanmasına" karar verildiği, dava konusu taşınmazlardan ... parsel sayılı taşınmazın 1/5000 ölçekli imar planında yeşil alan, ... parsel sayılı taşınmazın kısmen park, kısmen kültürel tesis alanında kaldığı, söz konusu taşınmazların bulunduğu alanın uygulama imar planının bulunmadığı, taşınmazların kısmen 1. derece, kısmen de 3. derece doğal sit alanında kaldığı, ... parsel üzerinde 3 adet 5 katlı otel binası, ... parsel üzerinde ise 2 adet 5 katlı otel binası ve müştemilatı bulunduğu anlaşılmaktadır.
Anılan Kanun hükümleri ve arazinin özelleştirme kapsam ve programına alınma amacı dikkate alındığında, dava konusu taşınmazların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına dair işlemin, 4046 sayılı Kanunun öngördüğü, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak amacına ve özelleştirme ilkesine uygun olduğu, anılan arazilerin belirtilen yöntemlerle özelleştirilmesinde de Kanuna aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Davacının diğer iddiaları ise dava konusu uygulama ve işlemi kusurlandırıcı mahiyette görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davalı idarenin usule yönelik itirazları geçerli görülmemiştir.

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı kararıyla;
"1. Mülkiyeti Maliye Hazinesi'ne ait İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... parselde yer alan 17.687 m², ... parselde yer alan 16.625 m2 yüzölçümlü taşınmazların ve ekli krokide (A) ile gösterilen Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanın özelleştirme kapsam ve programına alınmasına,
2. ... ve ... parsellerde yer alan taşınmazların satış ve/veya işletme hakkı devri ve/veya mülkiyetin gayri ayni haklar tesisi ve/veya gelir ortaklığı modeli ve/veya sair hukukî tasarruflar kullanılarak özelleştirilmesine,
3. Ekli krokide (A) ile gösterilen Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanın işletme hakkının verilmesi ve/veya kullanım izninin devri yöntemleri kullanılarak özelleştirilmesine,
4. Özelleştirme işlemlerinin 31/12/2020 tarihinde kadar tamamlanmasına" karar verilmiştir.
Bakılan dava, 03/03/2017 tarih ve 2017/08 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT:
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1. maddesinin işlem tarihindeki (A) fıkrasında, bu Kanun'un amacının, bu maddede sayılan "kuruluşların" ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler düzenlenerek, 1. fıkrasının (b) bendinde, "Kuruluşların özelliklerine ve içinde bulundukları şartlara göre özelleştirme yöntemlerinin belirlenmesi" ilkesinin esas alınacağı; maddenin son fıkrasında, Kanun'daki amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca belirleneceği kurala bağlanmıştır.
4046 sayılı Kanun'un 3. maddesinde; "a) Bu Kanun'un 1. maddesinde sayılan kuruluşların "Özelleştirme kapsamına" alınmasına, özelleştirme kapsamına alınanlardan mevcut durumu itibarıyla özelleştirilebilir nitelikte olmayanların mali ve hukuki açıdan "özelleştirmeye hazırlanmasına", hazırlık işlemleri tamamlananların bu işlemlerin tamamlanmasından sonra, hazırlık işlemlerine gerek görülmeyenlerin ise doğrudan "özelleştirme programına" alınmasına karar vermek ve özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların özelleştirme işlemlerinin tamamlanması için süre tespit etmek, ... c) Kuruluşların; satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemek..." Kurul'un görevleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden, özelleştirme uygulamalarında 4046 sayılı Kanun'da belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda karar alınacağı, Kanun'un 1. maddesinde sayılan kuruluşların özelleştirme kapsamına ve programına alınmasında, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların özelleştirme işlemlerinin tamamlanmasına ilişkin sürelerin tespitinde ve özelleştirme kapsam ve programına alınan kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayrî ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemede Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun görevli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 4046 sayılı Kanun'un 1. maddesinde sayılan kuruluşların özelleştirme kapsam ve programına alınmasının, özelleştirme kapsam ve programına alınan kuruluşların, devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin Kurul'un görevleri arasında olduğu ve Kurul'unda bu yetkisini anılan Kanun uyarınca verilen görevleri kapsamında kullandığı dikkate alındığında, mülkiyeti Hazine'ye ait İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... ve ... parselde yer alan taşınmazların ve ve ekli krokide (A) ile gösterilen Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanın özelleştirme kapsam ve programına alınarak, özelleştirme yöntemlerinin belirlenmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının, 4046 sayılı Kanun'un öngördüğü ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak amacına ve özelleştirme ilkesine uygun olarak tesis edildiği anlaşıldığından, anılan kararda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacı şirket tarafından, uyuşmazlığa konu taşınmazların üzerinde bulunan otelin 03/05/2009 tarihinden itibaren 10 yıllığına ... Terminal İşletmeleri A.Ş.'ye verilen işletme hakkı süresinin dolmadığı, dava konusu kararın kamu zararına neden olacağı ileri sürülmüş ise de, Kurul kararına konu taşınmazların, eğitim ve dinlenme tesisleri yapılmak amacıyla İl Özel İdaresi lehine 49 yıllığına 10/09/1991 tarihinden itibaren irtifak hakkı tesis edildiği, İl Özel İdaresi tarafından 03/03/2009 tarihli kira sözleşmesiyle söz konusu taşınmazların ... Otel İşletmeciliği Turizm Ticaret Ltd. Şti.'ye (... Terminal İşletmeleri A.Ş. tarafından devralınan) 10 yıl süreyle kiraya verildiği, ancak kesinleşen yargı kararı uyarınca, anılan taşınmazlara ilişkin irtifak hakkının 01/06/2015 tarihinde tapudan terkin edildiği anlaşıldığından bu iddiaya itibar edilmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 28/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.