10. Hukuk Dairesi 2016/8447 E. , 2016/13338 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde 01.08.2000-13.01.2015 tarihleri arasında Kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, verilen karar eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davaya konu somut olayda, davalı şirkete ait iki farklı sicil numaralı işyerinden davacının bildirimleri olduğu anlaşılmakta olup, bu işyerlerinden ... sicil nolu işyerinin dönem bordrolarının getirtilmediği ve bordro tanıklarının dinlenmediği, ayrıca davacının işyerinde yaptığı işin niteliği belirlenerek, buna göre inceleme ve değerlendirme yapılmadığı, yani açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece re"sen araştırma ilkesi doğrultusunda; davalı şirkete ait ... sicil nolu işyeri dönem bordroları getirtilerek, uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan tarafsız bordro tanıklarından, kanaat edinmeye yetecek kadarı re’sen belirlenip beyanlarına başvurulmalı, talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı yada beyanları yetersiz bulunduğu takdirde, dosyada tespit edilen ancak dinlenmeyen bordrolu komşu işyeri tanıklarından mahkemece kabul edilen döneme ilişkin çalışması olanlar dinlenmeli, ayrıca davacının beyanı da alınmak suretiyle yaptığı işin niteliği belirlenmeli, özellikle davacının işyerinde şoför olarak çalıştığı tespit edilirse, bu doğrultu da inceleme ve değerlendirme yapılmalı (davacının çalıştığı aracın plakası, kimin adına kayıtlı olduğu, aracın bakımlarının, muayenesinin kim tarafından yapıldığı, davacı adına çalışma dönemlerini kapsar şekilde trafik cezası bulunup bulunmadığı ve davacının ehliyetinin olup olmadığı vs), böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 03.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
